![[300,399] Ψιχάλες](https://openweathermap.org/img/wn/04n@2x.png)
Λίγο καιρό μετά την έκθεση στην οποία διαπίστωνε ότι τα οδικά έργα με ΣΔΙΤ, ειδικά στην Ελλάδα, είναι υπερεκτιμημένα και πανάκριβα, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο «ξαναχτυπάει» με έκθεση για τα προγράμματα και τα έργα. Αναφέρει ότι η επιλογή έργων γίνεται με προσανατολισμό στην απόδοση και τις δαπάνες, όχι όμως στα «αναμενόμενα αποτελέσματα».
Το ερώτημα είναι υπαρκτό εδώ και αρκετά «προγραμματικά» χρόνια. Δηλαδή, ποιο είναι το πραγματικό και διαχρονικό αποτέλεσμα των προγραμμάτων, πέρα από την πρόσκαιρη οικονομική ανάταση.
Παρά την πρόθεση της Επιτροπής να επικεντρωθεί στα αποτελέσματα και τα οφέλη, η αξιολόγηση της πραγματικής έκτασης στην οποία η χρηματοδότηση της ΕΕ συμβάλλει στη συνολική ανάπτυξη στα κράτη μέλη παραμένει περίπλοκη, αναφέρει η έκθεση, που δημοσιεύθηκε στις 4 Σεπεμβρίου και επισημαίνει «ελλείψεις κατά τη διαδικασία ελέγχου», μεταξύ άλλων.
«Μολονότι τα προγράμματα της πολιτικής συνοχής εστιάζουν πλέον περισσότερο στα αποτελέσματα, η λογική παρέμβασης είναι ισχυρότερη και το φάσμα των χρησιμοποιούμενων δεικτών ευρύ, συνολικά καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η επιλογή έργων δεν εστιάζει ακόμη επαρκώς στα αποτελέσματα και ότι η εφαρμοζόμενη παρακολούθηση εξακολουθεί να είναι προσανατολισμένη κυρίως στις εκροές», δήλωσε ο Λάντισλαβ Μπάλκο, μέλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου και αρμόδιος για την έκθεση.
Οι ελεγκτές πιστεύουν ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να συγκρίνουν τις αιτήσεις για τα έργα, να ζητήσουν από τους δικαιούχους να δημιουργήσουν τουλάχιστον έναν «γνήσιο δείκτη αποτελεσμάτων» για κάθε ένα εξ αυτών, καθώς και να εξετάσουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα και τους δείκτες στο πλαίσιο των αιτήσεων.
Ως «αντίδοτο», η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρει ότι θα καθορίσει κοινούς δείκτες αποτελεσμάτων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και θα βελτιώσει τις εκθέσεις απόδοσης για μια αποτελεσματική επανεξέταση των επιδόσεων το 2019.
Η Κομισιόν τόνισε ότι οι δείκτες αποτελεσμάτων περιλαμβάνονται ήδη στην πρόταση Κανονισμού περί καθορισμού κοινών διατάξεων για την περίοδο προγραμματισμού μετά το 2020. Ωστόσο, υπογράμμισε ότι είχε περιορισμένο λόγο στην επιλογή και τον έλεγχο των προγραμμάτων, καθώς αυτό αποτελεί αρμοδιότητα των κρατών μελών.
Η έκθεση, η οποία έλαβε υπόψη 34 έργα από επτά προγράμματα στην Τσεχία, τη Γαλλία, την Ιταλία και τη Φινλανδία, αναφέρει ότι «η επιλογή των έργων εξακολουθεί να αντιμετωπίζει επιφανειακά τα ουσιαστικά αποτελέσματα, καθώς τα κριτήρια επιλογής σπάνια επικεντρώνονται σε ποσοτικοποιημένους δείκτες αποτελεσμάτων».
Παρότι και τα 34 έργα ανταποκρίθηκαν στους ειδικούς στόχους των επιχειρησιακών προγραμμάτων, η έκθεση διαπιστώνει δείχνει ότι οι διαχειριστικές αρχές, κατά την αξιολόγηση των αιτήσεων, επικεντρώθηκαν στην «… συνολική δυνητικότητα και την πιθανότητα επιτυχίας των έργων». Κοινώς, οι «απορροφήσεις» ήταν ο αρχικός στόχος που επιτεύχθηκε, αλλά η συνέχεια ήταν «θολή».
Οι ελεγκτές προτείνουν ότι τα κριτήρια επιλογής πρέπει να επικεντρώνονται τόσο στην ευθυγράμμιση των έργων με τους στόχους των επιχειρησιακών προγραμμάτων όσο και στην παροχή ποσοτικοποιημένων δεικτών αποτελεσμάτων για τη μέτρηση του πραγματικού αντικτύπου των έργων μακροπρόθεσμα.
Η έκθεση δείχνει ότι η πλειοψηφία των σχεδίων δεν επιλέχθηκαν μέσω διαδικασίας κατάταξης, αλλά με κριτήριο την χρονική προτεραιότητα στην υποβολή της έκθεσης. Οι ελεγκτές διαπιστώνουν ότι ως εκ τούτου, «είναι αδύνατο να εγγυηθεί ότι τα επιλεγμένα έργα ήταν όντως μεταξύ των καλύτερων υποψηφίων, όπως υπογράμμισαν οι ελεγκτές».
Βέβαια, οι διαχειριστικές αρχές των κρατών μελών χρησιμοποίησαν πράγματι αρκετούς τρόπους για να προωθήσουν τις εκάστοτε προσκλήσεις στους δυνητικούς δικαιούχους, αναφέρει η έκθεση. Ωστόσο, οι ελεγκτές συμβουλεύουν τις αρχές να ενθαρρύνουν περισσότερους δικαιούχους να υποβάλουν αιτήσεις, έτσι ώστε οι διαδικασίες επιλογής να περιλαμβάνουν μια μεγαλύτερη ποικιλία υποψήφιων έργων, τα οποία θα βαθμολογούνται και θα κατατάσσονται κατόπιν αλληλοσύγκρισής, προκειμένου να εντοπίζονται οι πιο κατάλληλοι υποψήφιοι.
