Μόλις 4 εκατ. ευρώ σε πέντε χρόνια

Το περίφημο ΕΣΠΑ που συνεχίζει να «τρέχει» αυτή την περίοδο, είναι και για τον Δήμο Ιωαννιτών ένα πολύ σημαντικό εργαλείο, το οποίο, μέχρι στιγμής, δεν έχει αποδώσει τα αναμενόμενα σε κανένα επίπεδο.

Το ΕΣΠΑ «2014-2020» τελειώνει το 2023, κι όχι το 2020, ακολουθώντας τη χρονική «παραδοξότητα» και των προηγούμενων διαρθρωτικών ευρωπαϊκών προγραμμάτων (δεν είναι τωρινή ανακάλυψη τα χρονικά όρια ενός τέτοιου προγράμματος). Η έναρξή του δε, ξεκίνησε δειλά δειλά το 2015, με τα πρώτα έργα να εντάσσονται.

Ο Δήμος Ιωαννιτών έχει αρκετά ενταγμένα έργα στο επιχειρησιακό πρόγραμμα «Ήπειρος 2014-2020» (μεγάλος δακτύλιος, νηπιαγωγείο στους πρώην στρατιωτικούς φούρνους, πάρκο πολιτισμού κ.λπ.) και μόλις δύο έργα (open mall και πρώην στρατιωτικές φυλακές) σε επιχειρησιακά προγράμματα των υπουργείων.

Ο συνολικός τους προϋπολογισμός εκτιμάται ότι φτάνει στα 55 εκατ. ευρώ. Πόσα από αυτά τα 55 εκατ. ευρώ που κατάφερε να διασφαλίσει, έχει απορροφήσει; Από το 2016 μέχρι σήμερα, μόλις 4 εκατ. ευρώ (αν και σε αυτό το ποσό περιλαμβάνονται και οι δαπάνες κι άλλων συγχρηματοδοτούμενων έργων, όπως είναι αυτών από το πρόγραμμα «ΦιλόΔημος), όπως ειπώθηκε κατά τη χτεσινή συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Ιωαννίνων.

Το Δημοτικό Συμβούλιο συζήτησε χτες, μετά από αίτημα παρατάξεων της αντιπολίτευσης, την πορεία υλοποίησης των συγχρηματοδοτούμενων έργων. Μια συζήτηση που έγινε σε ήπιους τόνους, χωρίς να λείπουν όμως τα πολιτικά χαρακτηριστικά που η κάθε παράταξη προσδίδει στην όλη υπόθεση.

Το οικονομικό αποτύπωμα λοιπόν του ΕΣΠΑ στην τοπική κοινωνία είναι μικρό μέχρι στιγμής. Μια «επένδυση» τεσσάρων εκατομμυρίων σε πέντε-πεντέμισι χρόνια, και σε μια μεγάλη πόλη όπως τα Γιάννενα, δεν είναι αξιόλογη. Και προφανώς τα πάντα πρέπει να «τρέξουν», ιδίως σε μια περίοδο που η πανδημία άφησε πίσω της τεράστια προβλήματα στην οικονομία, και τα κονδύλια του ΕΣΠΑ μπορούν να συμβάλουν στη διατήρηση θέσεων εργασίας ή ακόμα και στην επιβίωση της επιχειρηματικότητας.

Όσο για το κοινωνικό αποτύπωμα, που αποτελεί και το μεγάλο ζητούμενο, δεν είναι καν συζητήσιμο προς το παρόν (με εξαίρεση τη διάδοχη χρηματοδότηση κοινωνικών δομών, όπως είναι το υπνωτήριο αστέγων).

Και εδώ οι ευθύνες δεν μπορούν παρά να ανήκουν σε όλους: και στην πρώην δημοτική αρχή και στη νυν δημοτική αρχή (πέραν των ευθυνών σε κεντρικό τρόπο για τον τρόπο διαχείρισης του ΕΣΠΑ). Μπορεί κατά καιρούς οι επικεφαλής, πρώην και νυν δήμαρχοι, να υποστηρίζουν ότι τα έργα ανήκουν στους πολίτες και όχι στην κάθε δημοτική αρχή, αλλά κατά τη χτεσινή συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Ιωαννίνων υπήρξε ένας «ανταγωνισμός» για το ποια δημοτική αρχή προχώρησε περισσότερο ή όχι τα έργα του ΕΣΠΑ.

Στη συνεδρίαση, η αντιπολίτευση επιχείρησε να αναδείξει τις καθυστερήσεις που υπάρχουν στην υλοποίηση των συγχρηματοδοτούμενων έργων και δη των έργων ΕΣΠΑ. Ο επικεφαλής της παράταξης «Ενότητα Πολιτών» Θωμάς Μπέγκας εστίασε στο «όραμα» της δημοτικής του αρχή και ανέφερε ότι «παραδώσαμε έργα σε διαβαθμισμένη ωριμότητα. Η μοναδική υποχρέωση της δημοτικής αρχής απέναντι στους πολίτες είναι να ολοκληρώσει αυτά τα έργα». Από την ίδια παράταξη, ο εισηγητής, δημοτικός σύμβουλος Θωμάς Γιωτίτσας αντέδρασε στο «αφήγημα της δημοτικής αρχής ότι δεν παρέλαβε τίποτα ώριμο», κάνοντας λόγο για 13 ενταγμένα και δύο συμβασιοποιημένα έργα. Αναγνώρισε πάντως ότι σε κάποια έργα υπήρξε υπο-εκτίμηση των δυσκολιών.

Η επικεφαλής της παράταξης «Ιωάννινα_2023» μίλησε για «ρυθμούς χελώνας» στην υλοποίηση των έργων ΕΣΠΑ, και «υπενθύμισε» στον δήμαρχο ότι «η πραγματικότητα οριοθετεί την πολιτική δράση με την αρχή in media res. Παραλαμβάνουμε κάτι από το παρελθόν, το προωθούμε, το αναπτύσσουμε και το παραδίδουμε καλύτερο στον επόμενο». Ο Λάζαρος Νάτσης από την παράταξη «Γιάννενα. Πολίτες για την Ανατροπή», από την πλευρά του, ανέφερε ότι «ο σχεδιασμός και η υλοποίηση έργων υπερβαίνει τις δημοτικές αρχές» και ότι «οι εγωισμοί δεν ωφελούν κανέναν».

Ο δήμαρχος Ιωαννίνων Μωυσής Ελισάφ αναγνώρισε τις καθυστερήσεις που υπάρχουν στην υλοποίηση των συγχρηματοδοτούμενων έργων, αποδίδοντας τες στην πανδημία,στη γραφειοκρατία του ελληνικού Δημοσίου (που πάντα υπήρχε), «στις δικές μας αδυναμίες» και στην πρώην δημοτική αρχή που «δεν είχε τίποτα ώριμο». Ωστόσο, εκτίμησε ότι το έργο της δημοτικής αρχής έχει επιταχυνθεί τους τελευταίους μήνες.

Από την τοποθέτησή του, δεν έλειψαν εκφράσεις που αναδεικνύουν κυρίως την «τοξικότητα» που υπάρχει ακόμα στις σχέσεις δημοτικής αρχής και πρώην δημοτικής αρχής. Εκφράσεις που ο κ. Ελισάφ θα μπορούσε να αποφεύγει από τη στιγμή που έχουν περάσει δύο χρόνια από τις εκλογές -όπως υπενθυμίζει συνέχεια. 

Καυτηρίασε τα περί «οράματος» επικαλούμενος τη... Ζαν ντ’ Αρκ που «είχε οράματα» και με έντονο τρόπο, απευθυνόμενος στην αξιωματική αντιπολίτευση, διερωτήθηκε: «Σας πειράζει το μηδέν;», επαναλαμβάνοντας τα γνωστά περί «μακετών» του παρελθόντος. Χαρακτήρισε επίσης την κα Καλογιάννη «προβλέψιμη» και ότι ο ίδιος γνωρίζει τι θα πει επακριβώς.

Γενικότερα, η τοποθέτησή του ήταν ότι η όλη συζήτηση για το ΕΣΠΑ ήταν «άνθρακες ο θησαυρός». Μια συζήτηση όμως στο Δημοτικό Συμβούλιο γίνεται εντέλει για τους πολίτες, ανεξαρτήτως των όποιων προθέσεων της αντιπολίτευσης. Και οι πολίτες πρέπει να έχουν γνώση της πορείας υλοποίησης των έργων ΕΣΠΑ και του χρονοδιαγράμματός τους.

Όπως και πρέπει να γνωρίζουν τις όποιες αδυναμίες υπάρχουν και οι οποίες μπορούν να στερούν δυναμική από τον Δήμο Ιωαννιτών τόσο στον σχεδιασμό έργων και δράσεων όσο και στη διεκδίκηση κι άλλων ευρωπαϊκών πόρων και εντέλει στην υλοποίηση των έργων. Σημειωτέον ότι το ζήτημα της ενίσχυσης του ανθρώπινου δυναμικού των υπηρεσιών, για να ανταποκριθούν και στις απαιτήσεις των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων, τέθηκε μόνο από τον κ. Νάτση.

Τα επόμενα δυόμισι χρόνια, λοιπόν, είναι κρίσιμα για την απορρόφηση κονδυλίων του ΕΣΠΑ και την απόδοση στην τοπική κοινωνία λειτουργικών έργων.