Επιχείρηση διάσωσης, μέρος 2ο

Το αρχοντικό Χουσεΐν Μπέη, ή το «Σπίτι του Δεσπότη» όπως είναι γνωστό σήμερα, στην οδό Πινδάρου, πίσω από το εθνικό στάδιο των Ιωαννίνων, ετοιμάζεται για τη δεύτερη φάση στερέωσης και αποκατάστασης. Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων, στο πλαίσιο προγραμματικής σύμβασης με την Περιφέρεια Ηπείρου, η οποία χρηματοδοτεί το έργο με 300.000 ευρώ, και με τη Μητρόπολη Ιωαννίνων, η οποία έχει την κυριότητα του διατηρητέου αυτού κτιρίου, από τον Δεκέμβριο του 2017 προχώρησε σε σημαντικές εργασίες για να μην πέσει το «Σπίτι του Δεσπότη».

Μέσα σε δέκα μήνες, έγιναν εργασίες προσωρινής υποστύλωσης του ισογείου και του ορόφου με την τοποθέτηση ικριωμάτων, απομάκρυνσης ξένων στοιχείων και αφαίρεσης των αυθεντικών τα οποία έχουν μεταφερθεί σε χώρο φύλαξης για να συντηρηθούν, και επισκευής της στέγης. Μέρος της στέγης είχε καταρρεύσει πριν από ενάμιση χρόνο, με το κτίριο να μοιάζει ετοιμόρροπο. Κατά την περίοδο αυτή, έγινε καθαίρεση της επικάλυψης της στέγης και τοποθετήθηκαν φύλλα λαμαρίνας.

Η β’ φάση των στερεωτικών εργασιών ξεκινά, με τον προϊστάμενο της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων Κώστα Σουέρεφ να δηλώνει ότι έχει δρομολογηθεί η προκήρυξη για την πρόσληψη τεσσάρων εργατών και δύο αρχιτεκτόνων-συντηρητών. «Οι εργασίες που γίνονται προκαταρκτικά στην α’ και β’ φάση είναι οι πιο σημαντικές γιατί σταθεροποιούν το ισόγειο και τον α’ όροφο που θα δεχθεί αργότερα την τελική, ολοκληρωμένη στέγη» ανέφερε. Αποσαφήνισε ότι η νέα στέγη δεν μπορεί να μπει αν δεν τελειώσει η στερέωση και η συντήρηση όλων των στοιχείων στο κτίριο.

«Στο τέλος του 2019 (σ.σ. οπότε και λήγει η προγραμματική σύμβαση) το Σπίτι του Δεσπότη δεν θα αναγνωρίζεται. Θα είναι αναπαλαιωμένο» υπογράμμισε. Σημειωτέον ότι η προγραμματική σύμβαση μεταξύ υπουργείου Πολιτισμού, Περιφέρειας Ηπείρου και Μητρόπολης Ιωαννίνων αφορά άμεσα στερεωτικά μέτρα. Για εργασίες, όπως είναι η τοποθέτηση νέας στέγης, θα απαιτηθεί νέα χρηματοδότηση. Το ίδιο ισχύει και για την όποια μελλοντική χρήση θα έχει το κτίριο.

Κατά τη β’ φάση, θα γίνουν εργασίες αντιστήριξης στα σημεία που η τοιχοποιία παρουσιάζει προβλήματα, καθαρισμοί και αρμολογήματα στις τοιχοποιίες του ισογείου και συντήρηση των ξύλινων στοιχείων.

Το «Σπίτι του Δεσπότη» είναι το παλαιότερο αρχοντικό της πόλης των Ιωαννίνων, το οποίο διασώθηκε από τη μεγάλη πυρκαγιά του 1820 –απόρροια της μάχης μεταξύ των σουλτανικών στρατευμάτων και του στρατού Αλή πασά- λόγω των αμπελώνων που το περιέβαλαν. Έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο κτίριο από το 1959.

Το αρχοντικό χτίστηκε στα τέλη του 18^ου αιώνα, και ανήκε στην οικογένεια του Χουσεΐν Μπέη, ενός από τους αρκετούς μπέηδες που είχαν τη βάση τους στην ευρύτερη περιοχή.

Με την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1924, το αρχοντικό πέρασε στα χέρια της Τράπεζας της Ελλάδας (ως ανταλλάξιμη περιουσία). Λίγα χρόνια αργότερα, περιήλθε με αγοραπωλησία στην Εκπαιδευτική Επιτροπή των Αγαθοεργών Καταστημάτων, υπό την εποπτεία της Μητρόπολης Ιωαννίνων. Η νεότερη ονομασία του αρχοντικού «Σπίτι του Δεσπότη», οφείλεται στο γεγονός ότι για αρκετό χρόνια αποτέλεσε κατοικία του μητροπολίτη.

Το αρχοντικό αποτελεί γνήσιο δείγμα της παραδοσιακής γιαννιώτικης αρχιτεκτονικής.