Εμίλιο Λούσου: Πορεία προς τη Ρώμη και τα περίχωρα

Ο Εμίλιο Λούσου υπήρξε μια πολύ μεγάλη πολιτική φυσιογνωμία της Ιταλίας. Γεννημένος στη Σαρδηνία, ο Λούσου πολέμησε στον Α΄ Παγκόσμιο, στον Ισπανικό Εμφύλιο και στην ιταλική αντίσταση στον Β’ Παγκόσμιο.

Οι λογοτεχνικές αποτυπώσεις των πολέμων, όπως αυτή στο «Un anno sull’ altipiano», αλλά και η «Πορεία προς τη Ρώμη και τα περίχωρα», τον κατέταξαν στους σημαντικούς συγγραφείς της Ιταλίας.

Από τις μέρες της πάλης για την αυτονομία της Σαρδηνίας, ο Λούσου εξέφρασε την αντίθεσή στο φασιστικό καθεστώς του Μουσολίνι. Την εξέφρασε ιδεολογικά, πολιτικά, αλλά και… πρακτικά, όταν το 1926 ο Λούσου αμύνθηκε σε επίθεση των μελανοχιτώνων, πυροβολώντας έναν από αυτούς. Αρχικά αθωώθηκε καθώς ήταν σε άμυνα, λίγο αργότερα όμως και με πολιτική παρέμβαση, καταδικάστηκε σε 5 χρόνια εξορία.

Στο βιβλίο «Πορεία προς τη Ρώμη και τα περίχωρα» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Αλφειός» σε μετάφραση του Βαγγέλη Ζήκου και επίμετρο του Λάμπρου Φλιτούρη, ο Λούσου περιγράφει ένα δεκαετές χρονικό αλλαγής στην Ιταλία, που κορυφώνεται με την επικράτηση του φασισμού.

«Η γενιά μου συμπίπτει με τον πρωτοφασισμό» γράφει ο ίδιος στην πρόλογο της ιταλικής έκδοσης. «Πολλοί αρχηγοί του ήταν παιδικοί μου φίλοι, συμμαθητές, συμπολεμιστές μου», συνεχίζει.

Το βιβλίο θα μπορούσε να είναι ένα «εγχειρίδιο» ερμηνείας του φασιστικού φαινομένου στην πράξη, έστω και αν ο συγγραφέας του λέει ότι «δεν παριστάνω ότι έγραψα την ιστορία του φασισμού-αφηγούμαι μόνο κάποια επεισόδια που συνδέονται με τη ζωή μου».

Η ζωή του Λούσου ωστόσο αναδύεται μέσα από αυτή την τρομερή εικοσαετία που σήμερα, μοιάζει με μια αντανάκλαση του παρόντος, με αρκετά διαφορετικά χαρακτηριστικά και πολύ έντονα κοινά σημεία.

Το βιβλίο, που διαβάζεται άνετα - αναντίστοιχα με τη φήμη που συνοδεύει τέτοιου τύπου συγγράμματα- και δίνει, με τη βοήθεια και του επιμέτρου του, ένα καλό εργαλείο για τη διάκριση και τον ορισμό του φασισμού.

Ειδικά σήμερα που τον όρο τον χρησιμοποιούν σταθερά και αφοριστικά από φασίστες, μέχρι θαρρετοί ή και όχι, αρνητές της δημοκρατίας…