ΕΕ: Συμφωνία για μεταναστευτικό και άσυλο με ερωτηματικά

Η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέληξε νωρίς την Τετάρτη σε συμφωνία σχετικά με νέους κανόνες που αποσκοπούν στην πιο ομοιόμορφη κατανομή του κόστους και του έργου της φιλοξενίας των μεταναστών και στον περιορισμό του αριθμού των ανθρώπων που έρχονται.

Οι εκπρόσωποι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των κυβερνήσεων της ΕΕ κατέληξαν σε συμφωνία μετά από ολονύχτιες συνομιλίες για τους νόμους της ΕΕ που ονομάζονται συλλογικά Νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο και θα πρέπει να τεθούν σε ισχύ το επόμενο έτος.

Η συμφωνία έρχεται μόλις έξι μήνες πριν από τις ευρωεκλογές, με τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν αύξηση της υποστήριξης προς τα ακροδεξιά, αντιμεταναστευτικά κόμματα σε χώρες όπως η Γερμανία και οι Κάτω Χώρες.

Οι νόμοι καλύπτουν τον έλεγχο των παράτυπων μεταναστών κατά την άφιξή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τις διαδικασίες για τη διεκπεραίωση των αιτήσεων ασύλου, τους κανόνες για τον καθορισμό της χώρας της ΕΕ που είναι υπεύθυνη για τη διεκπεραίωση των αιτήσεων και τους τρόπους αντιμετώπισης κρίσεων.

Οι αφίξεις μεταναστών στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν μειωθεί σημαντικά σε σχέση με την κορύφωση του 2015, που ξεπέρασε το 1 εκατομμύριο, αλλά αυξήθηκαν σταθερά από το χαμηλό του 2020 σε 255.000 κατά το έτος έως τον Νοέμβριο, με περισσότερους από τους μισούς να διασχίζουν τη Μεσόγειο από την Αφρική προς την Ιταλία ή τη Μάλτα.

Προηγούμενες προσπάθειες για τον επιμερισμό της ευθύνης της φιλοξενίας των μεταναστών απέτυχαν, επειδή ιδίως τα ανατολικά μέλη της ΕΕ δεν ήταν πρόθυμα να υποδεχθούν ανθρώπους που είχαν φτάσει στην Ελλάδα, την Ιταλία και άλλες χώρες.

Σύμφωνα με το νέο σύστημα, οι χώρες που δεν βρίσκονται στα σύνορα θα έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν μεταξύ της αποδοχής προσφύγων ή της πληρωμής σε ένα ταμείο της ΕΕ.

Το προβλεπόμενο σύστημα διαλογής θα προσπαθεί να κάνει διάκριση μεταξύ όσων χρήζουν διεθνούς προστασίας και όσων δεν χρήζουν.

Άτομα των οποίων οι αιτήσεις ασύλου έχουν μικρές πιθανότητες επιτυχίας, όπως εκείνοι που προέρχονται από την Ινδία, την Τυνησία ή την Τουρκία, μπορούν να εμποδίζονται από την είσοδο στην ΕΕ και να κρατούνται στα σύνορα, όπως και άτομα που θεωρείται ότι αποτελούν απειλή για την ασφάλεια.

Αντιδράσεις

Οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ομάδες υπεράσπισης των μεταναστών προειδοποίησαν για τις επιπτώσεις της συμφωνίας στους μετανάστες και τους αιτούντες άσυλο που φτάνουν στα σύνορα της Ευρώπης.

«Η τελική συμφωνία συνεπάγεται εξαιρετικά απογοητευτικά αποτελέσματα σε όλους τους τομείς. Ο κύριος αντίκτυπός της θα είναι η αύξηση της ταλαιπωρίας στα σύνορα και η δυσκολότερη αναζήτηση ασφάλειας», δήλωσε η Olivia Sundberg Diez, συνήγορος της Διεθνούς Αμνηστίας στην ΕΕ για τη μετανάστευση και το άσυλο.

Περισσότερες από 50 μη κερδοσκοπικές οργανώσεις προειδοποίησαν σε ανοιχτή επιστολή ότι το μεταναστευτικό σύμφωνο θα επιτρέψει στις χώρες να κρατούν αυθαίρετα παιδιά, να απομακρύνουν τους μετανάστες σε αυτό που η συμφωνία αποκαλεί «ασφαλείς τρίτες χώρες» και να αυξήσουν τον ρατσισμό.

Φωτογραφία: UNHCR