ΕΕ: Πρώτη συμφωνία ορόσημο για τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης

Η Ευρώπη κατέληξε την Παρασκευή σε μια προσωρινή συμφωνία σχετικά με τους κανόνες ορόσημο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που διέπουν τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης από τις κυβερνήσεις στη βιομετρική επιτήρηση και του τρόπου ρύθμισης των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης, όπως το ChatGPT.

Με την πολιτική συμφωνία, η ΕΕ κινείται προς την κατεύθυνση να γίνει η πρώτη μεγάλη παγκόσμια δύναμη που θα θεσπίσει νόμους που θα διέπουν την τεχνητή νοημοσύνη. Η συμφωνία της Παρασκευής μεταξύ των χωρών της ΕΕ και των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ήρθε μετά από σχεδόν 15 ώρες διαπραγματεύσεων που ακολούθησαν μια σχεδόν 24ωρη συζήτηση την προηγούμενη ημέρα.

Οι δύο πλευρές πρόκειται να διευθετήσουν τις λεπτομέρειες τις επόμενες ημέρες, οι οποίες θα μπορούσαν να αλλάξουν τη μορφή της τελικής νομοθεσίας.

«Η Ευρώπη έχει τοποθετηθεί ως πρωτοπόρος, κατανοώντας τη σημασία του ρόλου της ως παγκόσμιου ρυθμιστή προτύπων. Αυτή είναι ναι, πιστεύω, μια ιστορική ημέρα», δήλωσε ο Ευρωπαίος Επίτροπος Τιερί Μπρετόν σε συνέντευξη Τύπου.

Η συμφωνία απαιτεί από τα ιδρυτικά μοντέλα, όπως το ChatGPT και τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης γενικού σκοπού (GPAI), να συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις διαφάνειας πριν διατεθούν στην αγορά. Αυτές περιλαμβάνουν τη σύνταξη τεχνικής τεκμηρίωσης, τη συμμόρφωση με τη νομοθεσία της ΕΕ περί πνευματικών δικαιωμάτων και τη διάδοση λεπτομερών περιλήψεων σχετικά με το περιεχόμενο που χρησιμοποιείται για την εκπαίδευση.

Τα μοντέλα θεμελίωσης με υψηλό αντίκτυπο και συστημικό κίνδυνο θα πρέπει να διενεργούν αξιολογήσεις μοντέλων, να αξιολογούν και να μετριάζουν τους συστημικούς κινδύνους, να διεξάγουν δοκιμές αντιπαράθεσης, να υποβάλλουν εκθέσεις στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για σοβαρά περιστατικά, να διασφαλίζουν την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και να υποβάλλουν εκθέσεις σχετικά με την ενεργειακή τους απόδοση.

Βιομετρική επιτήρηση

Υπήρξαν όμως και παρατεταμένες διαπραγματεύσεις σχετικά με την επιτήρηση με τεχνητή νοημοσύνη, η οποία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από την αστυνομία, τους εργοδότες ή τους εμπόρους λιανικής πώλησης για να βιντεοσκοπεί πολίτες σε πραγματικό χρόνο και να αναγνωρίζει το συναισθηματικό στρες.

Οι κυβερνήσεις μπορούν να χρησιμοποιούν βιομετρική επιτήρηση σε πραγματικό χρόνο σε δημόσιους χώρους μόνο σε περιπτώσεις θυμάτων ορισμένων εγκλημάτων, πρόληψης πραγματικών, παρόντων ή προβλέψιμων απειλών, όπως τρομοκρατικές επιθέσεις, και αναζήτησης ατόμων που είναι ύποπτα για τα σοβαρότερα εγκλήματα.

Η συμφωνία απαγορεύει τη γνωστική συμπεριφοριστική χειραγώγηση, τη μη στοχευμένη απόσπαση εικόνων προσώπου από το διαδίκτυο ή το υλικό από κάμερες κλειστού κυκλώματος παρακολούθησης, την κοινωνική βαθμολόγηση και τα βιομετρικά συστήματα κατηγοριοποίησης για την εξαγωγή συμπερασμάτων για πολιτικές, θρησκευτικές, φιλοσοφικές πεποιθήσεις, σεξουαλικό προσανατολισμό και φυλή.

Οι καταναλωτές θα έχουν το δικαίωμα να υποβάλλουν καταγγελίες και να λαμβάνουν ουσιαστικές εξηγήσεις, ενώ τα πρόστιμα για παραβιάσεις θα κυμαίνονται από 7,5 εκατομμύρια ευρώ ή 1,5% του κύκλου εργασιών έως 35 εκατομμύρια ευρώ ή 7% του παγκόσμιου κύκλου εργασιών.

Οι πρώτες αντιδράσεις

Ο επιχειρηματικός όμιλος DigitalEurope επέκρινε τους κανόνες ως ένα ακόμη βάρος για τις εταιρείες, πέραν άλλων πρόσφατων νομοθετικών ρυθμίσεων.

«Έχουμε μια συμφωνία, αλλά με ποιο κόστος; Υποστηρίξαμε πλήρως μια προσέγγιση με βάση τον κίνδυνο που βασίζεται στις χρήσεις της τεχνητής νοημοσύνης και όχι στην ίδια την τεχνολογία, αλλά η προσπάθεια της τελευταίας στιγμής να ρυθμιστούν τα μοντέλα θεμελίωσης το ανέτρεψε», δήλωσε η γενική διευθύντριά της Σεσίλια Μπόνεφελντ-Νταλ.

Η ομάδα για τα δικαιώματα προστασίας της ιδιωτικής ζωής European Digital Rights ήταν εξίσου επικριτική.

«Είναι δύσκολο να ενθουσιαστεί κανείς με έναν νόμο ο οποίος, για πρώτη φορά στην ΕΕ, έχει λάβει μέτρα για τη νομιμοποίηση της ζωντανής δημόσιας αναγνώρισης προσώπου σε όλη την ΕΕ», δήλωσε η ανώτερη σύμβουλος πολιτικής της Ella Jakubowska.

«Ενώ το Κοινοβούλιο πάλεψε σκληρά για να περιορίσει τη ζημία, η συνολική δέσμη μέτρων για τη βιομετρική επιτήρηση και τη δημιουργία προφίλ είναι στην καλύτερη περίπτωση χλιαρή».

Η νομοθεσία αναμένεται να τεθεί σε ισχύ στις αρχές του επόμενου έτους, μόλις επικυρωθεί επίσημα και από τις δύο πλευρές, και θα πρέπει να εφαρμοστεί δύο χρόνια μετά.

Με πληροφορίες από Reuters, Guardian