ΕΕ-Brexit: 12η Απριλίου, η «νέα 29η Μαρτίου»

Η πρωθυπουργός της Βρετανίας Τερέζα Μέι και οι αρχηγοί των κρατών και των κυβερνήσεων των υπολοίπων 27 χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέληξαν στη Σύνοδο Κορυφής χθες Πέμπτη σε συμφωνία για «δύο σενάρια» αναβολής του Brexit, έπειτα από μακρές και κοπιώδεις συνομιλίες στις Βρυξέλλες, αποτρέποντας έτσι τον κίνδυνο μη συντεταγμένης αποχώρησης την 29η Μαρτίου -προς το παρόν, τουλάχιστον: η προθεσμία που ορίστηκε για να αρθεί το αδιέξοδο είναι η 12η Απριλίου.

Η Μέι ζήτησε την Τετάρτη να παραταθεί η διαδικασία του Brexit, επιχειρηματολογώντας πως χρειάζεται περισσότερο χρόνο προκειμένου να εξασφαλίσει την έγκριση της Συμφωνίας Αποχώρησης και της πολιτικής διακήρυξης που τη συνοδεύει από τη Βουλή των Κοινοτήτων.

Η συμφωνία, που κλείστηκε τον Νοέμβριο, έχει ήδη απορριφθεί δύο φορές με συντριπτική πλειοψηφία από το βρετανικό κοινοβούλιο και η αρχηγός του Συντηρητικού Κόμματος και πρωθυπουργός της Βρετανίας δεν έπεισε τους ευρωπαίους ηγέτες πως θα τα καταφέρει στην τρίτη ψηφοφορία, που αναμένεται να γίνει την ερχόμενη εβδομάδα.

Η απόφαση των 27

Οι 27 αποφάσισαν έτσι να προσφέρουν στο Λονδίνο «μια αναβολή ως την 22α Μαΐου 2019, με την προϋπόθεση ότι η Συμφωνία Αποχώρησης θα εγκριθεί από τη Βουλή των Κοινοτήτων την επόμενη εβδομάδα», διευκρινίζει η ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Εάν όμως η συμφωνία απορριφθεί για τρίτη φορά, γίνεται σαφές ότι η παράταση της διαδικασίας θα διαρκέσει απλά «ως τη 12η Απριλίου», και επαφίεται στο Λονδίνο «να υποδείξει τα επόμενα βήματα», για να τα εξετάσουν οι Βρυξέλλες.

Στη Βρετανία επαφίεται να αποφασίσει ως τότε εάν θα συμμετάσχει ή όχι στις ευρωεκλογές (23η-26η Μαΐου). Εάν η απάντηση στο ερώτημα είναι αρνητική, «η επιλογή της μακράς παράτασης θα γίνει αυτομάτως αδύνατη», τόνισε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ στη συνέντευξη Τύπου που παραχωρήθηκε μετά το πέρας των εργασιών της Συνόδου Κορυφής.

Ο Τουσκ διαβεβαίωσε πως μέχρι τη 12η Απριλίου, «όλες οι επιλογές θα παραμείνουν ανοιχτές» για το ΗΒ: «αποχώρηση με συμφωνία, αποχώρηση χωρίς συμφωνία, μακρά παράταση ή ανάκληση» του Brexit, απαρίθμησε, έπειτα από τις πολύωρες συνομιλίες, συμπεριλαμβανομένης μιας 90λεπτης συζήτησής του με τη Μέι.

«Έχουμε τώρα φθάσει στην ώρα της απόφασης», τόνισε από τη δική της πλευρά η Μέι, που πασχίζει να ξεπεράσει την εξέγερση των σκληρότερων Brexiteers στο κόμμα της. «Θα κάνω κάθε δυνατή προσπάθεια για να διασφαλίσω πως θα μπορέσουμε να φύγουμε βάσει συμφωνίας και να πάμε τη χώρα μας μπροστά», πρόσθεσε, διατρανώνοντας: «θα αποχωρήσουμε από την ΕΕ».

Στην τελική ανακοίνωση της Συνόδου Κορυφής, οι ηγέτες των 27 επαναλαμβάνουν ότι δεν θα υπάρξει ουδεμία επαναδιαπραγμάτευση της συμφωνίας για το διαζύγιο των δύο πλευρών και προειδοποιούν τη Μέι πως η όποια δέσμευση κάνει για να κερδίσει ψήφους στη Βουλή των Κοινοτήτων «πρέπει να συμμορφώνεται προς το γράμμα και προς το πνεύμα της Συμφωνίας Αποχώρησης».

Στη Σύνοδο έγινε «μια πολύ τίμια και σημαντική συζήτηση», εκτίμησε η καγκελάριος της Γερμανίας Άγγελα Μέρκελ, προσθέτοντας πως «θέλαμε να υποστηρίξουμε την Τερέζα Μέι» για να ξεπεράσει τα «προβλήματα» που αντιμετωπίζει, και ότι «πιστεύω πως το εκφράσαμε αυτό».

«Προσφέραμε επιλογές και δώσαμε μια απάντηση στην πρωθυπουργό Τερέζα Μέι, αλλά με όρια, τα δικά μας όρια, και με όρους, τους δικούς μας όρους», είπε από την πλευρά του ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν. Η ΕΕ, πρόσθεσε, δεν πρέπει να καθυστερεί στον δρόμο που θέλει να πάρει λόγω της «πολιτικής και δημοκρατικής κρίσης» στο ΗΒ.

Η Μέι ζητούσε παράταση της διαδικασίας ως την 30ή Ιουνίου· αλλά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προειδοποίησε εναντίον της καθυστέρησης πέραν της 23ης Μαΐου, διότι αυτό θα ήγειρε «σημαντικούς νομικούς και πολιτικούς κινδύνους».

Το εάν και κατά πόσον η Μέι θα καταφέρει να εγκριθεί εντέλει η συμφωνία από τη Βουλή των Κοινοτήτων μένει να αποδειχθεί.

Ο ηγέτης των Εργατικών (της αξιωματικής αντιπολίτευσης στη Βρετανία), ο Τζέρεμι Κόρμπιν, βρισκόταν επίσης στις Βρυξέλλες χθες σε μια προσπάθεια να εξασφαλίσει υποστήριξη στην δική του αντιπρόταση για το Μπρέξιτ, που προβλέπει τη διατήρηση πιο στενής σχέσης με την ΕΕ. Χαρακτήρισε «θετικό» το κλίμα στις συναντήσεις που είχε.

Για τον γάλλο πρόεδρο Μακρόν, «την ευθύνη τώρα την έχει η βρετανική πλευρά». «Στους Βρετανούς επαφίεται να λύσουν τις εσωτερικές τους αντιφάσεις, εμείς δεν έχουμε καμία», πέταξε.

«Η 12η Απριλίου είναι τώρα η νέα 29η Μαρτίου», ήταν το ευφυολόγημα που χρησιμοποίησε ευρωπαίος αξιωματούχος.

Στις αρχές της εβδομάδας, ο πρόεδρος της Βουλής των Κοινοτήτων Τζον Μπέρκοου δεν επέτρεψε να γίνει τρίτη ψηφοφορία για τη συμφωνία που έχει απορριφθεί ήδη δύο φορές, επικαλούμενος έναν κανόνα που θεσπίστηκε πριν από τέσσερις αιώνες.

Η Μέι θα πρέπει έτσι να πείσει ότι η αναβολή είναι μια «ουσιαστική» μεταβολή.

Στο μεταξύ στη Βρετανία, μια αίτηση που ζητεί από την κυβέρνηση να ακυρώσει το Μπρέξιτ ξεπέρασε τα 2,2 εκατομμύρια υπογραφές, την επομένη της ανάρτησής της στον ιστότοπο του κοινοβουλίου.

«Εξασφαλίσαμε δύο εβδομάδες»

Η Μέι δεν έπεισε τους υπόλοιπους ηγέτες ότι θα καταφέρει να μεταπείσει τους βουλευτές. Η συζήτηση ως προς αυτό «δεν πήγε καλά», αφηγήθηκε ευρωπαίος αξιωματούχος. Οι 27 «συνειδητοποίησαν ότι δεν το πιστεύει ούτε η ίδια. Δεν θέλουν να φανεί σαν να αναγκάζουμε τους Βρετανούς να φύγουν τώρα αμέσως. Αλλά αναζητούμε τρόπο να τελειώσει η αγωνία».

Αν και η πολιτική των τελεσιγράφων, η νέα προθεσμία που έδωσαν οι Βρυξέλλες, ενδέχεται να εντάσσεται στην προσπάθειά τους να βοηθήσουν τη Μέι, είναι επίσης σαφές ότι η ανυπομονησία των Ευρωπαίων μεγαλώνει, καθώς έχουν άλλες προτεραιότητες: από το να αντιμετωπίσουν την επιβράδυνση της οικονομίας ως το να ανακόψουν την άνοδο των εθνικισμών.

«Περάσαμε επτά δύσκολες ώρες για να εξασφαλίσουμε δύο εβδομάδες», έκρινε άλλος ευρωπαίος αξιωματούχος. Αυτό «απλά μας επιτρέπει να πούμε με καθαρή συνείδηση ότι δεν πετάξαμε κάτω τους Βρετανούς μπροστά στο λεωφορείο που ερχόταν», είπε χαρακτηριστικά, αλλά «τη 12η Απριλίου, θα αντιμετωπίσουμε τα ίδια προβλήματα που αντιμετωπίσαμε και χθες», συμπλήρωσε.