Βάζοντας χρώμα στο παρελθόν

Ο Χρήστος Καπλάνης, εικαστικός και γραφίστας, κάνει κάτι που δίνει διαφορετική διάσταση στο πώς μαθαίνουμε και θυμόμαστε τα πράγματα: χρωματίζει ασπρόμαυρες, ιστορικές και μη φωτογραφίες, και προσδίνει μια πιο οικεία εικόνα για το παρελθόν που το έχουμε αποτυπώσει ως «ασπρόμαυρο». Φωτογραφίες λιγότερο ή περισσότερο γνωστές αλλάζουν στα χέρια του. Αρκετές από αυτές έχουν αναφορά στα Γιάννενα και στην Ήπειρο (από όπου κατάγεται άλλωστε ο κ. Καπλάνης), πολλές από αυτές είναι ήδη γνωστές (όπως για παράδειγμα οι φωτογραφίες από τη μαζική μεταγωγή των εβραίων από τους ναζί), άλλες είναι πιο άγνωστες. Πάντα όμως, το αποτέλεσμα μαγνητίζει με έναν τρόπο μοναδικό.

Η σελίδα Past In Color όπου φιλοξενούνται οι δουλειές του, δημιουργήθηκε πριν από ένα χρόνο και ήδη έχει πολύ μεγάλο κοινό.  Η ποιότητα των επιχρωματισμών στις φωτογραφίες, έχει αναγνωριστεί διεθνώς.

Ο Τύπος Ιωαννίνων μίλησε με τον κ. Καπλάνη για τη δουλειά του και το αποτέλεσμα είναι το παρακάτω: 

Με ποιον τρόπο επιχρωματίζονται οι φωτογραφίες, όχι τεχνικά, με λογισμικό κ.λπ., αλλά πώς αποφασίζεται κάθε χρώμα, σε ενδύματα, φόντο κ.λπ. Υπάρχει κάποια «βιβλιογραφική» έρευνα; 

Δεν υπάρχει λογισμικό που να μετατραπεί την μαυρόασπροι φωτογραφία σε έγχρωμη. «Ζωγραφίζω» την εικόνα με ψηφιακά πινέλα και ψηφιακά χρώματα. Στην επιλογή των χρωμάτων βοηθά και η σκάλα του γκρι. Κάθε χρώμα έχει το δικό του τόνο. Η εμπειρία και η γνώση βοηθούν στη «σωστή» αποκωδικοποίηση. Βεβαίως σημαντική είναι και η άντληση πληροφοριών από συλλογές και μουσεία

Γνωρίζουμε πότε περίπου ξεκίνησαν οι έγχρωμες φιλμογραφήσεις και διαδόθηκε η έγχρωμη φωτό στην Ελλάδα; 

Στην Ελλάδα η έγχρωμη φωτογραφία εμφανίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1950. Οι Έλληνες όμως απέκτησαν «έγχρωμη συνείδηση» από τις αρχές του 1970.

Αρκετές από τις φωτογραφίες που παρουσιάζετε με χρώμα πλέον, είναι γνωστές, ιστορικές ή και λιγότερο γνωστές, με ιστορικές φυσιογνωμίες να πρωταγωνιστούν όμως. Ξαναζεί με αυτό τον τρόπο η ιστορία; 

Το χρώμα φέρνει ένα ιστορικό γεγονός ποιο κοντά στο σήμερα. Φέρνει νέα ζωή στις φωτογραφίες και προκαλεί μια ζωντανή νέα προοπτική αλλάζοντας το τρόπο που βλέπουμε το παρελθόν μας

Υπάρχει κάποια πιο έντονη σχέση με την περιοχή της Ηπείρου και τα Γιάννενα που να οδηγεί σε επιλογή φωτογραφιών πχ του Μπαλάφα; 

Πέρα από την ηπειρώτικη καταγωγή η επιλογή των φωτογραφιών βασίζεται στην ποιότητα και το θέμα. Το χρώμα στις φωτογραφίες ιστορικής τεκμηρίωσης προσδίδει μια αμεσότητα, φέρνοντας ένα μακρινό γεγονός ποιο κοντά στη σημερινή πραγματικότητα. Αναδεικνύει επίσης λεπτομέρειες οι οποίες δύσκολα διακρίνονται σε ένα γκρίζο φόντο

Ποιο είναι το πρότζεκτ επιχρωματισμού με το οποίο θα θέλατε να καταπιαστείτε;

Βρίσκω εξαιρετικά ενδιαφέρουσα την περίοδο 1940-45 και 1946-49

Λέτε ότι «Το χρώμα φέρνει νέα ζωή στις ασπρόμαυρες φωτογραφίες και δημιουργεί μια νέα εξοικείωση με το παρελθόν». Μήπως όμως, εάν πχ βλέπαμε ξανά με χρώμα τη «Συνοικία το όνειρο» ή κάποια παλιότερη ταινία του Βέγγου, θα έχανε τη δύναμή της; Έστω και αν αυτό που παρακολουθούσαμε θα ήταν πιο ρεαλιστικό. 

Ο επιχρωματισμός δεν ήρθε να αντικαταστήσει την μαυρόασπρη καλλιτεχνική φωτογραφία. Υπάρχουν υπέροχες ασπρόμαυρες φωτογραφίες που και μόνο μια υποψία χρώματος θα τις κατέστρεφε. Δεν ισχύει όμως το ίδιο με τις φωτογραφίες ιστορικής τεκμηρίωσης. Ας μην ξεχνάμε ότι όλες οι παλαιές φωτογραφίες τραβηχτήκαν σε ένα κόσμο γεμάτο χρώματα. Το χρώμα «δίνει ζωή» στις εικόνες.

Η φωτογραφία είναι του Ντμίτρι Κέσελ από τις φυλακές Φιξ των Ιωαννίνων, επιχρωματισμένη από τον Χρ. Καπλάνη. Απεικονίζει πολιτικούς κρατούμενους.