«Archive Alert» για ένα αρχείο της Καστροσυκιάς Πρέβεζας

Μέσω του «Archive Alert», μιας ψηφιακής πλατφόρμας διάσωσης ιστορικών αρχείων,  πριν από λίγες μέρες διασώθηκε ένα σημαντικό ιστορικό τεκμήριο για την ιστορία της περιοχής της Καστροσυκιάς Πρέβεζας. Πρόκειται για ένα κατάστιχο της Σχολικής Εφορείας της περιόδου 1948-1960, το οποίο εντοπίστηκε από τον Ανδρέα Μοριανόπουλο. Ο ίδιος δήλωσε το κατάστιχο στη διαδικτυακή πλατφόρμα «Archive Alert» και μέσω αυτής ενημερώθηκε η αρμόδια αρχειακή υπηρεσία –στη συγκεκριμένη περίπτωση τα Γενικά Αρχεία του Κράτους-Αρχεία Νομού Πρέβεζας. Το κατάστιχο βρίσκεται πια στη διάθεση πια του ερευνητικού και μη κοινού.

Το «Archive Alert» (www.archivealert.gr) αποτελεί μια διαδικτυακή πλατφόρμα όπου μεμονωμένα άτομα, φορείς και συλλογικότητες μπορούν να δηλώνουν αρχεία και κάθε άλλο υλικό, το οποίο αναδεικνύει την πολιτιστική κληρονομιά (οπτικοακουστικό υλικό, χάρτες, φωτογραφίες, έντυπα, εφημερίδες, αφίσες κ.ά.). Υλικό που κατέχουν ή εντόπισαν ή αντιλήφθηκαν και θεωρούν ότι κινδυνεύει, λόγω άγνοιας, αμέλειας ή έλλειψης εξειδικευμένης γνώσης σχετικά με τη διάσωση και χρήση του. Παράλληλα, υπάρχει η δυνατότητα σε όσους εγγραφούν στην πλατφόρμα και κατέχουν αρχειακό υλικό και ιστορικά τεκμήρια είτε απλώς να τα δηλώσουν προς ενημέρωση των αρχειακών φορέων, είτε να προσκαλέσουν ειδικό προσωπικό για την καταγραφή, ταξινόμηση, διάσωση και αξιοποίησή του.

Η πλατφόρμα επιτρέπει την καταγραφή και στη συνέχεια, ανάλογα με το υλικό που δηλώνεται, ενημερώνει με αυτόματο τρόπο όλους τους φορείς τους οποίους μπορεί να τους αφορά. Επισημαίνεται δε πως η χρήση της πλατφόρμας είναι δωρεάν τόσο για τους χρήστες-πληροφορητές όσο και για τους αρχειακούς φορείς, ενώ απαγορεύεται κάθε είδους αγοραπωλησία αρχειακού και πολιτιστικού υλικού.

Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο έρχονται στη δημοσιότητα υποθέσεις παραμέλησης και καταστροφής αρχειακών συνόλων (π.χ. δημοτικών και κοινοτικών αρχείων, αρχείων επιχειρήσεων κ.ά.) ή καπηλείας και εμπορίας αρχειακών συλλογών, ακόμα και δημόσιων αρχείων. Στην κατεύθυνση αυτή η πλατφόρμα έρχεται να βοηθήσει ως εργαλείο διαμεσολάβησης με νόμιμο τρόπο για την ενημέρωση των αρμόδιων φορέων και ανάπτυξης συνεργασιών για τη διάσωση του εν λόγω υλικού. Οι φορείς που έχουν εγγραφεί στην πλατφόρμα είναι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί, διαθέτουν αρχειακές συλλογές και διαδικασίες ελεύθερης πρόσβασης στο υλικό (Γενικά Αρχεία του Κράτους, Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος κ.ά.). Επιπλέον, το όλο εγχείρημα έχει στόχο την αναβάθμιση του αρχειακού υλικού στη συνείδηση των πολιτών και την ενίσχυση του διαλόγου για τη διάσωση και αξιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς εν γένει. «Η συστηματική συγκέντρωση και διάσωση των αρχείων που κινδυνεύουν δεν αποτελεί επιλογή, αλλά κοινωνική και επιστημονική αναγκαιότητα» σημειώνεται σε σχετική ανακοίνωση.

Τη διαδικτυακή πλατφόρμα «Archive Alert» ανέπτυξε η «Αρχείων Τάξις», μια αστική μη κερδοσκοπική εταιρία που δημιουργήθηκε από μια ομάδα ιστορικών το 2011. Από τότε η εταιρία δραστηριοποιείται στη διάσωση, καταγραφή, τεκμηρίωση και ανάδειξη ιστορικών αρχείων και άλλων πολιτιστικών αγαθών.