Ανασύνθεσαν το πρόσωπο γυναίκας Νεάντερταλ

Οι επιστήμονες δημιούργησαν μια εντυπωσιακή αναπαράσταση του πώς θα έμοιαζε μια γυναίκα Νεάντερταλ όταν στη ζωή.

Βασίζεται στα πεπλατυσμένα, θρυμματισμένα υπολείμματα ενός κρανίου, τα οστά του οποίου ήταν τόσο μαλακά όταν ανασκάφηκαν, ώστε είχαν τη συνοχή «ενός μαλακού μπισκότου». Οι ερευνητές έπρεπε πρώτα να σταθεροποιήσουν τα θραύσματα πριν τα συναρμολογήσουν εκ νέου. Στη συνέχεια, ειδικοί δημιούργησαν το τρισδιάστατο μοντέλο.

Η αναπαράσταση εμφανίζεται σε ένα νέο ντοκιμαντέρ του BBC Studios για το Netflix με τίτλο Secrets of the Neanderthals, το οποίο εξετάζει τι γνωρίζουμε για τα από καιρό χαμένα εξελικτικά ξαδέλφια μας, τα οποία εξαφανίστηκαν πριν από περίπου 40.000 χρόνια.

Το γλυπτό δίνει ένα πρόσωπο σε αυτούς τους ανθρώπους.

«Νομίζω ότι μπορεί να μας βοηθήσει να συνδεθούμε με το ποιοι ήταν», δήλωσε η Δρ Emma Pomeroy, παλαιοανθρωπολόγος στο έργο από το Πανεπιστήμιο του Cambridge.

Το κρανίο στο οποίο βασίζεται το μοντέλο βρέθηκε στο σπήλαιο Shanidar στο ιρακινό Κουρδιστάν. Πρόκειται για ένα εμβληματικό μέρος όπου τη δεκαετία του 1950 ανακαλύφθηκαν τα λείψανα τουλάχιστον 10 ανδρών, γυναικών και παιδιών του Νεάντερταλ.

Όταν μια βρετανική ομάδα προσκλήθηκε ξανά από τις κουρδικές αρχές το 2015, σύντομα έπεσαν πάνω σε έναν νέο σκελετό -που ονομάστηκε Shanidar Z- ο οποίος περιελάμβανε μεγάλο μέρος του άνω μέρους του σώματος του ατόμου, συμπεριλαμβανομένης της σπονδυλικής στήλης, των ώμων και των χεριών.

Το κρανίο ήταν επίσης σε μεγάλο βαθμό όλο, αλλά συμπιεσμένο σε ένα στρώμα πάχους 2 εκατοστών, πιθανώς από έναν βράχο που είχε πέσει από την οροφή του σπηλαίου κάποια στιγμή στο μακρινό παρελθόν.

Με την άδεια του τοπικού τμήματος αρχαιοτήτων, τα θραύσματα του κρανίου μεταφέρθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο σε όγκους ιζήματος, ώστε να ξεκινήσει η επίπονη διαδικασία απελευθέρωσής τους, σταθεροποίησής τους και στη συνέχεια της συναρμολόγησής τους.

Το ξαναχτισμένο κρανίο στη συνέχεια σαρώθηκε επιφανειακά και μια τρισδιάστατη εκτύπωση δόθηκε στους Ολλανδούς καλλιτέχνες Adrie και Alfons Kennis, οι οποίοι φημίζονται για την ικανότητά τους να δημιουργούν ανατομικά πιστές αναπαραστάσεις αρχαίων ανθρώπων από τα οστά και τα απολιθωμένα υπολείμματά τους.

Αλλά όσο ενδιαφέρον και αν είναι το γλυπτό, με την μάλλον στοχαστική του έκφραση, είναι ο αρχικός σκελετός που κατέχει την πραγματική αξία.

Η ομάδα είναι αρκετά σίγουρη ότι "είναι γυναίκα".

Τα οστά της λεκάνης θα βοηθούσαν στον προσδιορισμό, αλλά αυτά δεν βρέθηκαν μαζί με το άνω μέρος του σώματος.

Αντ' αυτού οι ερευνητές βασίστηκαν σε ορισμένες κυρίαρχες πρωτεΐνες που βρίσκονται στο σμάλτο των δοντιών και σχετίζονται με τη γυναικεία γενετική. Το μικρό ανάστημα του σκελετού υποστηρίζει επίσης την ερμηνεία.

Για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι επιστήμονες θεωρούσαν τους Νεάντερταλ βάρβαρους και ανεπαρκώς εξελιγμένους σε σύγκριση με το είδος μας.

Όμως αυτή η άποψη έχει αλλάξει μετά τις ανακαλύψεις στο Shanidar.

Το σπήλαιο είναι διάσημο για την εμφάνιση αυτού που φαίνεται να είναι κάποιο είδος ταφικής πρακτικής. Τα σώματα τοποθετούνταν προσεκτικά σε μια ρεματιά δίπλα σε έναν ψηλό βραχώδη πυλώνα. Όλοι οι νεκροί είχαν παρόμοιο προσανατολισμό στον τρόπο που ήταν τοποθετημένοι.

Πηγή: BBC. Φωτογραφία: BBC Studios/Jamie Simonds