1922: Η προσφυγική Ήπειρος

Η αποτυχημένη εκστρατεία της Ελλάδας στη Μικρά Ασία και η κατάρρευση της «Μεγάλης Ιδέας» που έθρεψε την ελληνική αστική τάξη για μια δεκαετία και πλέον, στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, οδήγησε σε μια από τις μεγαλύτερες κοινωνικοπολιτικές μεταβολές που έχουν συντελεστεί στην Ελλάδα.

Η Μικρασιατική Καταστροφή «μεταφράστηκε» στη μεγάλη μετακίνηση πληθυσμών, ως αποτέλεσμα των πολεμικών επιχειρήσεων, της κατάρρευσης του μετώπου και των διεθνών συμφωνιών που ακολούθησαν.

Τον Απρίλιο του 1923, το ελληνικό κράτος έκανε την πρώτη απογραφή του προσφυγικού πληθυσμού και η Ήπειρος κατείχε σημαντική θέση.

Αυτές τις μέρες που συμπληρώνονται 100 χρόνια από την ιστορική ενότητα, η ΕΛΣΤΑΤ κυκλοφορεί μια αναστατική έκδοση με την απογραφή.

Το 1920, ο πληθυσμός της Ελλάδας ήταν 5.531.474 άτομα. Το 1928, που έγινε η επόμενη απογραφή, είχε φτάσει τα 6.204.864 άτομα.

Στην Ήπειρο, σύμφωνα με την προσφυγική απογραφή του 1923, καταγράφηκαν συνολικά 11.982 πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία, επί συνόλου 786.431.

Από αυτούς, 5.060 ήταν άνδρες και 6.922 γυναίκες.

Σημειώνεται ότι εκείνη την εποχή, η διοικητική διάρθρωση της Ελλάδας είναι διαφορετική(επαρχίες-υποδιοικήσεις). Η Γενική Διοίκηση Ηπείρου περιλαμβάνει Γιάννενα και Πρέβεζα και η Άρτα καταγράφεται μαζί με τη Θεσσαλία, ενώ ο σημερινός νομός Θεσπρωτίας «νέμεται» μεταξύ Ιωαννίνων και (τότε) Αιτωλίας και Ακαρνανίας.

Σύμφωνα λοιπόν με την απογραφή, στο νομό Άρτας υπήρχαν 2.534 πρόσφυγες και άλλοι-ες 468 στην περιοχή της Φιλιππιάδας, ως εξής:

Επαρχία Άρτας

Άρτα 2.086

Μονή Κάτω Παναγιά 51

Άγναντα 5

Κομπότι 180

Πέτα 124

Σελλάδες 88

Τμήμα υποδιοίκησης Φιλιππιάδας

Γραμμενίτσα 7

Κωστακιοί 92

Στρεβίνα 369

Στο νομό Ιωαννίνων, είχαν εγκατασταθεί στα εξής σημεία:

Υποδιοίκηση Ιωαννίνων

Γιάννενα 2.322

Νησί 75

Βαργιάδες 3

Βελτσίστα 23

Βίτσα 19

Γρεβενίτι 40

Δόλιανη 3

Δολιανά 15

Δραγάρι (Καστανώνας) 12

Δρεστενίκο (Τρίστενο) 72

Ζαγόριανη (Χρυσορράχη) 11

Ζίτσα 17

Ζωνδήλα (Δίκορφο) 9

Ζώριτσα (Πεντόλακκος) 2

Καλοχώρι 2

Κάτω Σουδενά (Πεδινά) 2

Καπέσοβο 1

Κουκούλι 6

Κρετσούνιστα (Δεσποτικό) 1

Λιάπη 7

Λιασκοβέτσι (Λεπτοκαρυά) 3

Μονοδένδρι 9

Μόσιορη (Σιταριά) 4

Μπάγια (Κήποι) 34

Μπούλτσι (Ελάτη) 12

Νεγάδες 11

Ρωμανό 1

Σκαμνέλι 8

Τσαρκοβίστα (Σιστρούνι) 5

Τσεπέλοβο 4

Τσερνέσι (Ελατοχώρι) 4

Φραγκάδες 3

Υποδιοίκηση Κόνιτσας

Κόνιτσα 13

Πάδδες 1

Υποδιοίκηση Μετσόβου

Μέτσοβο 2

Υποδιοίκηση Παραμυθιάς

Βοϊνίκο 31

Γαρδίκι 223

Γκρίκα 25

Καΐτσα (Μακρύρραχη) 11

Δράγανη (Αμπελιά) 37

Δραγουμή 51

Καρβουνάρι 79

Νεοχώρι 39

Μηνίνα (Μενίνα) 25

Σκουπίτσα 40

Παραμυθιά 175

Σεβαστό 13

Σέλλιανη 19

Σκάνδαλο 26

Στάνοβο (Καβαλάρι) 51

Χόικα 34

Νικολίτσι 27

Υποδιοίκηση Πωγωνίου

Βήσανη 4

Δελβινάκι 8

Δρυμάδες 14

Μέγγουλη (Περιστέρι) 3

Στρατίνιτσα 4

Υποδιοίκηση Φιλιατών

Αχουρίων Αγ. Νικολάου 11

Αχουρίων Αγ. Πάντων 10

Αχουρίων Βαβουρίου 6

Βάρφανη 127

Βρυσέλα 12

Μούρτος 53

Γραικοχώρι 152

Δράμεση 24

Ηγουμενίτσα 766

Καλπάκι 30

Καστρί 37

Τσιφλίκι Ράγιου 18

Κώτσικας 7

Λειά (Λιάς) 8

Λιόψη 48

Μαυρούδι 34

Πλησίβιτσα (Πλαίσιο) 88

Σαγιάδα 24

Σίδερη 33

Σκέφαρη 41

Σμέρτο 8

Σκουπίτσα 36

Σούβλιαση  (Αγ. Βλάσιος) 69

Σπάρταρη (Τρικόρυφο) 31

Φανερωμένη 19

Φατήρι (Κερασοχώρι) 29

Φιλιάτες 334

Φοινίκι 6

Στο νομό Πρέβεζας, είχαν εγκατασταθεί οι περισσότεροι-ες συνολικά, από τον προσφυγικό πληθυσμό που καταγράφηκε στην Ήπειρο, συνολικά 6.163 άτομα:

Υποδιοίκηση Μαργαριτίου

Αρπίτσα (Πέρδικα) 216

Βαλανδόρραχον 10

Βράστοβο (Παλιόκαστρο) 6

Κορώνη 9

Λιγοράτιον (Καταβόθρα) 34

Μαζαρακιά 89

Μαργαρίτι 163

Πάργα 1.378

Υποδοίκηση Πρέβεζας

Πρέβεζα 3.185

Νέα Φιλιππιάς 1.052