The very worst of Its Kale

Το Its Kale Festival στο Κάστρο που ξεκίνησε πέρσι με πρωτοβουλία του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Ιωαννιτών είναι μια πολύ καλή ιδέα. Είναι ένα φεστιβάλ που έρχεται να συνδυάσει τις πολλές εκφάνσεις του πολιτισμού και να αναδείξει την πόλη των Ιωαννίνων. Και βέβαια η επιλογή του χώρου του Ιτς Καλέ είναι καθοριστική. Ένας χώρος που μέχρι πριν από 40 χρόνια ανήκε στον Στρατό, ένας χώρος που απέκτησε προστιθέμενη αξία χάρη στις προσπάθειες των αρχαιολογικών υπηρεσιών και που την τελευταία δεκαετία ιδίως έγινε σημείο αναφοράς για τους πολίτες των Ιωαννίνων. Ένας τόπος πολιτισμού και κοινωνικής συνάθροισης. Λίγοι αρχαιολογικοί χώροι έχουν την τύχη να είναι τόσο ζωντανοί.

Αυτή τη στιγμή το Its Kale Festival κρέμεται σε μια κλωστή, μετά και τη σημερινή ακύρωση της συναυλίας των Tiger Lillies με τίτλο «The very worst of Tiger Lillies». Κι αυτό επειδή η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων ενημέρωσε μόλις σήμερα το Πνευματικό Κέντρο ότι οι αρχαιοφύλακες στο Ιτς Καλέ δεν θα συμμετάσχουν στην εκδήλωση εκτός ωραρίου λειτουργίας, δηλαδή μετά τις 10 το βράδυ. Άρα συναυλία άκυρη. Άγνωστο τι μέλλει γενέσθαι, αλλά οι οιωνοί δεν είναι καλοί για τις υπόλοιπες εκδηλώσεις του φεστιβάλ.

Από τον Μάιο, η Ένωση Υπαλλήλων Φύλαξης Αρχαιοτήτων (ΠΕΥΦΑ) είχε κάνει γνωστό και στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού ότι οι αρχαιοφύλακες δεν θα συμμετέχουν σε «εκδηλώσεις παντός τύπου σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους εκτός ωραρίου λειτουργίας», καθώς υπάρχουν εκκρεμότητες με την πληρωμή της υπερωριακής απασχόλησης. Το υπουργείο Πολιτισμού, ωστόσο, έδωσε τις κατά τόπους άδειες σε Δήμους και φορείς με την επιφύλαξη της «κινητοποίησης» των αρχαιοφυλάκων. Από και πέρα οι αρχαιολογικές υπηρεσίες ήταν οι υπεύθυνες για τη διαχείριση του θέματος, και συγκεκριμένα για τη συνεννόηση με τους αρχαιοφύλακες όσον αφορά το μέλλον των προγραμματισμένων εκδηλώσεων. 

Στα Γιάννενα, κάτι πήγε πολύ στραβά. Η Εφορεία Αρχαιοτήτων δεν μπόρεσε να διαχειριστεί το ζήτημα των αρχαιοφυλάκων. Ακόμα και αν οι αρχαιοφύλακες παρέμειναν αρνητικοί στη συμμετοχή τους σε εκδηλώσεις, η «ηγεσία» της Εφορείας θα έπρεπε να είχε ενημερώσει έγκαιρα (και σίγουρα όχι τη στιγμή που ο τεχνικός εξοπλισμός για τη συναυλία είχε στηθεί ήδη) το Πνευματικό Κέντρο, το οποίο βρέθηκε επί της ουσίας προ τετελεσμένου γεγονότος. Η ευθύνη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων είναι μεγάλη. Στο έγγραφό του (με email) προς το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου, ο προϊστάμενος της Εφορείας Κώστας Σουέρεφ επισημαίνει ότι «ουδεμία ευθύνη θα έχει η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων σε περίπτωση που συνεχιστεί η άρνηση των αρχαιοφυλάκων». Δεν είναι έτσι όμως, ιδίως από τη στιγμή που τα πάντα έγιναν αιφνιδιαστικά και την τελευταία στιγμή, με το Πνευματικό Κέντρο να επιβαρύνεται ένα μεγάλο κόστος. Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων είναι –υποτίθεται- συνδιοργανωτής του Its Kale Festival. Και η έννοια της «διοργάνωσης» δεν μπορεί να εξαντλείται στην ατελώς παραχώρηση ενός χώρου, χωρίς να υπάρξει συναίσθηση των υπόλοιπων ευθυνών.

Η όλη ιστορία, σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, έρχεται να αναδείξει ένα μεγάλο πρόβλημα: ο πολιτισμός δεν αφορά μόνο διοργανώσεις, συναυλίες, παραστάσεις σε αρχαία θέατρα, πολιτιστικές διαδρομές, προβολές βίντεο κ.λπ. Στον «πυρήνα» όλων αυτών βρίσκεται –και πρέπει να βρίσκεται- το ανθρώπινο δυναμικό. Οι άνθρωποι είναι αυτοί που θα στηρίξουν οποιαδήποτε σχέδια πολιτισμού, τουρισμού και ενίσχυσης της τοπικής οικονομίας. Τα μουσεία και οι αρχαιολογικοί χώροι πρέπει να έχουν επαρκές προσωπικό (π.χ. δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που τα πωλητήρια είναι κλειστά). Το πλαίσιο δε της σχέσης μεταξύ της εκάστοτε ηγεσίας του υπουργείου Πολιτισμού με το ανθρώπινο δυναμικό, και δη με τους αρχαιοφύλακες (οι οποίοι έχουν ένα από τα πιο ισχυρά συνδικαλιστικά όργανα στη χώρα), πρέπει να ξεκαθαρίσει επιτέλους. Το υπουργείο Πολιτισμού πρέπει να αποκτήσει μια αξιόπιστη στρατηγική πάνω στην οποία να «χτίσουν» οι πόλεις το μέλλον τους.