![[300,399] Ψιχάλες](https://openweathermap.org/img/wn/03d@2x.png)
Tο πρότζεκτ #151 του Τύπου Ιωαννίνων, είναι μια αποτύπωση της κοινοβουλευτικής ιστορίας της Ελλάδας σε 151 γεγονότα, ιστορικές περιόδους, εκλογές.
Κάθε μέρα ανεβαίνει και από ένα στα social media του Τύπου:
Ακολουθήστε τον Τύπο Ιωαννίνων για να μπορείτε να τα παρακολουθείτε κάθε πρωί, στα παραπάνω σημεία.
Αν σας αρέσει ο Τύπος, μπορείτε να τον στηρίξετε με μια συνδρομή ή δωρεά, εδώ:
Η εποχή της «Αλλαγής»
Στις 18 Οκτωβρίου 1981 γίνονται οι «εκλογές της Αλλαγής». Το ΠΑΣΟΚ γίνεται κυβέρνηση και ο Ανδρέας Παπανδρέου πρωθυπουργός με 48,07% και σύνθημα την «Αλλαγή». Η ΝΔ είναι δεύτερο κόμμα με 35,88%, σε μια από τις ιστορικότερες καμπές της ελληνικής κοινοβουλευτικής και πολιτικής ιστορίας. Το ΚΚΕ ακολουθεί τρίτο με 10,93%, στην τρικομματική Βουλή που προκύπτει. Για πρώτη φορά στις εκλογές γίνεται χρήση υπολογιστών, ενώ «οπτικοποιείται» η διαδικασία των αποτελεσμάτων. Παρά την ιδιαίτερη προεκλογική ένταση που χαρακτηρίστηκε ακόμα και από συγκρούσεις μεταξύ οπαδών της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, την επομένη των εκλογών ο αρχηγός της ΝΔ Γιώργος Ράλλης συγχαίρει τον Ανδρέα Παπανδρέου για τη νίκη του.
Σε προεκλογική του ομιλία στο Ηράκλειο, ο Ράλλης είχε ζητήσει από το κοινό να μην γιουχάρει τον αντίπαλό του, λέγοντας «δεν θέλω ου». Παραιτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου από πρωθυπουργός και δύο μήνες αργότερα, από την προεδρία της ΝΔ.
Η αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης
Ένας από τους πρώτους νόμους του ΠΑΣΟΚ, στις 19 Αυγούστου 1982, ήταν η αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης, με τρόπο που αποτέλεσε τομή μεν για τα πολιτικά πράγματα της χώρας, αλλά είχε και σοβαρές ατέλειες. Μέχρι τότε, το επίσημο ελληνικό κράτος ήταν εχθρικό και διωκτικό απέναντι στο μεγαλύτερο κομμάτι των αγωνιστών της αντίστασης, όσων ήταν ενταγμένοι στο ΚΚΕ και μετέπειτα στο Δημοκρατικό Στρατό. Οι αρχικοί νόμοι, της περιόδου 1949-1952 ήταν ιδιαίτερα γαλαντόμοι για συνεργάτες των κατακτητών που αργότερα αποτέλεσαν τον «εθνικό κορμό», συνεργάτες και στελέχη κυβερνήσεων κ.α. στο “κράτος της Δεξιάς”.
Οι ίδιοι νόμοι ήταν καταδικαστικοί για τους κομμουνιστές και τον κόσμο της αριστεράς.
Ο νόμος του 1982 ήρε τις διατάξεις περί «αντεθνικώς δρασάντων».
Στη συζήτηση που γίνεται στη Βουλή, η Νέα Δημοκρατία αποχωρεί, αρνούμενη να επικυρώσει την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης.
Υποτίμηση και διολίσθηση: η δραχμή κατρακυλάει
Ιανουάριος 1983: γίνεται η πρώτη υποτίμηση της δραχμής επί κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, κατά 15,5%, αλλά το νόμισμα δεν σταθεροποιείται. Από το καλοκαίρι του ίδιου έτους συνεχίζεται η διολίσθηση και οι τιμές ανεβαίνουν. Δύο χρόνια αργότερα, η οικονομική κατάσταση της χώρας θα επιβάλλει άλλη μια υποτίμηση κατά 15% και πάλι. Το πρόγραμμα σταθεροποίησης εισηγείται και αναλαμβάνει να φέρει σε πέρας ο Κώστας Σημίτης ως υπουργός Οικονομίας. Είναι ουσιαστικά η πρώτη αλλαγή της δημοσιονομικής πολιτικής του ΠΑΣΟΚ που παρότι υποσχέθηκε και εφάρμοσε κοινωνικές παροχές στην πρώτη τετραετία διακυβέρνησής του, αλλάζοντας σημαντικά το βιοτικό επίπεδο των πολιτών, ειδικά των κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων, δεν μπόρεσε να ισορροπήσει την κατάσταση στην οικονομία. Αργότερα, η πολιτική παροχών επανήλθε. Σε προεκλογική του ομιλία στο Περιστέρι, το 1989, ο Ανδρέας Παπανδρέου αναφώνησε το «Τσοβόλα, δώστα όλα», χωρίς ωστόσο το ΠΑΣΟΚ να κερδίσει τις εκλογές.
Πρώτη προεδρία της Ελλάδας στην ΕΟΚ
Την 1η Ιουλίου 1983 η Ελλάδα για πρώτη φορά στην ιστορία της προεδρεύει της ΕΟΚ. Εν μέσω Ψυχρού Πολέμου η ελληνική κυβέρνηση ανέλαβε προσπάθεια για να ενισχύσει τη θέση της στα θέματα εξωτερικής πολιτικής, όπως το Κυπριακό και το Αιγαίο. Η Ελλάδα παρέλαβε την προεδρία από την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας και η πρώτη κίνηση του Ανδρέα Παπανδρέου ήταν να επισκεφθεί την Ισπανία, που μαζί με την Πορτογαλία ήταν οι επόμενες υπό ένταξη χώρες. Αμφότερες οι δύο χώρες είχαν πρόσφατα εκλεγμένες σοσιαλιστικές κυβερνήσεις και η κίνηση θεωρήθηκε ότι δημιουργούσε ένα «πολιτικό μέτωπο» εντός της Κοινότητας.
Η αρχηγική «ξηρασία» στη ΝΔ
Ένα μόλις μήνα μετά τις εκλογές του 1981, ο Γεώργιος Ράλλης κινητοποιεί τις διαδικασίες εκλογής νέου προέδρου στη ΝΔ. Ο εσωκομματικός του αντίπαλος, Ευάγγελος Αβέρωφ αυτή τη φορά επικρατεί, αντίθετα με ό,τι είχε γίνει στις εκλογές του 1980. Άλλοι υποψήφιοι ήταν οι Γιάννης Μπούτος, μετέπειτα βουλευτής του ΠΑΣΟΚ και ο Κωστής Στεφανόπουλος, αργότερα Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Ο Αβέρωφ έβαλε ως ορόσημο ανασύνταξης της ΝΔ τις ευρωεκλογές του 1984, τις οποίες όμως η ΝΔ τις έχασε, παρότι κάλυψε σημαντικά τη διαφορά των εκλογών του ’81. Ο Αβέρωφ, ηττημένος, ξεκινάει τις διαδικασίες διαδοχής. Εκεί, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης αναδύεται πολιτικά περίπου 20 χρόνια μετά την Αποστασία και αναλαμβάνει την προεδρία του κόμματος, σηματοδοτώντας και την πολιτική στροφή στο φιλελευθερισμό. Η ΝΔ θα χάσει ξανά τις εκλογές το 1985 και ο Κωστής Στεφανόπουλος θα ιδρύσει τη Δημοκρατική Ανανέωση, με άλλους 9 βουλευτές του κόμματος.
Τα χρωματιστά ψηφοδέλτια και η… κλεμμένη κάλπη
Στις 29 Μαρτίου 1985 ο Ανδρέας Παπανδρέου προτείνει για Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον δικαστικό Χρήστο Σαρτζετάκη, παρά τις περί του αντιθέτου προβλέψεις, ότι θα ανανεώσει τη θητεία του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Ο Σαρτζετάκης, ο οποίος ήταν πρωτεργάτης στη δίωξη των δολοφόνων του Γρηγόρη Λαμπράκη και πολέμιος της προσπάθειας συγκάλυψης των παρακρατικών και κρατικών μηχανισμών, εκλέγεται τελικά με την ψήφο του βουλευτή του ΠΑΣΟΚ, προέδρου της Βουλής και εκτελούντα χρέη Προέδρου της Δημοκρατίας Γιάννη Αλευρά. Για τη διαδικασία διατυπώθηκαν αρκετές ενστάσεις, ειδικά για το συνταγματικό δικαίωμα του Αλευρά να συμμετάσχει στην ψηφοφορία. Η διαδικασία έμεινε στην ιστορία για τα «χρωματιστά ψηφοδέλτια» που χρησιμοποιήθηκαν, τα οποία θεωρήθηκαν προσπάθεια ελέγχου της ψήφου των βουλευτών, ειδικά του ΠΑΣΟΚ. Η διαδικασία χαρακτηρίζεται και από την… απαγωγή της κάλπης από το βουλευτή Ιωαννίνων της ΝΔ Λευτέρη Καλογιάννη, ο οποίος διέκοψε τη διαδικασία και απέκτησε το προσωνύμιο «Καλπογιάνης».
Δεύτερη θητεία του ΠΑΣΟΚ
Στις 2 Ιουνίου 1985 το ΠΑΣΟΚ ανανεώνει τη θητεία του κερδίζοντας με 45,82%. Η ΝΔ υπό τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, παρά τη μεγάλη προσπάθεια να επανέλθει στην εξουσία, παίρνει 40,85%. Η ΝΔ υπόσχεται μεταξύ άλλων «φτηνά αυτοκίνητα». Το ΚΚΕ θα πάρει 9,89% ενώ στη Βουλή μπαίνει και το ΚΚΕ Εσωτερικού με 1,84% και βουλευτή τον Λεωνίδα Κύρκο. Είναι οι τελευταίες εκλογές της περιόδου του «συμβολαίου με το λαό», καθώς η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ θα αλλάξει άρδην πολιτική από τον Οκτώβριο του 1985, επιβάλλοντας λιτότητα. Προς το τέλος της δεύτερης θητείας, η πολιτική παροχών θα επανέλθει και θα σφραγιστεί με την ατάκα «Τσοβόλα δώστα όλα» από τον Α. Παπανδρέου σε προεκλογική συγκέντρωση του κόμματος για τις εκλογές του 1989.
