Τουρκία-Λιβύη: Οι συμφωνίες και οι αντιδράσεις

Λιβύη και Τουρκία υπέγραψαν σήμερα μνημόνιο κατανόησης για την εξερεύνηση υδρογονανθράκων στα λιβυκά ύδατα, τρία χρόνια μετά το αμφιλεγόμενο μνημόνιο θαλάσσιας οριοθέτησης, που προκάλεσε την οργή της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ).

«Υπογράψαμε ένα μνημόνιο κατανόησης για την αναζήτηση υδρογονανθράκων στα χωρικά ύδατα της Λιβύης καθώς και στο λιβυκό έδαφος, από μικτές τουρκολιβυκές εταιρείες», δήλωσε ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου με τη Λίβυα ομόλογό του Νάιλα Αλ Μανγκούς.

Ερωτηθείς για μια πιθανή αντίδραση από την Ελλάδα και τη Γαλλία μετά την υπογραφή των τελευταίων συμφωνιών, ο Τσαβούσογλου είπε ότι τρίτες χώρες δεν έχουν δικαίωμα να παρεμβαίνουν σε συμφωνίες που έχουν υπογραφεί μεταξύ δύο κυρίαρχων κρατών.

Η Λίβυα ΥΠΕΞ, από την πλευρά της, χαιρέτισε την «πολύ σημαντική» συμφωνία που επιτεύχθηκε σήμερα, λέγοντας ότι εξυπηρετεί «τα συμφέροντα και των δύο χωρών» και είναι πιθανό να συμβάλλει μακροπρόθεσμα στην άμβλυνση των ελλείψεων φυσικού αερίου που προκλήθηκαν από τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Διαφωνίες

Αντίθετα ο πρόεδρος της Βουλής των αντιπροσώπων της Λιβύης, Ακίλα Σάλεχ χαρακτήρισε πριν από λίγο «παράνομο» το μνημόνιο που υπεγράφη σήμερα μεταξύ της Λιβύης και της Τουρκίας και υπογράμμισε πως αυτό δεν έχει καμία εξουσιοδότηση.

Παράλληλα η κυβέρνηση του Φάτι Μπασάγα, η οποία εδρεύει στην ανατολική Λιβύη και στηρίζεται από το Κοινοβούλιο, απέρριψε το μνημόνιο συμφωνίας που υπέγραψε σήμερα η Τουρκία με την κυβέρνηση της Τρίπολης, υπό τον Αμπντέλ Χαμίντ Ντμπεϊμπά.

Το κοινοβούλιο έχει αποσύρει από τον Μάρτιο την εμπιστοσύνη του στην κυβέρνηση του Ντμπεϊμπά, θεωρώντας ότι η θητεία της έχει λήξει. Η κυβέρνηση του Μπασάγα, του πρώην υπουργού Εσωτερικών, έχει επιχειρήσει, χωρίς επιτυχία μέχρι στιγμής, να εγκατασταθεί στην Τρίπολη και να αναλάβει τα καθήκοντά της.

Η κυβέρνηση του Μπασάγα ανέφερε ότι επιφυλάσσεται «του δικαιώματός της να προσφύγει στη δικαιοσύνη» για να ακυρώσει τις συμφωνίες με την Τουρκία.

Νωρίτερα, ο πρόεδρος του κοινοβουλίου Αγκίλα Σάλεχ χαρακτήρισε τις συμφωνίες «παράνομες και απαράδεκτες».

Το υπουργείο Εξωτερικών

Η Ελλάδα παρακολουθεί πολύ στενά τις εξελίξεις στη Λιβύη και ιδιαίτερα τη σημερινή υπογραφή «μνημονίου συνεργασίας» μεταξύ της κυβέρνησης εθνικής ενότητας (GNU) της Λιβύης και της Τουρκίας στον τομέα των υδρογονανθράκων, όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών.

Επίσης, διαμηνύεται πως η Ελλάδα έχει κυριαρχικά δικαιώματα στην περιοχή, τα οποία προτίθεται να υπερασπιστεί με όλα τα νόμιμα μέσα, με πλήρη σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.

Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα έχει προβεί σε οριοθέτηση της ΑΟΖ της με την Αίγυπτο, συμφωνία η οποία έχει συναφθεί με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.

Παράλληλα, υπογραμμίζεται ότι η Ελλάδα διατηρεί, όπως ορίζει η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, δικαίωμα ipso facto et ad initio σε υφαλοκρηπίδα, η οποία, ελλείψει διμερούς συμφωνίας ορίζεται με τη μέση γραμμή.

Τέλος, επισημαίνεται ότι το τουρκο-λιβυκό «μνημόνιο» του 2019 είναι παράνομο, άκυρο και ανυπόστατο. Ως εκ τούτου, ουδείς έχει κανένα δικαίωμα να το επικαλείται. Οποιαδήποτε αναφορά ή ενέργεια σε εφαρμογή του εν λόγω «μνημονίου» θα είναι εκ των πραγμάτων παράνομη και αναλόγως της βαρύτητας της, θα υπάρξει αντίδραση τόσο σε διμερές επίπεδο όσο και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης και ΝΑΤΟ.

Σε αυτό το πλαίσιο, σημειώνεται ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει να ενημερώνει τους εταίρους και συμμάχους της για τον αποσταθεροποιητικό ρόλο της Τουρκίας.

Επιπροσθέτως, εκφράζεται η ικανοποίηση για τις δηλώσεις του προέδρου, καθώς και της Επιτροπής Ενέργειας και Φυσικών Πόρων της λιβυκής Βουλής των Αντιπροσώπων, αναφορικά με την ακυρότητα και έλλειψη νομιμότητας του μνημονίου που υπεγράφη σήμερα στην Τρίπολη.

Ο ΣΥΡΙΖΑ

«Η υπογραφή νέων μνημονίων συνεργασίας Τουρκίας-Λιβύης στον ενεργειακό τομέα στη βάση του παράνομου μνημονίου του Νοεμβρίου 2019 αποτελεί μία ακόμη εξαιρετικά δυσμενή και επικίνδυνη εξέλιξη για τα συμφέροντα της Ελλάδας», υπογραμμίζει σε ανακοίνωσή του ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία. 

Όπως αναφέρει, «η ανακοίνωση αυτή έρχεται λίγες μόλις μέρες αφού ο κ. Μητσοτάκης συνάντησε στον ΟΗΕ τον επικεφαλής του Προεδρικού Συμβουλίου της Λιβύης, Μοχάμεντ αλ Μένφι, χωρίς να θέσει καν θέμα παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου και μετά από δύο χρόνια συστηματικού αποκλεισμού της Ελλάδας από ευρωπαϊκές συνόδους για τη Λιβύη, στις οποίες συμμετείχε ενεργά η Τουρκία». 

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ/AFP