Τι σχέση έχουν τα αντιβιοτικά με την ατμοσφαιρική ρύπανση;

Η ατμοσφαιρική ρύπανση συμβάλλει στην αύξηση της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά που αποτελεί σημαντική απειλή για την ανθρώπινη υγεία σε κάθε χώρα και ήπειρο, σύμφωνα με μια παγκόσμια μελέτη που χρησιμοποιεί δεδομένα από περισσότερες από 100 χώρες και καλύπτουν σχεδόν δύο δεκαετίες.

Υποδηλώνει, επίσης, ότι η σχέση μεταξύ των δύο έχει ενισχυθεί με την πάροδο του χρόνου, με την αύξηση των επιπέδων ατμοσφαιρικής ρύπανσης να συμπίπτει με μεγαλύτερη αύξηση της αντοχής στα αντιβιοτικά.

«Η ανάλυσή μας παρουσιάζει ισχυρές ενδείξεις ότι τα αυξανόμενα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο αντοχής στα αντιβιοτικά», έγραψαν οι ερευνητές από την Κίνα και το Ηνωμένο Βασίλειο. «Η ανάλυση αυτή είναι η πρώτη που δείχνει πώς η ατμοσφαιρική ρύπανση επηρεάζει την ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά σε παγκόσμιο επίπεδο». Τα ευρήματά τους δημοσιεύονται στο περιοδικό Lancet Planetary Health.

Η αντοχή στα αντιβιοτικά είναι μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες απειλές για την παγκόσμια υγεία. Μπορεί να επηρεάσει ανθρώπους κάθε ηλικίας και ήδη σκοτώνει 1,3 εκατομμύρια ανθρώπους ετησίως, σύμφωνα με εκτιμήσεις.

Οι κυριότεροι παράγοντες εξακολουθούν να είναι η κατάχρηση και η υπερβολική χρήση των αντιβιοτικών, τα οποία χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία των λοιμώξεων. Όμως, η μελέτη δείχνει ότι το πρόβλημα επιδεινώνεται από την αύξηση των επιπέδων ατμοσφαιρικής ρύπανσης.

Η μελέτη δεν εξέτασε επιστημονικά το γιατί μπορεί να συνδέονται τα δύο αυτά φαινόμενα. Τα στοιχεία δείχνουν ότι τα αιωρούμενα σωματίδια PM2.5 μπορεί να περιέχουν βακτήρια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά και γονίδια ανθεκτικότητας, τα οποία μπορεί να μεταφέρονται μεταξύ των περιβαλλόντων και να εισπνέονται απευθείας από τους ανθρώπους, ανέφεραν οι συγγραφείς.

Η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι ήδη ο μεγαλύτερος περιβαλλοντικός κίνδυνος για τη δημόσια υγεία. Η μακροχρόνια έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση συνδέεται με χρόνιες παθήσεις όπως οι καρδιακές παθήσεις, το άσθμα και ο καρκίνος του πνεύμονα, μειώνοντας το προσδόκιμο ζωής.

Η βραχυπρόθεσμη έκθεση σε υψηλά επίπεδα ρύπανσης μπορεί να προκαλέσει βήχα, συριγμό και κρίσεις άσθματος και οδηγεί σε αυξημένες επισκέψεις σε νοσοκομεία και γενικούς ιατρούς παγκοσμίως.

Ο περιορισμός της ατμοσφαιρικής ρύπανσης θα μπορούσε να συμβάλει στη μείωση της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά, σύμφωνα με τη μελέτη, την πρώτη σε βάθος παγκόσμια ανάλυση των πιθανών συνδέσεων μεταξύ των δύο. Είπε επίσης ότι ο έλεγχος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης θα μπορούσε να μειώσει σημαντικά τους θανάτους και το οικονομικό κόστος που απορρέουν από λοιμώξεις ανθεκτικές στα αντιβιοτικά.

Η διάδοση

Αν και ο αέρας αναγνωρίζεται ως άμεση οδός για τη διάδοση της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά, υπάρχουν περιορισμένα δεδομένα σχετικά με τις διαφορετικές οδούς που μεταφέρονται τα ανθεκτικά στα αντιβιοτικά γονίδια μέσω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.

Οι πιθανές οδοί περιλαμβάνουν νοσοκομεία, αγροκτήματα και εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων που εκπέμπουν και διαδίδουν σωματίδια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά μέσω του αέρα και στη συνέχεια σε μεγάλες αποστάσεις.

Μια μοντελοποίηση πιθανών μελλοντικών σεναρίων δείχνει ότι αν δεν υπάρξουν αλλαγές στις τρέχουσες πολιτικές για την ατμοσφαιρική ρύπανση, μέχρι το 2050 τα επίπεδα της αντοχής στα αντιβιοτικά παγκοσμίως θα μπορούσαν να αυξηθούν κατά 17%. Ο ετήσιος αριθμός των πρόωρων θανάτων που συνδέονται με την αντοχή στα αντιβιοτικά θα μπορούσε να αυξηθεί σε περίπου 840.000.

Οι συγγραφείς αναγνώρισαν τους περιορισμούς της μελέτης τους. Η έλλειψη δεδομένων σε ορισμένες χώρες μπορεί να επηρέασε τη συνολική ανάλυση, είπαν.

Η μελέτη ήταν παρατηρητική, οπότε δεν μπορούσε να αποδείξει αιτία και αποτέλεσμα. Η μελλοντική έρευνα θα πρέπει να επικεντρωθεί στη διερεύνηση του υποκείμενου μηχανισμού του τρόπου με τον οποίο η ατμοσφαιρική ρύπανση επηρεάζει την αντοχή στα αντιβιοτικά, είπαν.

Με πληροφορίες από The Guardian