Συνέδριο της ΕΗΜ: Όλο το πρόγραμμα

Η Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών και το Ίδρυμα Μελετών Ιονίου και Αδριατικού Χώρου διοργανώνουντο Γ΄ Πανηπειρωτικό Συνέδριο από την την Παρασκευή 1 Μαρτίου, (έναρξη στις 18.30) στην «Αίθουσα Κ. Κατσάρη» στο μέγαρο της Ε.Η.Μ, Παρασκευοπούλου 4. Ο τίτλος του συνεδρίου είναι «Η Ήπειρος διαχρονικώς. Α΄ Παιδεία – Φιλοσοφία· Β΄ Ιστορία – Αρχαιολογία – Τέχνη· Γ΄ Ευποιΐα»

Παρασκευή 1 Mαρτίου 2019

17.30: Εγγραφές Συνέδρων

18.30: Προσφωνήσεις

Εναρκτήρια Συνεδρία

Προεδρείο: Γεωργία Αποστολοπούλου – Γεώργιος Παπαγεωργίου

19.15: Κωνσταντίνος Θ. Πέτσιος , Θεολογία και Φιλοσοφία στο έργο του Νικολάου Κεραμέως (ƚ 1663) και του Βησσαρίωνος Μακρή (ƚ 1699).

19.40: Κωνσταντίνος Ι. Σουέρεφ, Αναθήματα όπλων στο ιερό της Δωδώνης.

Εισαγωγικές αναφορές

20.00: Παναγιώτης Βοκοτόπουλος, Οι τοιχογραφίες της Κόκκινης Εκκλησίας στο Βουργαρέλι Άρτας

Σάββατο 2 Mαρτίου 2019

Α΄ Συνεδρία («Αίθουσα Κ. Κατσάρη»):

Προϊστορική και Κλασική Αρχαιολογία

Προεδρείο: Βαρβάρα Ν. Παπαδοπούλου - Θεοδώρα Κοντογιάννη

09.00: Χρήστος Ν. Κλείτσας, Η ιστορία των αρχαιολογικών ερευνών της ύστατης προϊστορίας και της πρωτοϊστορίας στην Ήπειρο. Από τον Καραπάνο στη σύγχρονη εποχή

09.15: Brendan Osswald, Η διαμάχη των X. Gautier de Claubry και Κ. Καραπάνου

09.30: Ελένη Βασιλείου, Ανασκαφικά ημερολόγια Δωδώνης.Μια νέα ανάγνωση

09.45: Luigi Vecchio, «Δωδωναίος»

10.00: Beatrice Rizzo, First data on agriculture and animal husbandry in the oracular tables of Dodona

10.15: Συζήτηση

10.40: Διάλειμμα

Β΄ Συνεδρία («Αίθουσα Κ. Κατσάρη»):

Μεσαιωνική και Νεώτερη Ιστορία

Προεδρείο: Νίκος Αναστασόπουλος - Andrea Babuin

11.00: Ελεονώρα Ναξίδου, Η ‘Ηπειρωτική’ περίοδος της Αρχιεπισκοπής της Αχρίδας (αρχές 13ου αιώνα)

11.15: Κατερίνα Κορρέ, Το Βουθρωτό στην οικονομική πολιτική του βενετικού κράτους της Θάλασσας

11.30: ΣπύροςΘ. Τακτικός, Διπλωματικές σχέσεις στη βενετο-οθωμανική μεθόριο στην περιοχή του Βουθρωτού κατά τον 17ο αιώνα

11.45: Σπύρος Καρύδης, Ο ρόλος των Ηπειρωτών επισκόπων στη στελέχωση της κερκυραϊκής ορθόδοξης Εκκλησίας κατά την περίοδο της βενετικής κυριαρχίας στον χώρο του Ιονίου

12.00: Παναγιώτα Τζιβάρα, Μαθητές στα Γιάννενα του 18ου αιώνα: σπουδές, φιλίες και δίκτυα επικοινωνίας στον καθρέπτη των επιστολών τους

12.15: Συζήτηση

12.40: Διάλειμμα

Γ΄ Συνεδρία/Πρώτη παράλληλη («Αίθουσα Κώστα Μαλάμου»):

Προϊστορική, Κλασική και Ρωμαϊκή Αρχαιολογία

Προεδρείο: Κωνσταντίνος Ι. Σουέρεφ - Ελένη Βασιλείου

11.00: Χαρά Καππά – Δημήτρης Κοντογιώργος, «Στρώμα μάχης»: αρχαιολογικά κατάλοιπα μιας πολεμικής σύγκρουσης στην ακρόπολη της Καστρίτσας

11.15: Νεφέλη Πιρέ-Ηλιού, Οι Ρωμαϊκές αγροτικές επαύλεις της Ηπείρου κάτω από τον οικονομικό αστερισμό της Ρώμης

11.30: Θεοδώρα Κοντογιάννη – Ιωάννης Παπαλέξης – Αθηνά Μπουζάκη, Το μικρό θέατρο της Αμβρακίας – Νέα δεδομένα

11.45: Βαρβάρα Ν. Παπαδοπούλου – Νεκτάριος – Πέτρος Γιούτσος, Τα βοτσαλωτά του Μικρού Θεάτρου της Αμβρακίας. Πρόδρομη ανακοίνωση

12.00: Βαρβάρα Ν. Παπαδοπούλου, Το γεφύρι της Άρτας, μικρές και μεγάλες ιστορίες

12.15: Συζήτηση

12.40: Διάλειμμα

Δ΄ Συνεδρία/ («Αίθουσα Κ. Κατσάρη»):

Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Τέχνη και Ιστορία Ι

Προεδρείο: Κωνσταντίνος Οικονόμου - Kωνσταντίνος Π. Bλάχος

13.00: Αθηνά Χρόνη, Η πόλη των Ιωαννίνων κατά την Οθωμανική περίοδο –Ψηφιακή αναπαράσταση επιλεγμένου τμήματος του τείχους του Κάστρου

13.15: Σταύρος Καλογιάννης, Ο Ιωάννης Κωλέττης και ο ρόλος του στον σχεδιασμό των πόλεων του 19ου αιώνα

13.30: Γιώργος Σμύρης, Από την παράδοση στονΜοντερνισμό. Η περίπτωση του «Αρχιτέκτονα» Περικλή Μελίρρυτου

13.45: Χαράλαμπος Β. Χαρίσης, Το όνομα των Ιωαννίνων

14.00: Συζήτηση

Ε΄ Συνεδρία /Δεύτερη παράλληλη («Αίθουσα Κώστα Μαλάμου»):

Νεώτερη και Σύγχρονη Ιστορία Ι

Προεδρείο: Παναγιώτα Τζιβάρα – Γιώργος Νικολάου

13.00: Χρήστος Ζαμπακόλας, Υποκαθιστώντας τις συλλογικότητες: φιλανθρωπία και ευεργετισμός από τους Ηπειρώτες της Βενετίας (16ος-18ος αι.)

13.15: Ελευθέριος Περρωτής, Η σχέση των Μαστόρων της πέτρας με το συνοικισμό των Μανιατών του Πεταλιδίου Μεσσσηνίας, μέσα από ανέκδοτες συμβολαιογραφικές Πράξεις

13.30: Στέφανος Τσιόδουλος, Γυναικεία βαπτιστικά ονόματα στο Ζαγόρι το 2ο μισό του 19ου αι.

13.45: Παναγιώτης Τζουμέρκας, Ηπειρώτες αρχιερείς του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας

14.00: Ηλίας Γ. Σκουλίδας, Μεταναστευτικά δίκτυα των Ισραηλιτών της Άρτας: τεκμήρια από το Ellis Island

14.15: Συζήτηση

ΣΤ΄ Συνεδρία («Αίθουσα Κ. Κατσάρη»):

Φιλοσοφία – Φιλολογία Ι

Προεδρείο: Παναγιώτης Τσαμάτος - Δημήτριος Γιαννούλης

17.30: Νίκος Δ. Καράμπελας, Η ίδρυση της Πρέβεζας και η χρονολόγηση δύο παραλλαγών του χρονικού τουΜορέως

17.45: Αθανάσιος Κούγκουλος, Από τα Γιάννινα στην Ιστάνμπουλ: Μουσουλμάνοι πρόσφυγες στην πεζογραφία του Χρήστου Χρηστοβασίλη και της Emel İnci

18.00: Γεώργιος Παναγόπουλος, Ιωάννινα και Ησυχασμός. Εποπτική κριτική επισκόπηση

18.15: Μιχάλης Παντούλας, «Η διδαχή του Αγίου Κοσμά». Ένα ανέκδοτο κείμενο από τα Ιωάννινα

18.30: Συζήτηση

18.50: Διάλειμμα

Ζ΄ Συνεδρία/Τρίτη παράλληλη («Αίθουσα Κώστα Μαλάμου»)

Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Ιστορία και Αρχαιολογία Ι

Προεδρείο: Σπύρος Kαρύδης – Ελένη Μάργαρη

17.30: Ηλίας Καραλής, Τα επτά μυστήρια της Εκκλησίας. Ερμηνεία σπάνιας μεταβυζαντινής παράστασης

17.45: Δημήτριος Αγορίτσας, Μετόχια των Θεσσαλικών μονών στην Ήπειρο. Η περίπτωση της Ωσδίνας

18.00: π. Γρηγόριος Μανόπουλος, Εκκλησιαστικές Επιγραφές Ηπείρου: νέες αναγνώσεις και νέα δεδομένα

18.15: Βιργινία Μαυρίκα, Κτητορική επιγραφή των ύστερων οθωμανικών χρόνων από την Γκοβριτσά (Κρυόβρυση) Ιωαννίνων

18.30: Συζήτηση

18.50: Διάλειμμα

Η΄ Συνεδρία («Αίθουσα Κ. Κατσάρη»):

Φιλοσοφία – Φιλολογία ΙΙ

Προεδρείο: Κωνσταντίνος Θ. Πέτσιος - Γιώργος Βλαχάκης

19.15: Γεωργία Αποστολοπούλου, Ο σύντροφος του Ρήγα Φεραίου Δημήτριος Νικολίδης. Νέα στοιχεία από την έρευνα

19.30: Χαρίτων Καρανάσιος, Σχόλια ανωνύμου στη “Λογική” του Αριστοτέλη, διδαχθέντα στα Ιωάννινα κατά τον 17ο αιώνα (κώδικας 51 του Μουσείου του Κάστρου Αγκύρας)

19.45: Γιώργος Βλαχάκης, Οι «Νεκρικοί Διάλογοι» του Πολυζώη Κοντού. Μία (ακόμη) απόπειρα αποδόμησης του νεωτερικού λόγου

20.00: Κωνσταντίνος Οικονόμου, Μύθος και πραγματικότητα στην ερμηνεία των τοπωνυμίων

20.15: Συζήτηση

Θ΄ Συνεδρία/Τέταρτη παράλληλη («Αίθουσα Κώστα Μαλάμου»):

Φιλοσοφία – Φιλολογία ΙΙΙ

Προεδρείο: Χαράλαμπος Β. Χαρίσης - Στέφανος Τσιόδουλος

19.15: Ελένη Κουρμαντζή, Ο Αθανάσιος Ψαλίδας μέσα από το Αρχείον του (1795-1829)

19.30: Παύλος Μαυρόγιαννης – Χριστίνα Πλακούτση, Ο Ηπειρώτης Λέων Μελλάς και η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία

19.45: Μαίρη Κωστή, Οι ευεργέτες του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

20.00: Γιώργος Νικολάου, Παραγωγή, φορολογία και εμπόριο δημητριακών

στην Ήπειρο την περίοδο 1800-1820, με βάση το δημοσιευμένο Αρχείο του Αλή πασά

20.15: Συζήτηση

Δεξίωση Συνέδρων

Κυριακή 3 Mαρτίου 2019

Ι΄ Συνεδρία («Αίθουσα Κ. Κατσάρη»):

Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Ιστορία και Αρχαιολογία ΙΙ

Προεδρείο: Παναγιώτης Βοκοτόπουλος - Γεώργιος Χρ. Τσιγάρας

09.30: Andrea Babuin, Η εικόνα της ψηλάφησης του Θωμά και η Μαρία Αγγελίνα Δούκαινα Παλαιολογίνα

09.45: Αργυρώ Καραμπερίδη, Μεταβυζαντινή εικόνα του Χριστού Παντοκράτορα στο Βυζαντινό Μουσείο Ιωαννίνων

10.00: Ανθή Φιλίδου, Φορητή εικόνα ένθρονης Βρεφοκρατούσας (1677) στο ναό της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα Καλουτάς

10.15: Αθηνά Ζωγάκη, Το τέμπλο του Ι.Ν. Αγίου Αθανασίου Πληκατίου

10.30: Δημήτριος Γιαννούλης, Η εικονογραφική απόδοση ενός ιστορικού γεγονότος. Η πολιορκία της Κωνσταντινουπόλεως του 626

10.45: Συζήτηση

11.10: Διάλειμμα

ΙΑ' Συνεδρία/Πέμπτη παράλληλη («Αίθουσα Κώστα Μαλάμου»):

Νεώτερη και Σύγχρονη Ιστορία IΙ

Προεδρείο: Γεράσιμος Παγκράτης – Άννα Μανδυλαρά

09.30: Σάββας Ιακωβίδης, Ιταλική κατοχή στη ζώνη Αργυροκάστρου κατά τον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο

09.45: Βαγγέλης Τόλης, Στους δρόμους της υπερατλαντικής μετανάστευσης.

Εβραίοι των Ιωαννίνων στις ΗΠΑ μέσα από τα αρχεία του Ellis Island (1892-1924)

10.00: Γιάννης Α. Αναγνώστου, Ήπειρος και Μακεδονικό ζήτημα

10.15: Ελβίρα Θάνου, Η προσφυγή των κατοίκων της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας της Αλβανίας στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης και η αποχή των μαθητών κατά το σχολικό έτος 1934-1935 για «το ζήτημα των μειονοτικών σχολείων»

10.30: Νίκος Αναστασόπουλος, Επισκεψιμότητα στα Ιωάννινα παραμονές του 1940. Η περίπτωση του ξενοδοχείου «Ακροπόλ»

10.45: Συζήτηση

11.10: Διάλειμμα

ΙΒ' Συνεδρία («Αίθουσα Κ. Κατσάρη»):

Νεώτερη και Σύγχρονη Ιστορία ΙΙΙ

Προεδρείο: Χαρίτων Καρανάσιος – Ηλίας Γ. Σκουλίδας

11.30: Βασίλης Σαμπατακάκης, Η Ήπειρος του 1784 μέσα από το αδημοσίευτο ημερολόγιο του Σουηδού πάστορα Adolf Fredrik Sturdzenbecker

11.45: Lidia Cotovanu, Ένας Ηπειρώτης μέγας τελώνης της Μολδαβίας και οι οικογενειακές του δικτυώσεις: ο Λεοντάρης Γκιόλμας από τα Ιωάννινα († 1642, Ιάσιο)

12.00: Γεράσιμος Παγκράτης, Ηπειρώτες Έμποροι στην Ιταλία στις αρχές του 19ου αιώνα: η μαρτυρία του προξενείου της Επτανήσου Πολιτείας (1800-07) στην Μπαρλέττα της Απουλίας

12.15: Άννα Μανδυλαρά, Οι κυρίες των Γάλλων πρόξενων. Φύλο και αναπαραστάσεις στα γραπτά γυναικών για τα Ιωάννινα των αρχών του 20ου αιώνα

12.30: Συζήτηση

12.45: Διάλειμμα

ΙΓ΄ Συνεδρία/Έκτη παράλληλη («Αίθουσα Κώστα Μαλάμου»):

Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Τέχνη και Ιστορία ΙΙ

Προεδρείο: Γιώργος Σμύρης – Ελένη Κουρμαντζή

11.30: Γεώργιος Χρ. Τσιγάρας, Εικαστικές μαρτυρίες για την παρουσία Ηπειρωτών στη Θράκη, 18ος – 19ος αιώνας

11.45: Αγγελική Μάρου, Ανάγκη περιθάλψεως: η Εφορεπιτροπεία των Ιωαννίνων κατά το διάστημα 1887-1892

12.00: Ιλιάνα Ζάρρα, Η καλλιτεχνική παραγωγή στην πόλη των Ιωαννίνων κατά τον 19ο αιώνα. Η συμβολή της ιστορίας και της πολιτικής επικαιρότητας στη διαμόρφωση μιας τοπικής εικονογραφίας

12.15: Θεόδωρος Σιόντης, Ο Χρ. Χρηστοβασίλης και η άγνωστη συλλεκτική του δραστηριότητα

12.30: Ελένη Μάργαρη, «Από κείνη τη μέρα λευτερώθηκα». Το αστικό τοπίο στη ζωγραφική του Χρίστου Δαγκλή (1916-1991)

12.45: Χρήστος Σταυράκος, Επιγραφικές μαρτυρίες για δωρητές σε μεταβυζαντινά χριστιανικά μνημεία του Ζαγορίου

13.00: Συζήτηση