Στις παλιές λαϊκές αγορές…

Κάποτε οι πάγκοι και τα καλάθια των παραγωγών απλώνονταν στην οδό Αβέρωφ, στην οδό Εθνικής Αντιστάσεως, δίπλα από το Κάστρο, και στην παραλίμνια περιοχή της Σκάλας. Άνθρωποι του μόχθου, κάτοικοι των γειτονικών στα Γιάννενα χωριών που μετέφεραν τα προϊόντα τους -από οπωροκηπευτικά μέχρι ψάρια- με βάρκες και καρότσες με άλογα.

Η καθιέρωση του θεσμού της λαϊκής αγοράς ξεκίνησε το 1928, από την Αθήνα αρχικά, με την κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου. Οι λαϊκές αγορές αποτελούσαν την απάντηση στις ανατιμήσεις των αγαθών ευρείας κατανάλωσης. «Κατά την γνώμην των ειδικών η σημερινή εντελώς αδικαιολόγητος υπερτίμησις των τροφίμων οφείλεται πρωτίστως εις την παρέμβασιν των μεσαζόντων, οι οποίοι διά της συστάσεως των λαϊκών αγορών αχρηστεύονται» αναφέρονταν σε αθηναϊκά δημοσιεύματα της εποχής. Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του '30, είχαν οργανωθεί λαϊκές αγορές σε όλες τις πόλεις. 

Αν σας αρέσει ο Τύπος, μπορείτε να τον στηρίξετε με μια συνδρομή:

Στα Γιάννενα, η συζήτηση για τη δημιουργία μιας οργανωμένης δημοτικής λαϊκής αγοράς ξεκινά από τα τέλη της δεκαετίας του ’30 ήδη, με το δημοτικό συμβούλιο να ορίζει ως τον καλύτερο τόπο το σημείο που βρίσκεται σήμερα η (σχεδόν κλειστή) λαϊκή αγορά Αγίου Νικολάου Αγοράς.

Όπως προκύπτει από τα πρακτικά του Δημοτικού Συμβουλίου Ιωαννίνων (Ιστορικό Αρχείο του Δήμου), υπήρχε έντονος προβληματισμός για την ανάπτυξη λαϊκής αγοράς στην οδό Αβέρωφ (η οποία τότε ήταν ένας στενός δρόμος) για… τουριστικούς λόγους. «Επανειλημμένως η Αστυνομία εκθέτει ότι η οδός Αβέρωφ έχει καθορισθή τουριστική και δεν επιτρέπεται η παραμονή εις αυτήν κρεοπωλείων, μανάβηδων και λοιπών» ανέφερε ο δήμαρχος Δημήτρης Βλαχλείδης το 1939.

Ο σχεδιασμός για τη δημιουργία οργανωμένης λαϊκής αγοράς στην περιοχή του Αγίου Νικολάου Αγοράς δεν προχώρησε τότε. Σημείο τριβής ήταν το πλάτος της εισόδου από την πλευρά της οδού Ανεξαρτησίας. Το υπουργείο έλεγε 15 μέτρα, το Δημοτικό Συμβούλιο 6 μέτρα. Κι αυτό επειδή, αν προχωρούσε ο σχεδιασμός του υπουργείου, ο Δήμος θα έπρεπε να προχωρήσει σε απαλλοτριώσεις κτιρίων.

Το όλο θέμα επανήλθε τη δεκαετία του ’50, με το υπουργείο Δημοσίων Έργων να συνδράμει τον Δήμο στην εκπόνηση αρχιτεκτονικής μελέτης για την αγορά στην Ανεξαρτησίας. Το σχέδιο προέβλεπε τέσσερα κτιριακά συγκροτήματα, με όλες τις σχετικές υποδομές, ακόμα και ιατρείο. Λόγω όμως των απαιτούμενων απαλλοτριώσεων, το έργο «πάγωσε».

Τη δεκαετία του ’60, οι δημοτικές αρχές θεώρησαν ως κατάλληλο τόπο το πρώην δημοτικό γυμναστήριο -εκεί που σήμερα βρίσκεται η λαϊκή αγορά Αγίας Μαρίνας.

Οι συζητήσεις όμως σκόνταψαν στις αντιδράσεις των μικροπωλητών, των ψαράδων, των φρουτέμπορων, των παραγωγών. Αρκετοί δημοτικοί σύμβουλοι εκτιμούσαν πάντως ότι ο τουρισμός δεν πλήττεται από τις λαϊκές αγορές. «Το ζήτημα είναι σοβαρό, αλλά ο λόγος της τουριστικής εμφανίσεως δεν είναι σοβαρός. Εις τους τουρίστας αρέσει το πράγμα να βλέπουν την λαϊκή αγοράν με τον γραφικό χαρακτήρα που παίρνει. Είναι κάτι που δεν βλέπουν στα μέρη τους και ευχαρίστως το βλέπουν εδώ» υποστήριζαν κάποιοι δημοτικοί σύμβουλοι. Σημειωτέον ότι προς τα τέλη της δεκαετίας του ’60, στην οδό Αβέρωφ, κάθε Σάββατο ξεκίνησε να δουλεύει η λαχαναγορά, μέσω της οποίας προμηθεύονταν τα προϊόντα τους οι μανάβηδες κ.λπ.

Η κατάσταση με τις λαϊκές αγορές παρέμεινε ως είχε με το επιχείρημα της διευκόλυνσης των παραγωγών λόγω των πλωτών μέσων μεταφοράς των αγροτικών προϊόντων να κερδίζει έδαφος.

Από τα τέλη της δεκαετίας του ’70, όμως, το Δημοτικό Συμβούλιο αποφάσισε να δώσει μια λύση. Κι έτσι προέκυψε η χωροθέτηση των λαϊκών αγορών στις περιοχές του Αγίου Νικολάου Αγοράς και λίγο αργότερα της Αγίας Μαρίνας. Η δε λαχαναγορά της οδού Αβέρωφ έμεινε επιτόπου μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’90, οπότε και μετακόμισε στο Σταυράκι.

* Στιγμιότυπο από τη λαϊκή αγορά στην οδό Εθνικής Αντιστάσεως, δίπλα από το Κάστρο, στα τέλη της δεκαετίας του '50. Μια φωτογραφία του σπουδαίου φωτογράφου Κώστα Μπαλάφα