Στην εποχή της κουραμάνας

Κουρμανιό: Μια συνοικία που πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν από τις εμπορικές συνοικίες, μια συνοικία που κάποτε αποτελούσε ένα σταυροδρόμι πολιτισμών. Σημείο συνάντησης για εβραίους, χριστιανούς, μουσουλμάνους. Εκεί συναντιούνταν και όσοι κατέβαιναν από τα χωριά για να κάνουν τα ψώνια τους. Σήμερα, το Κουρμανιό, το οποίο οριοθετείται στην περιοχή από την κεντρική πύλη του Κάστρου μέχρι εκεί που τελειώνει η οδός Αβέρωφ, αποτελεί κυρίως έναν τόπο ψυχαγωγίας, με την εμπορική δραστηριότητα να έχει μειωθεί αρκετά.

Η ονομασία της συνοικίας αυτής συνδέεται ιδιαίτερα με την εποχή του Αλή πασά. Γύρω στο 1810, ο Αλή πασάς ξεκίνησε την επισκευή του Κάστρου των Ιωαννίνων με σκοπό να αποτελέσει ένα οχυρωματικό έργο-καταφύγιο από τις επιθέσεις των εχθρών του. Για τη μεταφορά των οικοδομικών υλικών και τις υπόλοιπες εργασίες επισκευής, εργάζονταν (θέλοντας και μη) καθημερινά και για μια μεγάλο χρονικό διάστημα όλα τα μέλη των συντεχνιών που δραστηριοποιούνταν στην πόλη στις αρχές του 19^ου αιώνα. Το αντίτιμο αυτής της εργασίας… ήταν η κουραμάνα, ένα κακής ποιότητας μαύρο ψωμί. Από την κουραμάνα προήλθε η ονομασία Κουρμανιό.

Στο Κουρμανιό, και συγκεκριμένα στη συμβολή των οδών Αβέρωφ και Εθνικής Αντιστάσεως, σε ένα κτίριο, που υπάρχει ακόμα, απαγχονίστηκε ο Νεομάρτυς Γεώργιος το 1838. Για τον λόγο αυτόν, η «πλατεία» που βρίσκεται μπροστά από την κεντρική είσοδο του Κάστρου, ονομάστηκε πλατεία Νεομάρτυρα Γεωργίου.

Για τη συνοικία του Κουρμανιού, ο μεγάλος πλάτανος, ο οποίος «αντικαταστάθηκε» πριν από μερικά χρόνια, αποτελούσε ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του.

* Μια χειμωνιάτικη φωτογραφία του Βασίλη Κουτσαβέλη εν έτει 1938