Κλιμακώνεται η ένταση στο βόρειο Κόσοβο. Στην πόλη Ζβέτσαν σημειώθηκε συμπλοκή της μονάδας καταστολής διαδηλώσεων της διεθνούς ειρηνευτικής δύναμης KFOR με Σέρβους διαδηλωτές με αποτέλεσμα να τραυματιστούν περίπου 25 στρατιώτες του ΝΑΤΟ.
«Αρκετοί στρατιώτες του ιταλικού και ουγγρικού αποσπάσματος της KFOR δέχθηκαν απρόκλητες επιθέσεις και υπέστησαν τραύματα με κατάγματα και εγκαύματα λόγω της έκρηξης εμπρηστικών μηχανισμών», ανέφερε σε ανακοίνωσή της.
Ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς δήλωσε ότι 52 Σέρβοι τραυματίστηκαν, τρεις από αυτούς σοβαρά.
Η πρόεδρος του Κοσσυφοπεδίου Βιόσα Οσμάνι κατηγόρησε τον Σέρβο ομόλογό του για αποσταθεροποίηση του Κοσσυφοπεδίου.
«Οι σερβικές παράνομες δομές που μετατράπηκαν σε εγκληματικές συμμορίες επιτέθηκαν σε αστυνομικούς του Κοσσυφοπεδίου, αξιωματικούς της KFOR και δημοσιογράφους. Όσοι εκτελούν τις εντολές του Βούτσιτς για την αποσταθεροποίηση του βόρειου Κοσσυφοπεδίου, πρέπει να αντιμετωπίσουν τη δικαιοσύνη», έγραψε στο Twitter η Βιόσα Οσμάνι.
Ο Βούτσιτς κατηγόρησε τον πρωθυπουργό του Κοσσυφοπεδίου Άλμπιν Κούρτι ότι δημιουργεί εντάσεις. Κάλεσε τους Σέρβους στο Κοσσυφοπέδιο να αποφύγουν τις συγκρούσεις με τους στρατιώτες του ΝΑΤΟ.
Η τεταμένη κατάσταση αναπτύχθηκε μετά την ανάληψη καθηκόντων από Αλβανούς δημάρχους στην περιοχή του βόρειου Κοσσυφοπεδίου, όπου πλειοψηφούν οι Σέρβοι, μετά από εκλογές που μποϊκοτάρισαν οι Σέρβοι -μια κίνηση που οδήγησε τις ΗΠΑ και τους συμμάχους της να επιπλήξουν την Πρίστινα την Παρασκευή.
Στην πόλη Ζβέτσαν η αστυνομία του Κοσσυφοπεδίου -η οποία στελεχώνεται από Αλβανούς μετά την αποχώρηση των Σέρβων από το σώμα πέρυσι- χρησιμοποίησε αέριο πιπεριού για να απωθήσει ένα πλήθος Σέρβων που έσπασε ένα οδόφραγμα ασφαλείας και προσπάθησε να εισέλθει στο Δημαρχείο, δήλωσαν μάρτυρες.
Σέρβοι διαδηλωτές στο Ζβέκαν πέταξαν δακρυγόνα και χειροβομβίδες κρότου λάμψης κατά των στρατιωτών του ΝΑΤΟ, ενώ συγκρούστηκαν και με την αστυνομία και έβαψαν με σπρέι τα οχήματα του ΝΑΤΟ με το γράμμα «Ζ», ένα ρωσικό σήμα που χρησιμοποιείται στον πόλεμο στην Ουκρανία.
Σε ετοιμότητα ο στρατός
Ο Βούτσιτς, ο οποίος είναι αρχιστράτηγος των σερβικών ενόπλων δυνάμεων, αύξησε την ετοιμότητα του στρατού στο υψηλότερο επίπεδο, δήλωσε στους δημοσιογράφους ο υπουργός Άμυνας Μίλος Βούτσεβιτς.
«Αυτό σημαίνει ότι αμέσως πριν από τις 14:00, ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των Σερβικών Ενόπλων Δυνάμεων εξέδωσε πρόσθετες οδηγίες για την ανάπτυξη των μονάδων του στρατού σε συγκεκριμένες, καθορισμένες θέσεις», δήλωσε ο Βούτσεβιτς, χωρίς να δώσει περισσότερες διευκρινίσεις.
Οι ειρηνευτικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ απέκλεισαν επίσης το δημαρχείο στο Ζούμπιν Πότοκ για να το προστατεύσουν από τους εξαγριωμένους Σέρβους της περιοχής, δήλωσαν μάρτυρες.
Ο Ιγκόρ Σίμιτς, αναπληρωτής επικεφαλής της Σερβικής Λίστας, του μεγαλύτερου κόμματος των Σέρβων του Κοσσυφοπεδίου που υποστηρίζεται από το Βελιγράδι, κατηγόρησε τον πρωθυπουργό του Κοσσυφοπεδίου Άλμπιν Κούρτι ότι τροφοδοτεί τις εντάσεις στο βορρά.
«Μας ενδιαφέρει η ειρήνη. Οι Αλβανοί που ζουν εδώ ενδιαφέρονται για την ειρήνη και μόνο αυτός (ο Κούρτι) θέλει να προκαλέσει χάος», δήλωσε ο Σίμιτς στους δημοσιογράφους στο Ζβέκαν.
Οι Σέρβοι, οι οποίοι αποτελούν την πλειοψηφία στο βόρειο τμήμα του Κοσσυφοπεδίου, δεν αποδέχθηκαν ποτέ την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του από τη Σερβία το 2008 και εξακολουθούν να θεωρούν το Βελιγράδι ως πρωτεύουσά τους περισσότερες από δύο δεκαετίες μετά την εξέγερση των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου κατά της καταπιεστικής σερβικής κυριαρχίας.
Οι Αλβανοί αποτελούν περισσότερο από το 90% του πληθυσμού του Κοσσυφοπεδίου στο σύνολό του, αλλά οι Σέρβοι του Βορρά απαιτούν εδώ και καιρό την εφαρμογή μιας συμφωνίας του 2013, που συνήφθη με τη μεσολάβηση της ΕΕ, για τη δημιουργία μιας ένωσης αυτόνομων δήμων στην περιοχή τους.
Οι Σέρβοι αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στις τοπικές εκλογές του Απριλίου και οι υποψήφιοι των Αλβανών εξέλεξαν δημάρχους σε τέσσερις δήμους με σερβική πλειοψηφία -συμπεριλαμβανομένης της Βόρειας Μιτρόβιτσα, όπου δεν αναφέρθηκαν επεισόδια τη Δευτέρα- με ποσοστό συμμετοχής 3,5%.
Τα αιτήματα
Οι Σέρβοι απαιτούν από την κυβέρνηση του Κοσσυφοπεδίου να απομακρύνει τους Αλβανούς δημάρχους από τα δημαρχεία και να επιτρέψει στις τοπικές διοικήσεις που χρηματοδοτούνται από το Βελιγράδι να συνεχίσουν το έργο τους.
Την Παρασκευή, τρεις από τους τέσσερις αλβανικής καταγωγής δημάρχους συνοδεύτηκαν στα γραφεία τους από την αστυνομία, η οποία δέχθηκε πέτρες και απάντησε με δακρυγόνα και κανόνια νερού για να διαλύσει τους διαδηλωτές.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους, οι οποίες έχουν υποστηρίξει σθεναρά την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου, επέπληξαν την Πρίστινα την Παρασκευή, λέγοντας ότι η επιβολή δημάρχων σε περιοχές με σερβική πλειοψηφία χωρίς λαϊκή υποστήριξη υπονομεύει τις προσπάθειες εξομάλυνσης των σχέσεων.
Ο Κούρτι υπερασπίστηκε τη θέση της Πρίστινα, γράφοντας στο Twitter μετά από τηλεφωνική επικοινωνία που είχε το Σαββατοκύριακο με τον επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης: «Οι εκλεγμένοι δήμαρχοι θα παρέχουν υπηρεσίες σε όλους τους πολίτες».
Ο υπουργός Εξωτερικών της Σερβίας Ίβιτσα Ντάτσιτς δήλωσε στο RTS ότι «δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν δήμαρχοι που δεν έχουν εκλεγεί από τους Σέρβους σε δήμους με σερβική πλειοψηφία».
Με πληροφορίες από Reuters, Euronews. Φωτογραφία: Georgi Licovski/EPA