Πώς πήγαμε από ρύπανση στα Γιάννενα;

Το φετινό δίμηνο Μαρτίου-Απριλίου ήταν καλύτερο σε επίπεδο ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Ωστόσο, ασφαλή συμπεράσματα δεν μπορούν να βγουν για το κατά πόσο αυτή η σχετικά καλύτερη εικόνα οφείλεται μόνο στους περιορισμούς των μετακινήσεων λόγω κοροναϊού ή και σε κάποιες άλλες συνθήκες και με το δεδομένο ότι η πόλη των Ιωαννίνων δεν είναι σαν την Αθήνα ή τη Θεσσαλονίκη όπου ο κυκλοφοριακός φόρτος είναι πιο… δυναμικός.

Το μεγάλο πρόβλημα των Ιωαννίνων ήταν, είναι και θα είναι (αν δεν γίνει κάτι) η περίφημη αιθαλομίχλη, με τα αιωρούμενα μικροσωματίδια (PM10) να συνδέονται κυρίως με τη χρήση της θέρμανσης (τζάκια κ.λπ.), κατά τη χειμερινή περίοδο –χωρίς να αγνοείται βέβαια και η σύνδεσή τους με καυσαέρια αυτοκινήτων ή οχλούσες δραστηριότητες. Φέτος τον Ιανουάριο, οι συγκεντρώσεις των αιωρούμενων μικροσωματιδίων εκτοξεύτηκαν, φτάνοντας σχεδόν τα 160 μg/m3 (μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα), όταν το ανώτατο ημερήσιο όριο που έχει θεσπίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση για τα PM10 είναι τα 50 μg/m3. 

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού της Περιφέρειας Ηπείρου, οι συγκεντρώσεις των μικροσωματιδίων αυτών τον Μάρτιο και τον Απρίλιο δεν ξεπέρασαν το όριο. Έμειναν κάτω από 40 μg/m3 με τη μέση τιμή το α’ δεκαπενθήμερο του Απριλίου να είναι 22μg/m3 (το ίδιο δεκαπενθήμερο πέρσι ήταν 28 μg/m3).

Πέρσι, ο σχετικός δείκτης ήταν αρκετά πιο υψηλά στις αρχές Μαρτίου και μετά τα μέσα Απριλίου, όταν και οι συγκεντρώσεις ξεπέρασαν τα 80 μg/m3. H υψηλή περσινή τιμή των 80 μg/m3 συνδέεται σε πολύ μεγάλο βαθμό, ωστόσο, με την «επίσκεψη» της αφρικάνικης σκόνης, η οποία είχε καλύψει όλη τη χώρα.

Διάγραμμα της διαδρομής των μικροσωματιδίων PM10 το 2019

Διάγραμμα της διαδρομής των μικροσωματιδίων PM10 το 2020 (μέχρι τέλη Απριλίου)

Τα δεδομένα για ρύπους, δεν αφορούν μόνο τα μικροσωματίδια αλλά κι άλλους τρεις ρύπους: το όζον, το μονοξείδιο του άνθρακα και το διοξείδιο του αζώτου. Οι τιμές τους δεν παρουσιάζουν ιδιαίτερες διαφορές ή αποκλίσεις σε σύγκριση με πέρσι, ενώ γενικά αυτές είναι αρκετά χαμηλές. Τον Απρίλιο υπάρχει μια μικρή πτώση στις τιμές του μονοξειδίου του άνθρακα και του διοξειδίου του αζώτου.

 Οι τιμές του Απριλίου του 2019 και του Απριλίου του 2020 για το μονοξείδιο του άνθρακα είναι κατά βάση μικρότερες του 0,5 μg/m3. Σε σύγκριση δε με τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο του 2020, η πτώση είναι μεγαλύτερη. Το πρώτο δίμηνο του 2020, το μονοξείδιο του άνθρακα «κινήθηκε» μεταξύ 0,7 και 2,2 μg/m3. Το διοξείδιο του αζώτου, έπεσε αισθητά τον Απρίλιο σε σύγκριση με τον Ιανουάριο του 2020. Το όζον (το οποίο είναι υψηλότερο όσο αυξάνει η ηλιοφάνεια) τόσο τον Απρίλιο του 2019 όσο και τον φετινό Απρίλιο της καραντίνας, οι τιμές του είναι μεταξύ 70-100 μg/m3.

Τα δεδομένα για τους τέσσερις ρύπους βασίζονται στον μοναδικό σταθμό μέτρησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης που υπάρχει στα Γιάννενα. Είναι εγκαταστημένος στην αυλή του Λυκείου Ζωσιμαίας, σε ένα σημείο δίπλα στην οδό Βηλαρά, από τον Φεβρουάριο του 2019. Συμπληρωματικά σε αυτόν τον σταθμό, λειτουργεί και ο παλιός σταθμός, που βρίσκεται πιο απόμερα, στην αυλή του παιδικού σταθμού στην Κιάφα. Στη συλλογή και επεξεργασία των δεδομένων συνεργάζονται η Περιφέρεια Ηπείρου και το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.

Επί της ουσίας, πάντως, πιο ακριβή δεδομένα για την ατμοσφαιρική ρύπανση υπάρχουν από πέρσι τον Φεβρουάριο με τη λειτουργία του νέου σταθμού. Εκ των πραγμάτων, τα συγκριτικά στοιχεία δεν είναι πολλά.