Πώς διασπάστηκε το ΦΠΨ

Το ένα από τα τρία τμήματα της Φιλοσοφικής, το ΦΠΨ, ετοιμάζεται να καταργηθεί ουσιαστικά και να αντικατασταθεί από δύο άλλα τμήματα: το Φιλοσοφίας, που θα παραμείνει στη Φιλοσοφική και το Ψυχολογίας που θα πάει στη σχολή Κοινωνικών Επιστημών.

Την επιλογή αυτή στήριξε αναφανδόν ο τομέας Ψυχολογίας, ωστόσο δεν τέθηκε ποτέ σε ψηφοφορία στη συνέλευση του τμήματος και έρχεται πρακτικά «από τα πάνω», με την απόφαση του υπουργού Παιδείας. To αίτημα ωστόσο, δεν είναι παράλογο.

Ο τομέας Ψυχολογίας έστειλε υπόμνημα στον κ. Γαβρόγλου τον περασμένο Μάρτιο, ξεκινώντας και τυπικά τη διαδικασία απόσχισής του. Στο υπόμνημα αναφέρονται πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία, αρκετά ακριβή και άλλα σχετικά ανακριβή. Δηλαδή, ο τομέας παρουσιάζει επακριβώς τη μετεξέλιξη του τμήματος πρακτικά σε τμήμα ψυχολογίας, λόγω των επιλογών σπουδών των φοιτητών και φοιτητριών του, επιχειρεί όμως να απαξιώσει γενικά τη φύση του τμήματος καθαυτού, στην επιλογή των εισακτέων.

Καταρχάς, οι αριθμοί υποδεικνύουν ότι οι ψυχολόγοι του τμήματος έχουν επιχείρημα. Το ποσοστό των φοιτητών και φοιτητριών που επιλέγουν κατεύθυνση Ψυχολογίας στο τμήμα, κυμαίνεται από 76% ως 82% κατά τα έτη 2012-2016. Αντίστοιχα, ο μεγαλύτερος τομέας του τμήματος, η Φιλοσοφία, παίρνει το 13% ως 18%. Η δε Παιδαγωγική που καταργείται εντελώς, από το 4% μέχρι το 10%.

Αυτή η επιλογή σημαίνει για τους φοιτητές-τριες ότι θα πρέπει να περάσουν συγκεκριμένο αριθμό μαθημάτων ανάλογα με την επιλογή τους, για να πάρουν πτυχίο, με αναλογία «3-2-1», ανάλογα με ποια επιλέγουν ως κατεύθυνση όταν μπαίνουν στο τρίτο έτος σπουδών. Σημειωτέον ότι όλοι-ες παίρνουν πτυχίο φιλολόγου, αλλά μπορούν να «υποστηρίξουν» την κατεύθυνση με μεταπτυχιακές σπουδές. Σε αυτό το κομμάτι, ο τομέας Φιλοσοφίας είναι (και εκεί) πανίσχυρος.

Ένα ακόμα σοβαρό επιχείρημα του τομέα Ψυχολογίας, είναι ότι οι διδάσκοντες επωμίζονται δυσανάλογο αριθμό φοιτητών, καθώς το διδακτικό προσωπικό του τομέα είναι το λιγότερο στο τμήμα.

Ο τομέας ωστόσο επιχειρεί να απαξιώσει συνολικά το τμήμα για να ενισχύσει το, λογικό κατά τα λοιπά επιχείρημά του, λέγοντας ότι η σχολή αποτελεί «εξαιρετικά μικρό» ποσοστό πρώτης επιλογής. Πράγματι, επί των εισακτέων, το 2017 για παράδειγμα, το 5% των επιτυχόντων είχε πρώτη επιλογή το τμήμα. Ωστόσο, την ίδια στιγμή, στο Βιολογικών Εφαρμογών και Τεχνολογιών που έχει τη δεύτερη μεγαλύτερη βάση στα Γιάννενα, το ποσοστό ήταν μικρότερο και ακόμα μικρότερο ήταν στην Ιατρική. Αυτή η παράμετρος έχει βασικά σχέση με τον τρόπο εισαγωγής και δεν εξαρτάται από επιμέρους χαρακτηριστικά του τμήματος.

Το ΦΠΨ Ιωαννίνων ήταν πρακτικά το τελευταίο σε όλη τη χώρα τμήμα Φιλοσοφικής που δεν είχε διασπαστεί.

 Αυτοί όμως οι αριθμοί, υπό οποιαδήποτε ανάλυση, καταδεικνύουν κάτι βασικό: ότι το τμήμα που δημιουργήθηκε τη δεκαετία του ’80, όταν τα καθηγητικά συμφέροντα και τα «ακαδημαϊκά φέουδα» τριχοτόμησαν τη Φιλοσοφική, ουσιαστικά οδηγείται στον κίνδυνο να έχει «κενές θέσεις» εντός μιας μεγάλης σχολής και διαθέτοντας τη δεύτερη βάση εισαγωγής, πάνω από το Ιστορικό-Αρχαιολογικό.  Και τα τμήμα που θα έχουν κενές θέσεις, δεν θα περάσουν καθόλου καλά, στο άμεσο προσεχές μέλλον.

Το αντεπιχείρημα είναι ότι η εξέλιξη αυτή θα το αποτρέψει το πτυχίο της Φιλοσοφικής που παραμένει ενιαίο και οδηγεί στο ΠΕ02 Φιλολόγων. Για να απαλειφθούν οι κραδασμοί, θα πρέπει μέσα σε αυτά τα δύο ακαδημαϊκά έτη μέχρι τη διάσπασή του, να γίνουν πολλά πράγματα. Η πρώτη απόπειρα πάντως, μοιάζει αρκετά «εν θερμώ» και αφήνει πολλές εκκρεμότητες πίσω της, τόσο με τον τρόπο που αποφασίστηκε, όσο και με τον τρόπο που νομοθετείται, για να εφαρμοστεί.

Ποσοστά επιλογής τομέα από τους φοιτητές στο ΦΠΨ