PFAS: Αεροδρόμιο και βιολογικός των Ιωαννίνων, ως σημεία ρύπανσης

H γαλλική εφημερίδα Le Monde και ο αγγλικός Guardian, δημοσιεύουν μια πολύ μεγάλη έρευνα για τη «μόνιμη ρύπανση» στην Ευρώπη. Την έρευνα υπογράφουν η ομάδα των Decodeurs, που δημοσιεύουν ερευνητικά ρεπορτάζ συνοδευόμενα από οπτικοποίηση των δεδομένων.

Στο άρθρο με τίτλο «« Polluants éternels»: explorez la carte d’Europe de la contamination par les PFAS», η Monde καταγράφει συνολικά 17.000 εγκαταστάσεις με «αιώνιους ρυπαντές» PFAS στην Ευρώπη.

Μεταξύ αυτών είναι και δύο εγκαταστάσεις στο λεκανοπέδιο των Ιωαννίνων: Το αεροδρόμιο και ο βιολογικός καθαρισμός.

Τα PFAS (Per- and polyfluoroalkyl substances) είναι οι «αιώνιοι ρυπαντές», υπερφθοριωμένες και πολυφθοριωμένες αλκυλιωμένες χημικές ουσίες.

Το αεροδρόμιο και ο βιολογικός είναι «μπλε», δηλαδή αποτυπώνονται ως «τεκμηριωμένες τοποθεσίες μόλυνσης βάσει επιστημονικών ερευνών και συμβουλών ειδικών, που δεν επιβεβαιώνεται με δοκιμές».

Μπορείτε να δείτε όλο τον χάρτη εδώ, καθώς και την επεξήγηση των όρων και τη μεθοδολογία της έρευνας, που δημοσιεύουν, εκτός από τα δύο μεγαθήρια της ενημέρωσης, άλλα 17 ΜΜΕ.

Με τίτλο «Forever Pollution Project», που παραπέμπει σε αυτές τις χημικές ενώσεις που έχουν αναπτυχθεί από τη δεκαετία του 1940 με σχεδόν άφθαρτη σύνθεση ώστε να ανθίστανται στο νερό και στη θερμότητα, η έρευνα στηρίζεται σε μεθοδολογίες ειδικών, δεδομένα και «χιλιάδες περιβαλλοντικά δείγματα» που επέτρεψαν να πραγματοποιηθεί, όπως υποστηρίζουν, η πρώτη ευρωπαϊκή χαρτογράφηση μολυσμένων ή φερόμενων ως τέτοιων εγκαταστάσεων.

«Σύμφωνα με τη συντηρητική εκτίμησή μας, η Ευρώπη αριθμεί περισσότερες από 17.000 μολυσμένες εγκαταστάσεις σε επίπεδα που απαιτούν την προσοχή των δημόσιων αρχών (πέρα από 10 νανογραμμάρια το λίτρο). Η μόλυνση φθάνει επίπεδα που κρίνονται επικίνδυνα για την υγεία από τους ειδικούς τους οποίους ρωτήσαμε (περισσότερα από 100 νανογραμμάρια το λίτρο) σε περισσότερα από 2.100 κέντρα», αναφέρει η Le Monde.

Οι δημοσιογράφοι εντόπισαν επίσης είκοσι εργοστάσια παραγωγής υπερφθοριωμένων αλκυλιωμένων ουσιών PFAS, εκ των οποίων πέντε στη Γαλλία, και 230 εργοστάσια που ταυτοποιήθηκαν ότι χρησιμοποιούν PFAS, χημικές ουσίες με αντικολλητικές και αδιαπερατές ικανότητες, που χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία και βρίσκονται σε αντικείμενα της καθημερινής ζωής: προϊόντα τεφλόν, συσκευασίες τροφίμων, υφάσματα, αυτοκίνητα.

Τα εργοστάσια παραγωγής βρίσκονται κυρίως στη Γερμανία, λίκνο της χημικής βιομηχανίας με την εγκατάσταση κυρίως των επιχειρήσεων Archroma και των αμερικανικών 3M Dyneon και W.L. Gore, και στη Γαλλία με την Arkema και την Daikin νότια της Λιόν αλλά και τις Chemours και Solvay.

Εκτός από τον εντοπισμό αλλά και την ταυτοποίηση των παροντικών ή παρελθουσών βιομηχανικών δραστηριοτήτων, οι δημοσιογράφοι εντόπισαν 21.500 εγκαταστάσεις «που φέρoνται να έχουν μολυνθεί» στην Ευρώπη, κυρίως σε ζώνες γύρω από αεροδρόμια, που χρησιμοποιούν αντιπυρικούς αφρούς που περιλαμβάνουν PFAS.

«Δεκάδες χιλιάδες δεδομένα που συγκέντρωσαν επιστημονικές ομάδες και περιβαλλοντικές υπηρεσίες από το 2003 έως το 2023 το δείχνουν: ελάχιστοι, στο εξής, είναι οι τόποι που έχουν γλιτώσει από αυτή την πανταχού παρούσα μόλυνση εν πολλοίς άγνωστη ακόμη στο κοινό, περιλαμβανομένων των πιο προσωπικών όπως τα ίδια τα σώματά μας», προσθέτει η εφημερίδα.

Οι γερμανικές, δανικές, ολλανδικές, νορβηγικές και σουηδικές υγειονομικές αρχές κατέθεσαν στα μέσα Ιανουαρίου στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Χημικών Προϊόντων (ECHA) ένα σχέδιο που προβλέπει την απαγόρευση αυτών των συστατικών το οποίο στηρίζεται και από άλλες χώρες μεταξύ των οποίων η Γαλλία, η οποία παρουσίασε πρόσφατα το δικό της «σχέδιο δράσης».

(με στοιχεία από ΑΠΕ, Le Monde, Guardian)