Παγκόσμια κληρονομιά το πανηγύρι του Συρράκου

Ο Τρανός Χορός της Βλάστης Κοζάνης και το πανηγύρι Συρράκου στα Ιωάννινα, εντάχθηκαν στον αντιπροσωπευτικό κατάλογο της Άυλης Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, η διακυβερνητική επιτροπή της οποίας συνεδριάζει αυτές τις ημέρες στο Ραμπάτ του Μαρόκου.

Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση της UNESCO, πρόκειται για δύο ιστορικούς παραδοσιακούς ελληνικούς χορούς του Δεκαπενταύγουστου. Και προστίθεται: Ιστορικά, αυτές οι ορθόδοξες γιορτές με καταγωγή από τη Βλάστη και το Συρράκο σηματοδοτούσαν την ετήσια επανένωση των ποιμενικών κοινοτήτων πριν οι κτηνοτρόφοι προβάτων ή βοοειδών μετακομίσουν στα χειμερινά τους βοσκοτόπια.

Τους φακέλους υποψηφιότητας των δύο πανηγυριών, της Βλάστης και του Συρράκου, είχε καταθέσει στην UNESCO το υπουργείο Πολιτισμού τον Απρίλιο του 2020.

Το πανηγύρι του Συρράκου είχε εγγραφεί στον εθνικό ευρετήριο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς το 2016.

Το πανηγύρι αυτό του Δεκαπενταγούστου είναι ταυτισμένο με τον δημόσιο χορό που οργανώνεται σε δύο ή και περισσότερους ομόκεντρους ανοικτούς κύκλους. Στους εσωτερικούς κύκλους χορεύουν οι γυναίκες και στους εξωτερικούς οι άνδρες. Στην πρώτη θέση χορεύουν όλοι με τη σειρά που έχουν πιαστεί στον κύκλο, ο καθένας με τον χορό-τραγούδι της επιλογής του, που προέρχεται από αυτό που αναγνωρίζεται ως «συρρακιώτικο» ρεπερτόριο. 

Όπως αναφέρεται και στην τεκμηρίωση του στοιχείου αυτού άυλης κληρονομιάς, ο χώρος όπου διεξάγεται το πανηγύρι, είναι το χοροστάσι στην κεντρική πλατεία του Συρράκου. Τo Συρράκο δεν είχε ποτέ δικούς του οργανοπαίκτες, για πολλά όμως χρόνια, πάνω από 50, στο πανηγύρι παίζουν μέλη της οικογένειας των Γεροδημαίων, κάτι που έχει ταυτιστεί με τη «συρρακιώτικη» μουσικοχορευτική παράδοση. Το πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου «αποτέλεσε και αποτελεί σύμβολο ιδιαίτερης ταυτότητας, που συσπειρώνει τους Συρρακιώτες σε μια κοινή αίσθηση και έκφραση του συλλογικού ‘ανήκειν’».

Στην ανακοίνωσή της, η UNESCO σημειώνει ακόμη ότι στο πανηγύρι του Συρράκου, οι ηλικιωμένοι έχουν την ευκαιρία να μιλήσουν τη βλάχικη γλώσσα η οποία σταδιακά φθίνει.