Ουκρανία: Τι συμβαίνει στον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια;

Ρωσία και Ουκρανία αλληλοκατηγορούνται ότι σχεδιάζουν να επιτεθούν σε έναν από τους μεγαλύτερους πυρηνικούς σταθμούς του κόσμου, αλλά καμία από τις δύο πλευρές δεν προσκομίζει στοιχεία για να υποστηρίξει τους ισχυρισμούς της περί άμεσης απειλής της εγκατάστασης στη νοτιοανατολική Ουκρανία, η οποία βρίσκεται υπό τον έλεγχο των ρωσικών δυνάμεων.

Ο πυρηνικός σταθμός ηλεκτροπαραγωγής της Ζαπορίζια αποτελεί εστία φόβου από τότε που οι δυνάμεις της Μόσχας πήραν τον έλεγχό του στις αρχές του πολέμου. Έκτοτε, η Μόσχα και το Κίεβο ανταλλάσσουν κατηγορίες για τον βομβαρδισμό της εγκατάστασης και αλληλοκατηγορούνται για πυρηνική τρομοκρατία.

Οι τακτικές διακοπές ρεύματος λόγω των βομβαρδισμών κατέστησαν αδύνατη την ασφαλή λειτουργία του εργοστασίου και οι έξι αντιδραστήρες του έχουν κλείσει για να ελαχιστοποιηθεί η απειλή καταστροφής.

Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, ο παρατηρητής του ΟΗΕ εξέφρασε επανειλημμένα την ανησυχία του για το ενδεχόμενο μιας καταστροφής από ραδιενέργεια όπως αυτή στο Τσερνομπίλ μετά την έκρηξη ενός αντιδραστήρα το 1986.

Οι ισχυρισμοί της Ουκρανίας

Πρόσφατα η Ουκρανία ισχυρίστηκε ότι η Μόσχα θα μπορούσε να προσπαθήσει να προκαλέσει σκόπιμη διαρροή σε μια προσπάθεια να εκτροχιάσει τη συνεχιζόμενη αντεπίθεση του Κιέβου στη γύρω περιοχή της Ζαπορίζιας. Οι ουκρανικές αρχές κατηγόρησαν τη Ρωσία ότι ανατίναξε ένα φράγμα στη νότια Ουκρανία τον περασμένο μήνα με παρόμοιο στόχο, ενώ η Μόσχα κατηγόρησε την Ουκρανία για την καταστροφή του.

Επικαλούμενος τις τελευταίες αναφορές των μυστικών υπηρεσιών, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ισχυρίστηκε το βράδυ της Τρίτης ότι τα ρωσικά στρατεύματα είχαν τοποθετήσει «αντικείμενα που μοιάζουν με εκρηκτικά» στην κορυφή αρκετών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής του εργοστασίου για να «προσομοιώσουν» μια επίθεση από το εξωτερικό.

«Η πυροδότησή τους δεν θα πρέπει να προκαλέσει ζημιά στις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, αλλά μπορεί να δημιουργήσει μια εικόνα βομβαρδισμού από την Ουκρανία», σύμφωνα με ανακοίνωση του γενικού επιτελείου των ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας.

Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας έχει αξιωματούχους στο υπό ρωσική κατοχή εργοστάσιο, το οποίο εξακολουθεί να διοικείται από ουκρανικό προσωπικό που επιβλέπει κρίσιμα συστήματα ψύξης και άλλα χαρακτηριστικά ασφαλείας.

Ο γενικός διευθυντής του ΙΑΕΑ Ραφαέλ Μαριάνο Γκρόσι δήλωσε ότι η πιο πρόσφατη επιθεώρηση του οργανισμού του στο εργοστάσιο δεν διαπίστωσε καμία δραστηριότητα που να σχετίζεται με εκρηκτικά, «αλλά παραμένουμε σε εξαιρετική εγρήγορση».

Οι ισχυρισμοί της Ρωσίας

Στη Ρωσία, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε ότι «η κατάσταση είναι αρκετά τεταμένη. Υπάρχει μεγάλη απειλή για σαμποτάζ από το καθεστώς του Κιέβου, το οποίο μπορεί να είναι καταστροφικό ως προς τις συνέπειές του».

Ο Ρενάτ Καρτσάα, σύμβουλος της ρωσικής κρατικής πυρηνικής εταιρείας Rosenergoatom που ελέγχει το εργοστάσιο, δήλωσε ότι δεν υπάρχει «καμία βάση» για τους ισχυρισμούς του Ζελένσκι περί σχεδίου προσομοίωσης έκρηξης. «Γιατί να χρειαζόμαστε εκρηκτικά εκεί; Πρόκειται για ανοησίες» που αποσκοπούν στη «διατήρηση της έντασης», δήλωσε την Τετάρτη ο Καρτσάα, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Interfax.

Αργά την Τρίτη, ο Καρτσάα ισχυρίστηκε σε τηλεοπτικές δηλώσεις ότι ο στρατός της Ουκρανίας σχεδίαζε να χτυπήσει το εργοστάσιο κατά τη διάρκεια της νύχτας με πυρομαχικά εμπλουτισμένα με πυρηνικά απόβλητα, αλλά καμία τέτοια επίθεση δεν έγινε.

Ο Ραφαέλ Μαριάνο Γκρόσι δήλωσε ότι ήταν ενήμερος για τους ισχυρισμούς τόσο του Κιέβου όσο και της Μόσχας και επανέλαβε ότι «οι πυρηνικοί σταθμοί δεν πρέπει ποτέ, σε καμία περίπτωση, να δέχονται επιθέσεις».