Όταν μετράμε την εκπαίδευση με το ζύγι και τα Hunger games των πανελλαδικών

Αυτές τις μέρες η λυτρωτική χαρά των υποψηφίων που μπήκαν τελικά στα πανεπιστήμια, είναι στην άλλη όχθη της απογοήτευσης όσων δεν τα κατάφεραν, στα «Hunger games» των πανελλαδικών εξετάσεων. Μαθητές και μαθήτριες μπαίνουν στην αρένα ενός απάνθρωπου και παρανοϊκού συστήματος, που ουσιαστικά τραβάει «χι» σε ό,τι έκαναν στο σχολείο μέχρι τότε. Οι «αποτυχημένοι» ανάλογα με την ταξική τους θέση και οικονομική κατάσταση, ενδεχομένως να πάνε στο εξωτερικό ή να πληρώσουν δίδακτρα για έναν τίτλο σπουδών εντός των συνόρων. Αλλά και στους επιτυχημένους, τα πράγματα είναι μάλλον περίεργα. Δεν είναι δηλαδή περίεργη η δήλωση ενός υποψηφίου «Εγώ ήθελα οδοντιατρική αλλά τελικά πέρασα Πολιτικός Μηχανικός»; Σε ποιο σημείο της προσωπικής θέλησης και του καθρεφτίσματος της εκπαιδευτικής διαδικασίας επάνω στο συγκεκριμένο υποψήφιο, ανταποκρίνεται μια τέτοια πραγματικότητα;

Γιατί αυτή η εξέλιξη να θεωρείται φυσιολογική και το αίτημα για ελεύθερη, δωρεάν πρόσβαση σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες να είναι συνδικαλιστικό διακύβευμα;

Προσέξτε όμως πώς λειτουργεί η δημόσια διαχείριση των πανελλαδικών: αν κάνετε μια γύρα στα ΜΜΕ, θα διαβάσετε δίπλα-δίπλα άρθρα για τους άριστους που πέρασαν πρώτοι κάπου, καθώς και ελεγείες για τα εξαιρετικά αποτελέσματα των σχολείων π.χ. των Ιωαννίνων, αλλά και ξεσπαθώματα για «σχολές με βάση το 4». Επιχαίρουμε από τη μια γιατί πέρασαν οι 1.190 από τους 1.360 υποψηφίους των γιαννιώτικων σχολείων, με το 20% περίπου να περνάνε στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (το ποσοστό παραμονής στα Γιάννενα είναι στην πραγματικότητα μεγαλύτερο), αλλά μέσα σε αυτά τα πολύ καλά ποσοστά είναι και όσοι-όσες «στοχεύει» ως «μη άριστους» ένα άρθρο που εξανίσταται για τις χαμηλές βάσεις. Τα γιαννιώτικα εκπαιδευτικά ιδρύματα, πολύ καλά στην πλειονότητά τους, έχουν κάμποσες πλέον σχολές με πολύ μικρές βάσεις. Και μάλιστα σχολές που μόλις πριν από 10 χρόνια ήταν «χρυσές» και απλησίαστες.

Πρέπει κάποτε να συνειδητοποιήσουμε ότι η ποσοτική αντιμετώπιση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, είτε μετρημένη με μόρια (άρα και «αριστεία»), είτε με κατατάξεις πανεπιστημίων σε λίστες, είναι λάθος. Η παιδεία είναι δικαίωμα και απόλυτη ανάγκη, η πρώτη εκεί που τελειώνουν τα βιολογικά προαπαιτούμενα για την ύπαρξή μας.

Φυσικά, καμία προσπάθεια δεν μειώνεται, πόσο μάλλον των παιδιών που έδωσαν τα πάντα για να τα καταφέρουν να μπούνε σε μια σχολή, ακόμα και αν κάνουν μετά τις κλισεδιάρικες δηλώσεις τύπου «δεν στερήθηκα τίποτα». Ο άνθρωπος που χαίρεται έχει δικαίωμα στην υπερβολή, να μην το ξεχνάμε αυτό και γινόμαστε άχρωμοι, άοσμοι και άγευστοι. Το πανεπιστήμιο είναι μια δομή που βασικά φτιάχνει πολίτες ή τουλάχιστον αυτό πρέπει να κάνει και όχι να είναι απλώς η «Τετάρτη λυκείου» προετοιμάζοντας αντί για επιτυχημένους υποψήφιους πανελλαδικών όπως κάνει το σχολείο, «άριστους μάνατζερς».

Αυτά. Για το τέλος, ένα στιχάκι του Τζον Λένον που ταιριάζει αφόρητα σε χαρούμενους και λυπημένους, μαζί με μια ευχή για το καλύτερο δυνατό μέλλον σε όλους και όλες:

«You think you’re so clever and classless and free».