Όσα πρέπει να ξέρετε την εκλογή προέδρου του ΕΚ

Στις 17 Ιανουαρίου, κατά την πρώτη ολομέλεια του ΕΚ για το 2017 οι ευρωβουλευτές καλούνται να εκλέξουν τον διάδοχο του Μάρτιν Σουλτς και τους 14 αντιπροέδρους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Η ψηφοφορία θα είναι μυστική και θα μετάσχουν 751 ευρωβουλευτές που εκπροσωπούν τους πολίτες των 28 κρατών-μελών.

Τρεις είναι οι βασικοί διεκδικητές της θέσης του προέδρου για τα επόμενα δυόμισι χρόνια: Ο κεντροδεξιός Ιταλός πολιτικός Αντόνιο Τατζάνι που έχει διατελέσει Επίτροπος Μεταφορών αλλά και Βιομηχανίας, έχει το προβάδισμα καθώς υποστηρίζεται από την πολιτική ομάδα με τη μεγαλύτερη δύναμη. Ο επίσης Ιταλός Τζιάνι Πιτέλα, επικεφαλής της ευρωομάδας των σοσιαλδημοκρατών, ως υποψήφιος των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και τέλος φιλελεύθερος πρώην πρωθυπουργός του Βελγίου Γκυ Φέρχοφσταντ.

Η ευρωομάδα της Αριστεράς αποφάσισε να προτείνει ξανά στο Δημήτρη Παπαδημούλη τη θέση του αντιπροέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ο κ. Παπαδημούλης είναι επικεφαλής της ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ και αντιπρόεδρος του ΕΚ από τον Ιούλιο του 2014, ο μόνος Έλληνας αλλά και ο μόνος από την Αριστερά στο Προεδρείο της Ευρωβουλής.

Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΟΥ ΕΚ

Γιατί γίνεται εκλογή προέδρου τώρα;

Το ΕΚ εκλέγεται κάθε πέντε χρόνια αλλά η θητεία του προέδρου, των αντιπροέδρων και των κοσμητόρων είναι δυόμισι χρόνια.

Ποιος μπορεί να είναι υποψήφιος πρόεδρος;

Κάθε ευρωβουλευτής που έχει τη στήριξη μιας πολιτικής ομάδας ή τουλάχιστον του 5% του συνόλου των ευρωβουλευτών μπορεί να είναι υποψήφιος.

Μέχρι σήμερα εφτά ευρωβουλευτές έχουν δηλώσει υποψηφιότητα για τη θέση του προέδρου. Αυτοί είναι: ο Αντόνιο Ταγιάνι (ΕΛΚ, Ιταλία), ο Τζιάνι Πιτέλα (Σοσιαλιστές, Ιταλία), η Χέλγκα Στίβενς (Ευρωπαίοι Μεταρρυθμιστές, Βέλγιο), ο Γκι Φερχόφστατ (Φιλελεύθεροι, Βέλγιο), η Ελεονόρα Φορέντσα (Ευρωπαϊκή Αριστερά, Ιταλία), Ζαν Λαμπέρτ (Πράσινοι, Βρετανία) και ο Λαουρέντιου Ρεμπέκα (Ευρώπη των Εθνών και την Ελευθερίας, Ρουμανία). Ο Πενρικόλα Πεντιτσίνι (Ομάδα της Ευρώπης της Ελευθερίας, Ιταλία), απέσυρε την υποψηφιότητά του στις 11 Ιανουαρίου. Υποψηφιότητα μπορούν να θέσουν και άλλοι ευρωβουλευτές πριν από κάθε ψηφοφορία.  

Πώς γίνεται η εκλογή του προέδρου;

Η εκλογή του προέδρου γίνεται με μυστική ψηφοφορία. ΟΙ ευρωβουλευτές σημειώνουν σε ψηφοδέλτιο τον υποψήφιο που προτιμούν και το ρίχνουν στην κάλπη, της οποίας την επίβλεψη έχουν οκτώ ψηφολέκτες, που επιλέγονται μεταξύ των ευρωβουλευτών.

Ο υποψήφιος που θα συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία των ψηφισάντων (50% + 1) εκλέγεται. Λευκά ή άκυρα ψηφοδέλτια δεν υπολογίζονται.

Εάν δεν υπάρχει νικητής μετά από τον πρώτο γύρο, οι ίδιοι οι υποψήφιοι ή καινούριοι μπορούν να συμμετέχουν στο δεύτερο γύρο της ψηφοφορίας υπό τις ίδιες συνθήκες. Αυτό μπορεί να επαναληφθεί και τρίτη φορά εάν είναι απαραίτητο.

Αν δεν υπάρχει νικητής στην τρίτη ψηφοφορία, οι δύο υποψήφιοι με τις περισσότερες ψήφους πάνε σε τέταρτη ψηφοφορία, όπου ο νικητής αποφασίζεται με απλή πλειοψηφία. Αν υπάρχει ισοπαλία, ο παλαιότερος υποψήφιος ανακηρύσσεται νικητής.

Ποιες είναι οι αρμοδιότητες του προέδρου;

Ο πρόεδρος επιβλέπει όλες τις εργασίες του ΕΚ, των οργάνων του και τις συζητήσεις της ολομέλειας. Επίσης, εκπροσωπεί το ΕΚ σε όλες τις νομικές υποθέσεις και στις εξωτερικές σχέσεις και στην αρχή κάθε Συνόδου Κορυφής παρουσιάζει την άποψη του ΕΚ για τα ζητήματα της ημερήσιας διάταξης.

Ο πρόεδρος υπογράφει τον προϋπολογισμό της ΕΕ σε νόμο και συνυπογράφει νομοθεσία με τον πρόεδρο του Συμβουλίου.

Σχετικά με την εκλογή των αντιπροέδρων...

Για την υποψηφιότητα των 14 αντιπροέδρων πρέπει να τηρούνται ακριβώς οι ίδιοι κανόνες με αυτούς του προέδρου. Η ψηφοφορία είναι μυστική. όλοι οι υποψήφιοι είναι σε ενιαίο ψηφοδέλτιο. Στον πρώτο γύρο, οι υποψήφιοι που θα συγκεντρώσουν την απόλυτη πλειοψηφία των ψηφισάντων, έως 14 ψήφους, εκλέγονται. Εάν μένουν ακόμα κενές θέσεις τότε πραγματοποιείται δεύτερος και τρίτος γύρος ψηφοφορίας μετά τον οποίο αρκεί η σχετική πλειοψηφία.

Ποιοι είναι οι κοσμήτορες και ποιες οι αρμοδιότητές τους;

Οι πέντε κοσμήτορες εκλέγονται με παρόμοιο τρόπο όπως και οι αντιπρόεδροι. Είναι υπεύθυνοι για τα διοικητικά και οικονομικά θέματα των βουλευτών.