Ολτρετορέντε: Μια γειτονιά στο πόδι

Το Ολτρετορέντε είναι μια γειτονιά της Πάρμα, είναι και ένα βιβλίο του Πίνο Κακούτσι, που κυκλοφορεί στα ελληνικά, σε μετάφραση του Βαγγέλη Ζήκου (που καθιστά και πιο… τοπικό, στα Γιάννενα, το βιβλίο).

Η «καθόλου συνηθισμένη αντιφασιστική ιστορία» είναι πρακτικά μια σελίδα από την ιστορία του ιταλικού αντιφασιστικού κινήματος, της αριστεράς, κομμουνιστικής και μη, της αναρχίας και όλων αυτών των χαρακτηριστικών ενός πολιτικού σκηνικού που κάποτε, δεν ήταν τόσο θολό όσο σήμερα.

Η Πάρμα και η Εμίλια Ρομάνα ήταν πάντα δύσκολα μέρη για τη θρασυδειλία του φασισμού. Το Ολτρετορέντε ειδικότερα, ήταν η γειτονιά που κράτησε μακριά τους μελανοχίτωνες του Μουσολίνι και τον πολυδιαφημισμένο Ίταλο Μπάλμπο, «το φασίστα ιππότη» του μουσολινικού κινήματος, όταν αυτό είχε κερδίσει πλήρως την αποδοχή του ιταλικού κεφαλαίου και βάδιζε προς την εξουσία.

Το βιβλίο του Κακούτσι, που κυκλοφορεί από τις πάντα ενδιαφέρουσες Απρόβλεπτες εκδόσεις (Hoolifan και Κοινωνικά Απόβλητα μεταξύ άλλων, στον ενιδαφέροντα κατάλογό τους), είναι μια  ιστορία που δεν ισορροπεί ανάμεσα στην ιστορική αλήθεια και τη μυθιστορηματική αφήγηση, αλλά είναι ιστορικό ανάγνωσμα με λογοτεχνική γραφή.

Ο Γκουίντο Πιτσέλι, ο ρολογάς και ηθοποιός βουλευτής του PCdI, οι σύντροφοι και οι συντρόφισσές του, οι λαϊκές πολιτοφυλακές που περιφρούρησαν μια απεργία και μια ολόκληρη γειτονιά απέναντι στα τάγματα εφόδου του Μπάλμπο, βγάζοντας γλώσσα στην πιο ανερχόμενη πολιτική τάση της Ευρώπης τότε, ξεπηδούν μέσα από τις σελίδες του βιβλίου.

Σήμερα, ιστορίες κοινωνικής αντίστασης σαν του Ολτρετορέντε σχεδόν μοιάζουν ποινικοποιημένες, σε μια Ευρώπη που ξαναλληθωρίζει προς το φασισμό, εν μέσω μιας νέας, σύγχρονης κρίσης του καπιταλισμού. Άλλωστε, οι χειρότεροι συνεργάτες ξανασυστήνονται μεταξύ τους στις πιο απάνθρωπες εποχές.

Οπότε, μια καλή ιστορική υπόμνηση για το ανθρώπινο κοινωνικό χρέος, ποτέ δεν βλάπτει. Και το Ολτρετορέντε είναι μια τέτοια.