Οι Norma the band αυτή την περίοδο ετοιμάζονται να «ξαναβγούν στο δρόμο» με μια περιοδεία μαζί με τους Jane Doe και Blame Canada σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Γιάννενα (7 Απριλίου, Ίριδα). Στο μεταξύ όμως και ενώ έχουν κλείσει τα 10 τους χρόνια, ο Θοδωρής Τσιρώνης (κιθάρα-φωνή), μιλάει στον Τύπο Ιωαννίνων για την ιστορία μέχρι τώρα, για τα μελλοντικά σχέδια, αλλά για τον… Δάντη Αλιγκιέρι.
Έχετε μεγαλώσει πλέον ως μπάντα
Οι Norma έφτασαν 10, τώρα πια είναι 11 χρονών. Σίγουρα μεγάλωσαν σαν οντότητα, με πολλές αλλαγές, ανακατατάξεις, δυσκολίες, με θανάτους, με αποχωρήσεις, με πολλά που έχουν γίνει. Υπάρχει πια όμως μια άνευ προηγουμένου ωριμότητα πλέον που φαίνεται και στην ιδιοσυγκρασία της μπάντας και στον τρόπο που στηρίζει το δικό της υλικό και στα live. Κάναμε το event για τα 10 μας χρόνια, για να θυμηθούμε την ιστορία όπως τη ζήσαμε εμείς με τους φίλους και συνεργάτες, αλλά και να συστηθούμε ως line up. Να πούμε ότι «αυτοί είμαστε» και να συνεχίσουμε την πορεία μας για καινούργια πράγματα.
Έχετε καταλήξει πλέον, φαντάζομαι», την «υπόστασή» σας, δηλαδή μια καλή θέση στο ελληνόφωνο κομμάτι της ελληνικής σκηνής
Το βλέπαμε σπασμωδικά αυτό τα προηγούμενα χρόνια, από κάποιες καλές κριτικές, από την πρόσβαση σε σκηνές για live ή από επαφές με άλλες μπάντες. Έτσι όμως όπως γίνεται πλέον το πράγμα, δεδομένων και των προσωπικών υποχρεώσεων του καθενός, η μπάντα πηγαίνει με σταθερά, αργά, ανοδικά βήματα. Υπάρχει αναγνώριση και αποδοχή, αλλά σε συγκεκριμένα επίπεδα. Είναι και λίγο πιο ρομαντικό, χωρίς τα ακροατήρια που θα κάνουν το «μπαμ» σε αριθμούς, αλλά με ένα σημαντικό κύκλο που ακούει τη μουσική μας, μας εκτιμάει, τιμάει τις κυκλοφορίες, ειδικά το επετειακό package με τη δισκογραφία. ΟΙ καταβολές μπορεί να αλλάξουν ωστόσο, κολλήματα δεν είχαμε ποτέ. Αν ακούσεις τα κομμάτια από εποχή σε εποχή, αλλάζουν. Και μας αρέσει που αλλάζουν.
Πώς εκτιμάτε τώρα τον τρόπο που κυκλοφορήσατε το O tempora O mores;
Είχε πολλή περισσότερη εξωστρέφεια σε σχέση με το προηγούμενο άλμπουμ, γιατί άλλαξαν και οι εποχές. Είδαμε όμως και πράγματα, κάναμε περισσότερες επαφές, είχε μεγαλύτερη ώθηση λόγω και της συμμετοχής του Θάνου Ανεστόπουλου, ήταν μια έκδοση για την οποία πήραμε εγκωμιαστικά σχόλια, πχ από τους Panx Romana. Ήταν μια δουλειά με πολύ μεράκι, έγινε και στα Γιάννενα, πράγμα που έπαιξε μεγάλο ρόλο, καθώς δείξαμε ότι εμπιστευόμαστε τους ανθρώπους, τους επαγγελματίες της πόλης, είχαμε και καλή χημεία με τον Πάνο τον Παπακώστα και ιδού. Αυτό το άλμπουμ μας έδωσε τελικά την αυτοπεποίθηση να πιστεύουμε στο δικό μας υλικό. Από τα 8 κομμάτια του άλμπουμ παίζουμε σίγουρα τα 6 στα live, για να καταλάβεις.
Τώρα ποιοι είναι οι Norma;
Είμαι εγώ και η Γεωργία η Μάντζιου στο μπάσο, επέστρεψε ο Στέφανος Χρηστίδης που ήταν στην περίοδο μετά το «Βόρεια και Δυτικά», ο Κώστας Μπέλλος, κιθάρα που ήταν από το O tempora o mores και μετά. Επειδή ο Αλέξανδρος Φυραρίδης έφυγε μόνιμα για το εξωτερικό, εδώ και 1,5 χρόνο είναι ο Αλέξανδρος Παπαγιαννόπουλος στα ντραμς, ένα νέο παιδί και ταυτίστηκε με τη μπάντα.
Ηχογραφείτε κάτι καινούργιο;
Αυτό που κάναμε ήταν να κλείσουμε θεματικά τον κύκλο του O tempora O mores τον περασμένο Οκτώβριο με το digital single με το Ασμα ΙΙΙ/Μυστικά (ένα δικό μας κομμάτι και μια διασκευή στο κομμάτι των De Facto). Συγκεντρώσαμε τη δισκογραφία, τυπώσαμε και το digital single και αυτό σηματοδότησε το κλείσιμο μιας ενότητας και την επανασύσταση της μπάντας, με όλη την πορεία της. Έχουμε μια ιστορία, έχουμε κομμάτια που πιστεύουμε ότι αξίζει να τα ακούσει κάποιος και αυτό μας δίνει και τη δυνατότητα να παίζουμε αποκλειστικά δικό μας υλικό στα live. Για κάποιο χρονικό διάστημα, θα προωθήσουμε αυτή την ενότητα.
Το Άσμα ΙΙΙ έχει «παρασκήνιο», έτσι δεν είναι;
Το Άσμα ΙΙΙ έχει μια περίεργη ιστορία, κάπως… καρμική: όταν το γράφαμε, ήμασταν επηρεασμένοι από το προσφυγικό και την κατάσταση στην Ελλάδα. Θεωρούμε ότι αυτή η στάση διαπνεόταν από μια ουδετερότητα: όταν εξελισσόταν η κρίση, η Ευρώπη δεν έκανε τίποτα, οι ηγέτες της έκαναν συνόδους και παρασυνόδους και ο κόσμος πνιγόταν. Ή ακόμα ανέχονταν περιπτώσεις όπως ο Ερντογάν ή τα φασιστικά στοιχεία που αναπτύχθηκαν στην Ευρώπη. Δεν έκαναν τίποτα, ενώ θα μπορούσαν, αν ήθελαν. Εκείνη την περίοδο διάβαζα το Inferno του Νταν Μπράουν και παράλληλα, έψαχνα για τίτλο για το κομμάτι. Ήρθα λοιπόν σε επαφή με την «Κόλαση» του Δάντη, μέσω του βιβλίου και είδα ότι στο «Άσμα 3ο», ο Δάντης μιλάει για την τιμωρία των «ουδέτερων», που δεν τους δέχεται ούτε η κόλαση, ούτε ο παράδεισος, γιατί ακριβώς δεν κάνουν τίποτα. Συμβολικά λοιπόν, είπαμε να το βγάλουμε «Άσμα 3ο». Τρεις-τέσσερις στίχους παρακάτω από την περιγραφή των ουδέτερων, υπάρχει το εξής: ο Δάντης κατεβαίνει στην κόλαση βλέπει και κάποιον που γνωρίζει, ανάμεσα στους ουδέτερους, ο οποίος «από δειλία, έκανε τη μεγάλη άρνηση». Αναφέρεται σε έναν πάπα που δεν δέχθηκε την εξουσία από δειλία και στη θέση του ανέλαβε ένας άλλος, που κατέστρεψε τα πάντα. Είναι το περίφημο per viltade, ο στίχος που παρέλειψε ο Καβάφης όταν έγραψε το αντίστοιχο, δικό του ποίημα «Che fece …. il gran rifiuto», αυτό που τραγούδησε ο Θ. Ανεστόπουλος. Ο Καβάφης λέει «ναι, υπάρχουν και αυτοί που αρνούνται από δειλία, υπάρχουν όμως και αυτοί που αρνούνται από αξιοπρέπεια». Εμείς έχουμε θίξει το ίδιο θέμα, γράφοντας το καλύτερο κομμάτι των Norma, μιλώντας ουσιαστικά από την σκοπιά που παρουσίασε ο Δάντης, μιλώντας γι αυτούς που από δειλία αρνούνται να πράξουν. Με αυτό τον τρόπο που συμπληρώνεται αυτή η αλληλουχία των στίχων, έτσι συμπληρώνονται και οι δίσκοι. Γι αυτό και στο βίντεο αναφέρεται και η φράση που παραλείπεται από τον Καβάφη. Όλη η αυτή η ιστορία, προέκυψε τυχαία.
Τώρα πια μπορείς να κάνεις έναν πάρα πολύ καλό δίσκο, ως παραγωγή τουλάχιστον, στα Γιάννενα, έτσι δεν είναι;
Ναι, ισχύει. Το θέμα είναι όμως και πώς θα έρθεις σε επαφή με τα συναυλιακά δίκτυα, με τα φεστιβάλ, με τις μουσικές σκηνές κ.λπ. Γίνεται, το έχουν αποδείξει πολλές μπάντες, αλλά πρέπει να αφιερώσεις πολλές ώρες γι αυτό το πράγμα και να θυσιάσεις αρκετά. Αλλά σε επίπεδο ιδεών, καινοτομίας, ποιότητας είμαστε σε πάρα πολύ καλό επίπεδο. Οι μπάντες των Ιωαννίνων έχουν κάνει πολύ καλή διείσδυση στην ελληνική σκηνή, είναι φανερό αυτό. Χώροι δεν υπάρχουν όμως. Χώροι που να τους αγκαλιάσει ο κόσμος, οι γιαννιώτες και οι φοιτητές.
Γιατί όμως δεν υπάρχει τέτοιος χώρος, αφού σοβαρή μουσική σκηνή υπάρχει;
Γιατί τόσο εκεί, όσο και σε πολλά άλλα θέματα, υπάρχει μεγάλη αντιπαλότητα. Δεν στηρίζει πολύ ο κόσμος ένα live σαν live. Στηρίζουν ενδεχομένως το μαγαζί που μπορεί να είναι εξαιρετικό κατά τ΄ άλλα, αλλά ο χώρος να είναι περιοριστικός και όχι ο πλέον κατάλληλος για συναυλία. Δεν υπάρχει δηλαδή ένας μέσος χώρος, που με κάποιον, μαγικό μάλλον, τρόπο, ό,τι διοργανώνεται εκεί, να στηρίζεται κιόλας. Να σέβεται το κοινό το διοργανωτή και το αντίστροφο, να ξέρει δηλαδή ότι «αυτός θα φέρει πράγματα που αξίζει να ακούσω» και όχι κάτι απλά περαστικό. Γίνονται προσπάθειες, αλλά είναι δύσκολες εποχές. Εμείς για παράδειγμα ως μπάντα, παίζουμε μια φορά το μήνα στη Θεσσαλονίκη και εκεί οι συνθήκες είναι καλύτερες. Όλα όμως είναι δύσκολα, και εμπορικά πλέον, γιατί ένα μαγαζί πρέπει να «βγει», μην ξεχνάμε.
Ευχαριστώ πολύ
Ευχαριστώ κι εγώ