Ο πορτοκαλί επισκέπτης από τη Σαχάρα

Εδώ και τρία 24ωρα (και) τα Γιάννενα θυμίζουν σκηνικό από το πιο πρόσφατο Blade Runner, καθώς η ατμόσφαιρα είναι βαρια, με ένα ανεπαίσθητο πορτοκαλί χρώμα. H «αφρικανική σκόνη», το μετεωρολογικό φαινόμενο που συμβαίνει εδώ και πάρα πολλά χρόνια και προτιμάει την άνοιξη για τις «επισκέψεις» του, λέγεται απλώς… σκόνη. Είναι μια παράμετρος των μετεωρολογικών προβλέψεων, όπως είναι ο άνεμος, η θερμοκρασία, η βροχόπτωση, παράμετρος που εδώ και κάποιες μέρες βρίσκεται σε έξαρση.

Το φαινόμενο φέτος βρίσκεται σε έξαρση. Ο Παύλος Κασσωμένος, καθηγητής στο Φυσικό Ιωαννίνων, λέει ότι φέτος, έχουμε τόση σκόνη, όση δεν είχαμε τα τελευταία δύο χρόνια μαζί.

«Βιώνουμε μια έξαρση του φαινομένου φέτος. Συμβαίνει όλο το χρόνο, αλλά κυρίως προτιμάει την άνοιξη. Φέτος έχουμε τόση σκόνη, όση δεν είχαμε τα δύο τελευταία χρόνια μαζί» λέει στον Τύπο Ιωαννίνων ο Παύλος Κασσωμένος, καθηγητής του Φυσικού Ιωαννίνων.

Μια κάπως ανησυχητική απορία, γενικευμένη πλέον, είναι αν όλη αυτή η επιβάρυνση, με τη σκόνη την άνοιξη και την αιθαλομίχλη το χειμώνα, έχει επιπτώσεις στους ανθρώπους.

Προφανώς και έχει. Η σύσταση των δύο φαινομένων είναι διαφορετική, η αιθαλομίχλη προέρχεται από τις καύσεις για οικιακή θέρμανση κυρίως, ενώ η σκόνη έρχεται από τη Σαχάρα και είναι φυσικό φαινόμενο. Ούτε όμως αυτή είναι «αθώα», καθώς τα σωματίδια σκόνης μπορούν να μεταφέρουν ιους, μικρόβια και να προκαλέσουν αλλεργίες. Οι ευαίσθητες ομάδες πρέπει να προσέχουν τις μέρες έντονων φαινομένων.

Το μοντέλο «Σκίρων», το έχει αναπτύξει το τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών για εκπαιδευτικούς μετεωρολογικούς σκοπούς. Παρέχει εικόνα και πρόγνωση για τη συγκέντρωση σκόνης, το φορτίο σκόνης την εναπόθεση, καθώς και μια σειρά άλλα πιο εξειδικευμένα στοιχεία. Είναι στο διαδίκτυο, οπότε μπορεί να το συμβουλευτεί όποιος-α επιθυμεί. Σύμφωνα με τη σημερινή του πρόβλεψη, η σκόνη αναμένεται να υποχωρήσει από την Πέμπτη προς Παρασκευή.

Στο μεταξύ, το υπουργείο Υγείας έχει εκδώσει οδηγία εδώ και ένα περίπου μήνα, συνιστώντας στις ευπαθείς ομάδες να προσέχουν, να περιορίζουν κάθε έντονη άσκηση, ειδικά αν αυτή γίνεται σε εξωτερικούς χώρους κ.λπ.

H «σκόνη της Σαχάρας» έχει περάσει τη Μεσόγειο και έφτασε μέχρι τις ορεινές περιοχές Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Μολδαβίας, βάφοντας πορτοκαλί το χιόνι. 

Ως φαινόμενο, είναι υπό πιο συστηματική διερεύνηση την τελευταία εικοσαετία, κάτι που μαρτυρά η ποσότητα των επιστημονικών δημοσιεύσεων γύρω από το θέμα.Πρόπερσι, το ινστιτούτο Μαξ Πλανκ του Μάιντς ξεκίνησε μια διετή επιτόπια έρευνα στα νησιά Μπαρμπέιντος, στην Καραϊβική, προκειμένου να διαπιστώσει την επίδραση του φαινομένου στην ατμόσφαιρα.

Ο επίτιμος καθηγητής Φυσικής της Ατμόσφαιρας, Χρήστος Ζερεφός, δηλώνει στο Αθηναϊκό Πρακτορείο ότι τα επόμενα χρόνια το κλίμα θα αποσταθεροποιηθεί ακόμα περισσότερο και η εναλλαγή των ακραίων φαινομένων θα είναι ακόμα πιο συχνή. Ως αποτέλεσμα αναμένονται και περισσότερες μεταφορές σκόνης από την αφρικανική ήπειρο.

Μέχρι να υποχωρήσει η σκόνη πάντως, λίγη προσοχή και ψυχραιμία, δεν βλάπτουν.