Ο «πολύς» Όρσον Γουέλς, η αρχαία Δωδώνη και η χούντα

Βρισκόμαστε στα τέλη Μαΐου του 1967. Η χούντα κλείνει τον πρώτο της μήνα από τα συνολικά επτά χρόνια, τρεις μήνες και τρεις μέρες που κράτησε και προσπαθεί να φτιάξει το προφίλ της όπως και να πείσει (ματαίως) τους πάντες ότι όλα γίνονται για το καλό του ελληνικού λαού.  

Τα Γιάννενα βιώνουν κι αυτά τις δραματικές στιγμές έλευσης της χούντας. Ωστόσο, λίγα χιλιόμετρα, έξω από την πόλη, στον αρχαιολογικό χώρο της Δωδώνης, υπάρχει μια άλλη πραγματικότητα που μοιάζει τόσο παράδοξη μέσα στο όλο σκηνικό που στήνεται εκείνη τη στιγμή στην πολιτική και κοινωνική ζωή της χώρας. 

Και εκεί στην αρχαία Δωδώνη, στήνεται βέβαια ένα σκηνικό, διαφορετικό όμως και… χολιγουντιανό: ένα κινηματογραφικό στούντιο για το γύρισμα της ταινίας «Οιδίποδας Τύραννος» (Oedipus the King) με σκηνοθέτη τον Φιλίπ Σαβίλ και με πρωταγωνιστές τον Κρίστοφερ Πλάμερ (στον ρόλο του Οιδίποδα), τον Όρσον Γουέλς, τη Λίλι Πάλμερ, τον Ντόναλντ Σάδερλαντ αλλά και τους Έλληνες Μίνωα Αργυράκη, Γιώργο Διαλεγμένο και άλλους. Ολημερίς γύρισμα και στη συνέχεια διανυκτέρευση στο «Ξενία» Ιωαννίνων. 

Η ταινία αυτή δεν περνάει απαρατήρητη από τη χούντα. Της δίνει τη δέουσα προσοχή και την αναφέρει στα «Επίκαιρα» ως μία απόδειξη της… καλής κατάστασης που επικρατεί στη χώρα. Περισσότερο βέβαια προσέχει τον σκηνοθέτη, ηθοποιό και «ιερό τέρας» Όρσον Γουέλς. Τα «Επίκαιρα» καλύπτουν την άφιξη του Γουέλςστην Αθήνα για τα γυρίσματα της ταινίας στη Δωδώνη - οι προετοιμασίες για τα οποία είχαν ξεκινήσει αρκετό καιρό πριν την 21^η Απριλίου- και προπαγανδίζουν δεόντως. 

«Παρά τα κακόβουλα και επαίσχυντα ψεύδη των εχθρών της Ελλάδος, η αλήθεια διά την εσωτερικήν κατάστασιν εις την χώρα μας έλαμψε. Αι αφίξεις των ξένων εις την Ελλάδα είναι καθημεριναί» επισημαίνουν. Σημειωτέον ότι η αρχαία Δωδώνη ως τόπος γυρίσματος για τον «Οιδίποδα Τύραννο» είχε προταθεί στους παραγωγούς της ταινίας από τη Μελίνα Μερκούρη.

Ο τοπικός Τύπος των Ιωαννίνων είναι εντυπωσιασμένος από την επέλαση… του Χόλιγουντ. Οι εφημερίδες αφιερώνουν ακόμα και ολόκληρα πρωτοσέλιδα στο γύρισμα της ταινίας, ελπίζοντας μεταξύ άλλων ότι ο τόπος θα γίνει γνωστός στο εξωτερικό. «Ο χώρος του Θεάτρου και του Μαντείου μετεβλήθησαν εις κινηματογραφικό στούντιο-Διεθνείς προσωπικότητες ανακατεύονται με τους απλούς χωρικούς της περιοχής» είναι οι τίτλοι της εφημερίδας «Ηπειρωτικός Αγών». 

Ο «Πρωινός Λόγος» καταφέρνει και συναντά τον Όρσον Γουέλς στο «Ξενία» και του αποσπά κάποια λόγια για τις εντυπώσεις του από τον τόπο. «Θα ξανάλθετε στην Ήπειρο;» τον ρωτά εντέλει ο δημοσιογράφος. «Ελπίζω συντόμως» είναι η (υποκριτική) απάντηση του Γουέλς. 

Ο Γουέλς μπορεί να μην ξανάρθε στην Ήπειρο, αλλά η τότε άφιξή του, πέραν της γαρνιτούρας της χούντας, είχε όλα εκείνα τα συνοδευτικά που μπορεί (ή δεν μπορεί) να φανταστεί κανείς. Η άφιξή του στα Γιάννενα έγινε με σαμπάνιες, με μια Ιταλίδα στο πλευρό του και… πολλά κοτόπουλα. Το όλο σκηνικό έχει περιγράψει με έναν ιδιαίτερα γλαφυρό τρόπο ο βοηθός σκηνοθέτης, ο Γιώργος Σταμπουλόπουλος, σε ένα κείμενό του, το οποίο είναι αναρτημένο στο filmiconjournal.com.   

Όπως γράφει, γύρω στις 6 το απόγευμα, ένα ταξί «πειρατικό» σταμάτησε μπροστά από το «Ξενία». Στο πίσω κάθισμα βρίσκονταν ο Όρσον Γουέλς και μια εντυπωσιακή Ιταλίδα ενώ στη θέση του συνοδηγού υπήρχε ένα τεράστιο μεταλλικό κιβώτιο. Όπως αποδείχθηκε,το κιβώτιο αυτό ήταν ένα είδος αυτοσχέδιου ψυγείου, το οποίο, όταν ξεκίνησε το ταξίδι από την Αθήνα, ήταν γεμάτο με σαμπάνιες και ψητά κοτόπουλα. Μέχρι τα Γιάννενα, το ψυγείο είχε αδειάσει όλο… 

Όσο για την ταινία, είναι από αυτές που δεν έτυχαν και της καλύτερης αντιμετώπισης από κοινό και κριτικούς, παρά το λαμπρό καστ.

(φωτογραφία:O Όρσον Γουέλς στον ρόλο του μάντη Τειρεσία)