Ο «Ευκλείδης» στέλνει τις πρώτες εικόνες από το «σκοτεινό σύμπαν»

Το διαστημικό τηλεσκόπιο «Ευκλείδης» έστειλε πίσω τις πρώτες του εικόνες σε μια αποστολή που υπόσχεται να σηκώσει το πέπλο του «σκοτεινού σύμπαντος».

Η αποστολή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), ύψους 1 δισ. ευρώ, επικεντρώνεται στη σκοτεινή ύλη και τη σκοτεινή ενέργεια, οι οποίες μαζί αποτελούν το 95% του σύμπαντος, αλλά η φύση τους είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου μυστηριώδης. 

Οι πρώτες εικόνες δείχνουν το Σμήνος Γαλαξιών του Περσέα και το Νεφέλωμα της Αλογοκεφαλής με εκθαμβωτική λεπτομέρεια και αποτυπώνουν περίπου 100.000 γαλαξίες σε ένα μόνο στιγμιότυπο, αναδεικνύοντας την απαράμιλλη ικανότητα του τηλεσκοπίου να κάνει παρατηρήσεις με ευκρίνεια ξυραφιού σε μια τεράστια έκταση του διαστήματος.

Ο «Ευκλείδης» μας δείχνει μια εντυπωσιακά πανοραμική και λεπτομερή άποψη του Νεφελώματος της Αλογοκεφαλής, επίσης γνωστό ως Barnard 33 και μέρος του αστερισμού του Ωρίωνα.

Το τηλεσκόπιο, το οποίο μπορεί να ανιχνεύσει γαλαξίες μέχρι και 10 δισ. έτη φωτός, στοχεύει στη δημιουργία του μεγαλύτερου κοσμικού τρισδιάστατου χάρτη που έχει γίνει ποτέ. Αυτό θα επιτρέψει στους αστρονόμους να συμπεράνουν τη μεγάλης κλίμακας κατανομή της σκοτεινής ύλης και να αποκαλύψουν την επιρροή της σκοτεινής ενέργειας στο πρώιμο σύμπαν. 

Η σκοτεινή ύλη διαπερνά το σύμπαν και δρα ως κοσμική κόλλα που συγκρατεί τους γαλαξίες, ενώ η σκοτεινή ενέργεια είναι το όνομα που δόθηκε σε μια αινιγματική δύναμη που πιστεύεται ότι επιταχύνει τη διαστολή του σύμπαντος.

Η καθηγήτρια Κάρολ Μαντέλ, επιστημονική διευθύντρια του ESA, δήλωσε ότι «ως άνθρωποι, έχουμε καταφέρει να καταλάβουμε πώς λειτουργεί το 5% του σύμπαντος και έχουμε επίσης καταλάβει ότι υπάρχει ένα άλλο 95% που μας παραμένει άγνωστο. Δεν μπορούμε να ταξιδέψουμε στην άκρη του σύμπαντος για να το ερευνήσουμε, αλλά φέρνουμε αυτές τις εικόνες πίσω στη Γη και τις μελετάμε σε υπολογιστές - και μάλιστα με μόνο 1,4 δισ. ευρώ. Νομίζω ότι είναι μαγικό».

Η εικόνα δείχνει 1000 γαλαξίες που ανήκουν στο Σμήνος Γαλαξιών του Περσέα και περισσότερους από 100.000 επιπλέον γαλαξίες πιο μακριά στο βάθος, καθένας από τους οποίους περιέχει έως και εκατοντάδες δισεκατομμύρια αστέρια.

Κατά τα επόμενα έξι χρόνια, ο «Ευκλείδης» θα παρατηρήσει περίπου 8 δισεκατομμύρια γαλαξίες χρησιμοποιώντας υπέρυθρο και ορατό φως στο 36% του νυχτερινού ουρανού. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το φως από αυτά τα μακρινά σώματα θα περάσει κοντά από τη σκοτεινή ύλη στο ταξίδι του προς τη Γη. Όταν συμβεί αυτό, το βαρυτικό της πεδίο θα κάμψει την πορεία του φωτός, κάνοντας τους γαλαξίες να εμφανίζονται παραμορφωμένοι στην τελική εικόνα.

Η αποστολή μπορεί αρχικά να μην απαντήσει τι είναι η σκοτεινή ύλη, αλλά θα πρέπει τουλάχιστον να αποκαλύψει πού βρίσκεται και πώς συμπεριφέρεται.

Οι ερευνητές θα παρατηρήσουν επίσης την κίνηση των γαλαξιών για να σχηματίσουν μια ακριβή εικόνα των ανταγωνιστικών δυνάμεων της βαρύτητας, η οποία προκαλεί τη συσσωμάτωση των γαλαξιών, και της σκοτεινής ενέργειας, η οποία κινεί την επιταχυνόμενη διαστολή του διαστήματος. Αυτό θα επιτρέψει στους επιστήμονες να δουν, για πρώτη φορά, πώς δρούσε η σκοτεινή ενέργεια στο πρώιμο σύμπαν.

Μς πληροφορίες από Guardian, ESA