Ο «Άρχων» και το γεφύρι

Στο σημείο που αρχίζει το φαράγγι του Βίκου, το πέτρινο γεφύρι Μίσιου, στέκεται όρθιο εδώ και 270 χρόνια. Ήταν το 1748 όταν ο αποκαλούμενος «Άρχων», ο άρχοντας του Ζαγορίου Αλέξιος Μίσιος από το Μονοδένδρι, χρηματοδότησε την κατασκευή της «τεχνικωτάτης και βαρυτίμου γέφυρας» που θα ένωνε τα χωριά της Βίτσας και του Κουκουλίου, τη «μεταξύ των κωμών Κουκουλίου και Βίτση παρά τω εκεί υδρομύλω του Μίσσιου…», όπως αναφέρει ο λόγιος Ιωάννης Λαμπρίδης. Ο νερόμυλος σήμερα δεν υπάρχει.

Η οικογένεια των Μισιαίων ήταν από τις παλιότερες οικογένειες του Ζαγορίου -αρχικά λεγόταν Θερειανού. Έως το 1829, οι Μισιαίοι έμεναν κυρίως στο Μονοδένδρι «εις μεγαλοπρεπήν σαράγιον» και έκαναν πολλές ευεργεσίες. Είχαν όμως, από τον 17^ο αιώνα ακόμη, σχέσεις με τα Γιάννενα. Ο Αλέξιος Μίσιος ήταν αυτός που έχτισε στις αρχές του 18^ου αιώνα και το περίφημο αρχοντικό Μίσιου το οποίο κάηκε στην πυρκαγιά της πόλης των Ιωαννίνων το 1820, και στη θέση του κατασκευάστηκε νέο στα πρότυπα του παλαιότερου («Ο οίκος των Μισιαίων», Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Ηπείρου). Παράλληλα, ήταν από τους λίγους Ζαγορίσιους που δεν υποστήριζαν τον Αλή να πάρει το πασαλίκι των Ιωαννίνων.

Ο άνθρωπος αυτός λοιπόν χρηματοδότησε το γεφύρι το οποίο πήρε το όνομά του, όπως συνηθιζόταν. Το πέτρινο γεφύρι έχει δύο τόξα, ένα μεγάλο κι ένα μικρό, βοηθητικό. Το μεγάλο τόξο έχει άνοιγμα 19 μέτρων και ύψος 8,5 μέτρων. Ένα στοιχείο που ξεχωρίζει το γεφύρι Μίσιου από τα άλλα γεφύρια του Ζαγορίου είναι η ξαφνική στροφή του κορμού του, πριν καταλήξει στη δεξιά όχθη.

Στην ιστορία του γεφυριού, έχει καταγραφεί ένα περιστατικό που πιστοποίησε τη μεγάλη του αντοχή (ένα περιστατικό, βέβαια, πριν από 110 χρόνια περίπου). Στα «Ηπειρώτικα Γεφύρια» ο Σπύρος Μαντάς γράφει για εκείνη την ημέρα του Νοέμβρη του 1910, όταν οι βροχές ήταν και πολλές και δυνατές, με αποτέλεσμα τα νερά του ποταμού να γίνουν ορμητικά. «Παράσερναν στο διάβα τους πέτρες, κλαδιά, αλλά και μεγάλους κορμούς δένδρων που έριχνε ο δυνατός αέρας. Κάποια στιγμή, ένας από αυτούς, μη καταφέρνοντας να περάσει μέσα από την καμάρα του γεφυριού, έφρασε τον δρόμο και σε ό,τι άλλο ακολουθούσε. Το νερό, χωρίς πια διέξοδο μέσα στη στενή χαράδρα, άρχισε να ανεβαίνει και να πλημμυρίζει ολόκληρη την ποταμιά, μέχρι πίσω στο γεφύρι του Κόκκορου. Όταν κάποτε ο μοιραίος κορμός γλίστρησε και το νερό απελευθερώθηκε, το γεφύρι του Μίσιου είχε πια αποδείξει τη δύναμή του» αναφέρει.  

Το γεφύρι Μίσιου, το οποίο χαρακτηρίστηκε ιστορικό διατηρητέο μνημείο το 1982, συνεχίζει να αντιστέκεται στα νερά του ποταμού. Όχι όμως και στους θησαυροκυνηγούς. Μόλις πριν από λίγες ημέρες, άγνωστοι κατέστρεψαν τμήμα του καλντεριμιού που οδηγεί στην αρχή του σώματος του γεφυριού, στην προσπάθειά τους να βρουν κρυμμένο κάτι πολύτιμο…

* H φωτογραφία είναι του Θύμιου Μάντζιου