Νόσος Πάρκινσον: Μια πρώτη «νίκη»

Σε μια ανακάλυψη που προσδοκάται ότι θα ανοίξει μια θεραπευτική οδό για τους ασθενείς που πάσχουν από τη νόσο Πάρκινσον προχώρησαν έλληνες επιστήμονες με επικεφαλής τον ερευνητή Δημήτρη Βασσιλάτη του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών. Η ανακάλυψη αυτή έχει και γιαννιώτικο «χρώμα», καθώς σε αυτήν συμμετέχει και ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Επικεφαλής είναι ο αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Μηχανικών Επιστήμης Υλικών Δημοσθένης Φωκάς.

Οι έλληνες επιστήμονες, λοιπόν, ανακάλυψαν μια νέα χημική ουσία με την οποία πέτυχαν να θεραπεύσουν σε σημαντικό βαθμό πειραματόζωα (ποντίκια) που έπασχαν από το αντίστοιχο της νόσου Πάρκινσον. Η έρευνα δημοσιεύτηκε ήδη στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ.

Οι ερευνητές εστίασαν την προσοχή τους σε μια πρωτεΐνη (Nurr1:RXRα) που απαιτείται για την ανάπτυξη και τη λειτουργία των νευρώνων που παράγουν ντοπαμίνη. Σχεδίασαν ένα νέο χημικό μόριο με την ονομασία BRF110, το οποίο ενεργοποιεί την εν λόγω πρωτεΐνη και αυξάνει την παραγόμενη ντοπαμίνη στον εγκέφαλο. Όπως έδειξαν τα πειράματα με τα ποντίκια, η θεραπεία όχι μόνο βελτιώνει τα συμπτώματα της νόσου Πάρκινσον χωρίς τις σημερινές παρενέργειες των φαρμάκων, αλλά ταυτόχρονα αποτρέπει την εκφύλιση των ίδιων των νευρώνων.

«Έχουν γίνει και άλλες έρευνες αλλά τα μόρια δεν ήταν επιλεκτικά. Ενεργοποιούσαν κι άλλα ‘μονοπάτια’ και υπήρχαν παρενέργειες και διάφορα προβλήματα όπως της τοξικότητας» διευκρινίζει στον «Τύπο Ιωαννίνων» ο κ. Φωκάς, ο οποίος σχεδίασε και συνέθεσε το BRF110. Στη σύνθεση του μορίου αυτού, σημαντικό ρόλο είχε και ο δρ Ξενοφώντας Ασβός, διδάκτορας του Τμήματος Χημείας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Πιο συγκεκριμένα, λοιπόν, το BRF110 έχει τη δυνατότητα όχι μόνο να προστατεύσει ντοπαμινεργικούς νευρώνες από τον εκφυλισμό αλλά και να βελτιώσει τα συμπτώματα ζωικών μοντέλων της νόσου Πάρκινσον. Στη νόσο Πάρκινσον, μια προοδευτικά επιδεινούμενη νευροεκφυλιστική νόσο, σταδιακά εκφυλίζονται οι νευρώνες του εγκεφάλου που παράγουν ντοπαμίνη, με συνέπεια την εκδήλωση των χαρακτηριστικών συμπτωμάτων, όπως του τρέμουλου, της αστάθειας, της ακαμψίας κ.ά.

Η έρευνα βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε προκλινικό στάδιο. Το αμέσως επόμενο βήμα, όπως μας εξηγεί και ο αναπληρωτής καθηγητής, είναι ο σχεδιασμός μιας πιο δραστικής ένωσης για να καθοριστεί η κατάλληλη ποσότητα του φαρμάκου. Μια διαδικασία που μπορεί να αναπτυχθεί στα επόμενα δύο με τρία χρόνια. Και βέβαια, στη συνέχεια, πρέπει να ακολουθήσουν οι κλινικές δοκιμές.

Αναμφίβολα, μια τέτοια ανακάλυψη χρειάζεται πολύ χρόνο για να εφαρμοστεί σε θεραπευτικό επίπεδο. Μέχρι σήμερα, η νόσος Πάρκινσον παραμένει ανίατη.