NASA: Ο κύκλος ζωής των άστρων, ένας εξωπλανήτης και μια συστάδα γαλαξιών

Μετά τη φωτογραφία που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα από τον Λευκό Οίκο, η NASA αποκάλυψε σήμερα όλες τις πρώτες εικόνες που τράβηξε το πανίσχυρο τηλεσκόπιο James Webb, τις οποίες περίμεναν επί χρόνια οι αστρονόμοι σε όλον τον πλανήτη.

Σε απευθείας μετάδοση, που κράτησε μία ώρα, οι φωτογραφίες αυτές παρουσιάστηκαν μία προς μία: δύο νεφελώματα που παρουσιάζουν τον κύκλο ζωής των άστρων, ένας εξωπλανήτης και μια συστάδα γαλαξιών.

«Κάθε εικόνα είναι και μια νέα ανακάλυψη», σχολίασε ο διευθυντής της NASA Μπιλ Νέλσον. «Η καθεμιά από αυτές θα δώσει στην ανθρωπότητα μια άποψη του σύμπαντος, την οποία δεν είχαμε δει ποτέ στο παρελθόν».

Την Δευτέρα παρουσιάστηκε μια πρώτη φωτογραφία που τραβήχτηκε από το τηλεσκόπιο, με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν να μιλάει για «ιστορική στιγμή». Η εικόνα αυτή δείχνει τους γαλαξίες που σχηματίστηκαν λίγο μετά το Μπιγκ Μπανγκ, πριν από 13 δισεκατομμύρια χρόνια.

Μια από τις βασικές αποστολές του James Webb, του ισχυρότερου διαστημικού τηλεσκοπίου που έχει κατασκευαστεί ποτέ, είναι η εξερεύνηση των αρχών του σύμπαντος. Αυτή η πρώτη «επίδειξη» είχε ως στόχο να δείξει τις δυνατότητές του στον τομέα αυτόν. Ήταν όμως μόνο ένας από τους πέντε στόχους της NASA, που κρατήθηκαν μυστικοί για να αποκαλυφθούν σήμερα.

Μεταξύ αυτών: οι φωτογραφίες δύο νεφελωμάτων, φωτογενών και γιγαντιαίων νεφών από αέρια και σκόνη. Το νεφέλωμα της Τροπίδος, που απέχει περίπου 7.600 έτη φωτός από τη Γη, δείχνει τον σχηματισμό των αστέρων. Περιέχει πολλά, γιγαντιαία άστρα, το μέγεθος των οποίων ξεπερνά κατά πολλές φορές εκείνο του Ήλιου.

Το Δακτυλιοειδές Νεφέλωμα από την άλλη είναι ένα «πλανητικό» νεφέλωμα (αν και δεν έχει καμία σχέση με πλανήτες): πρόκειται για ένα πελώριο νέφος αερίων που περιβάλλουν ένα άστρο που πεθαίνει.

Άλλος στόχος: το Κουιντέτο του Στεφάν, μια ομάδα πέντε γαλαξιών που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.

Μέσω φασματογράφου

Το τελευταίο κοσμικό αντικείμενο που παρουσιάστηκε σήμερα ήταν ένας εξωπλανήτης, δηλαδή ένας πλανήτης σε τροχιά γύρω από ένα άλλο άστρο, εκτός του ηλιακού μας συστήματος. Ο εξωπλανήτης αυτός δεν «φωτογραφήθηκε» αλλά αναλύθηκε μέσω φασματογράφου, μια τεχνική που χρησιμοποιείται για να εξακριβωθεί η χημική σύσταση ενός τόσο μακρινού αντικειμένου. Στην περίπτωση αυτή, ο γιγαντιαίος πλανήτης WASP-96b αποτελείται ουσιαστικά από αέρια.

Συνδυάζοντας τα δεδομένα που έχουν ληφθεί από άλλα τηλεσκόπια με εκείνα από το James Webb «θα είμαστε πιθανόν σε θέση να εντοπίσουμε υδρατμούς» στην ατμόσφαιρά του, σχολίασε ο Χοσέ Α. Καμπαγιέρο, αστρονόμος στο Κέντρο Αστροβιολογίας της Ισπανίας και ειδικός στους εξωπλανήτες. 

Αν και χαρακτήρισε «ενδιαφέρουσες» αυτές τις πρώτες πληροφορίες που αποκαλύπτουν τις δυνατότητες του τηλεσκοπίου και των οργάνων του, ο Καμπαγιέρο είπε ότι ανυπομονεί να δει φωτογραφίες μικρότερων και όχι τόσο θερμών εξωπλανητών.

Το James Webb εκτοξεύτηκε πριν από περίπου έξι μήνες, ανήμερα τα Χριστούγεννα, από τη γαλλική Γουιάνα, με έναν πύραυλο Ariane 5. Σήμερα βρίσκεται σε απόσταση περίπου 1,5 εκατομμυρίου χιλιομέτρων από τη Γη και από αυτήν τη σταθερή θέση θα συνεχίσει να παρακολουθεί το σύμπαν. Έχει αρκετά καύσιμα για να λειτουργήσει για τα επόμενα 20 χρόνια.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ/Reuters/AFP