Το «μυστικό του βάλτου» που όλοι γνώριζαν…

Ο μεγάλος δακτύλιος, ο οδικός άξονας των 4,4 χλμ., που ενώνει τον κόμβο της Βογιάννου με το Πανηπειρωτικό Στάδιο, βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα ζήτημα που δεν προέκυψε έτσι ξαφνικά. Με ένα ζήτημα που το γνώριζε και η προηγούμενη δημοτική αρχή Ιωαννίνων, επί των ημερών της οποίας διασφαλίστηκε η περιβαλλοντική αδειοδότηση, και η νυν δημοτική αρχή που δημοπράτησε και υπέγραψε τη σύμβαση με την ανάδοχο εταιρία (Εργοδυναμική Πατρών).

Και το ζήτημα αυτό λέγεται «υγρότοπος Τσαμαρά». Ένας υγρότοπος που δεν εμφανίστηκε από το πουθενά, που ήταν και παραμένει ελώδης και βουρκώδης και ο οποίος έχει «ταλαιπωρηθεί» αρκετά από άλλες παρεμβάσεις.

Λόγω αυτού του υγρότοπου, όπου η στάθμη των υπόγειων νερών είναι υψηλή, απαιτούνται ξαφνικά πολύ διαφορετικές εργασίες από αυτές που είχαν προβλεφθεί στις μελέτες.

Στη σημερινή συνεδρίαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου Ιωαννιτών, καταφτάνει εισήγηση των υπηρεσιών (κι αφού έχει προηγηθεί έγκριση του Τεχνικού Συμβουλίου Έργων της Περιφέρειας Ηπείρου) για τροποποίηση της μελέτης, που οδηγεί σε μια πιο «βαριά» παρέμβαση –κατασκευή οπλισμένου επιχώματος- στον υγρότοπο με την προσδοκία και επίκληση της «σταθεροποίησης» του εδάφους και της αποφυγής πλημμυρών του οδικού άξονα.

Η παρέμβαση αυτή οδηγεί και σε ένα περαιτέρω κόστος περίπου 2 εκατ. ευρώ – η υπάρχουσα σύμβαση φτάνει στα 16,7 εκατ. ευρώ, με χρηματοδότηση από το επιχειρησιακό πρόγραμμα «Ήπειρος 2014-2020». Σημειωτέον ότι ο διαγωνισμός του έργου έγινε τον Ιούλιο του 2021, με αρκετή καθυστέρηση λόγω των εκκρεμμοτήτων στις απαλλοτριώσεις.

Η αρχική και εγκεκριμένη μελέτη προέβλεπε και προβλέπει ακόμα (μέχρι την έγκριση της τροποποποίησης της μελέτης) μια κατασκευή «ειδικού» επιχώματος από υψηλής πυκνότητας διογκωμένη πολυστερίνη (EPS) στον υγρότοπο του Τσαμαρά. Στην εισήγηση των υπηρεσιών προς την Οικονομική Επιτροπή αναφέρεται ότι η λύση αυτή «δεν προσφέρει ασφάλεια»... Επί της ουσίας, προκύπτει μια «αντιπαράθεση» τεχνικών λύσεων –μιας πιο «ελαφριάς» και μιας πιο «βαριάς».

Γενικότερα, τα πράγματα όμως δεν είναι τόσο απλά. Και ο Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος Ιωαννίνων έρχεται εκ νέου να υπενθυμίσει τους κινδύνους, και ιδίως τον κίνδυνο των πλημμυρών στην ευρύτερη περιοχή από την κατασκευή του οδικού άξονα. Γι’ αυτό και με σημερινή του ανακοίνωση ζητά να μην περάσει από την Οικονομική Επιτροπή η εισήγηση για τροποποίηση της μελέτης που θα επιφέρει το μπάζωμα του υγρότοπου.

Καταρχάς, ο σύλλογος υπενθυμίζει και τις προ ετών παρατηρήσεις του περί μη συμπερίληψης του υγρότοπου Τσαμαρά στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου.

«Δυστυχώς η κατασκευή του δρόμου έχει ως αποτέλεσμα το μπάζωμα και την καταστροφή αυτού του υγροτόπου και καμία αρμόδια υπηρεσία δεν είναι διατεθειμένη να σταματήσει αυτή την καταστροφή. Και ερχόμαστε στο σήμερα που τελικά θα απαιτηθεί περισσότερο δημόσιο χρήμα για να καταστραφεί ένα δημόσιο αγαθό, ένας υγρότοπος μεγάλης οικολογικής αξίας. Και δυστυχώς θα έρθουμε στο αύριο, όπου χρονιές σαν το 2011 θα επαναληφθούν και με μερικά παραπάνω χιλιοστά βροχής θα πλημμυρίζει ο δρόμος και τα γύρω σπίτια με υλικές (το λιγότερο) ζημιές. Και ο τότε περιφερειάρχης και δήμαρχος θα βγαίνουν στα τοπικά κανάλια και θα δηλώνουν ότι φταίνε η κλιματική κρίση και τα ασυνήθιστα υψηλά επίπεδα βροχόπτωσης» αναφέρει χαρακτηριστικά.

Ο υγρότοπος Τσαμαρά, όπως αποκαλείται, και βρίσκεται κοντά στο Πανηπειρωτικό Στάδιο, στην Ανατολή, είναι εντός περιοχής του Δικτύου Natura 2000, και συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο υγροτόπων του Ελληνικού Κέντρου Βιοτόπων Υγροτόπων (ΕΚΒΥ). Σε παλιότερη ανακοίνωσή του, ο Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος Ιωαννίνων επεσήμανε τον κίνδυνο πλημμυρών «σε περίπτωση ακραίων καιρικών φαινομένων, εάν συρρικνωθεί περαιτέρω ή αφανιστεί πλήρως το υγροτοπικό οικοσύστημα», ενώ είχε θέσει σε προτεραιότητα τη διατήρηση και την αποκατάσταση του υγρότοπου και προς την κατεύθυνση της αύξησης της βιοποικιλότητας της περιοχής της λεκάνης της Παμβώτιδας.

*Φωτογραφία του υπό διάνοιξη νέου οδικού άξονα στην περιοχή του Βοτανικού (από drone του Δήμου Ιωαννιτών)