Μια παρέμβαση για τη μη ανάπλαση της πλατείας

Με ένα κείμενό της υπό τον τίτλο «Και με το φως του λύκου επανέρχονται» (του μυθιστορήματος της Ζυράννας Ζατέλη), η Άλεξ Μπέγκα, αρχιτέκτονας μηχανικός και μέλος της Αντιπροσωπείας του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ με τη Συσπείρωση Αριστερών Αρχιτεκτόνων, παίρνει θέση για την απόφαση της δημοτικής αρχής να μην υλοποιήσει τη μελέτη ανάπλασης της κεντρικής πλατείας, όπως αυτή προέκυψε από αρχιτεκτονικό διαγωνισμό.

Στο κείμενο-παρέμβασή της γράφει:

«Αρχιτεκτονικός διαγωνισμός για τους συμμετέχοντες, σημαίνει σκληρή εργασία, και απομόνωση, δύσκολες οικογενειακές, φιλικές, κοινωνικές σχέσεις για όσο διαρκεί η μελέτη, αλλά και κρυφή χαρά και ικανοποίηση. Ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός που έγινε για την ανάπλαση της κεντρικής πλατείας των Ιωαννίνων δηλαδή η επιτροπή του, βράβευσε και επαίνεσε ομάδες αρχιτεκτόνων που επένδυσαν κόπο αλλά και χρήματα, τιμώντας τον θεσμό των Αρχιτεκτονικών Διαγωνισμών, που τόσα χρόνια σαν κλάδος των μηχανικών οι αρχιτέκτονες, διεκδικούμε να λαμβάνει χώρα. Θεσμός που προάγει τη Δημόσια Αρχιτεκτονική και παράγει αξιόλογα μακρόβια αποτελέσματα και καινοτόμες ιδέες στον χώρο της πόλης και της υπαίθρου.

Στη συνέχεια το βραβείο προκάλεσε και προήγε τον Δημόσιο Διάλογο, που οξύνει την κρίση, την σκέψη, την αντίθεση, τη σύνθεση. Και υπήρξε ευτυχώς αυτή τη φορά διάλογος, εν αντιθέσει με τη μελέτη και την υλοποίηση της υπάρχουσας πλατείας και χειρότερα με την καταστροφή της προηγούμενης αφενός για να ανοίξει ο δρόμος που έφαγε το τοπίο, και αφετέρου, για να γίνει o υπόγειoς ιδιωτικός χώρος στάθμευσης. Και οφείλω να θυμίσω ότι όσοι τότε συγκινήθηκαν, αντιτάχθηκαν και αγωνίστηκαν με μακρά τεκμηρίωση, ενάντια στο «dοuble» parking –πλατεία και δη μικρή πλατεία, πλατεία με χαμηλά δέντρα, ανασφαλής πλατεία, λοιδορήθηκαν από διάφορες κατευθύνσεις ως αντιαναπτυξιακές μειονότητες και γραφικοί.

Επανέρχομαι στο σήμερα, ή μάλλον γυρνάω κάποιους μήνες πριν, όταν οι ενστάσεις, κατά κόρον αισθητικού χαρακτήρα… που κυριάρχησαν στον δημόσιο διάλογο για το βραβείο, ουδόλως έπληξαν την ανάγκη ανάπλασης της πλατείας μέσω Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού. Δεν είναι της παρούσης αλλά κανένας δεν έθεσε το θέμα ότι η πλατεία είναι μια μικρή πλατεία που περιτριγυρίζεται από αυτοκίνητα παρά μόνο οι μελετητές, γιατί σίγουρα αυτό το δεδομένο στένεψε τη σκέψη τους, τις προτάσεις τους.

Η διατύπωση από τη Δημοτική Αρχή, της μη υλοποίησης του προϊόντος-ιδέας που παρήχθη από έναν αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, στη βάση αισθητικών αντιρρήσεων, ουδόλως ακυρώνει την ανάγκη ανάπλασης της πλατείας και το δίκαιο του αποτελέσματος. Απλά συνεισφέρει στην ταπείνωση των αναγκών των πολιτών - σκεφτείτε πόσους στ’ αλήθεια περιλαμβάνει η πλατεία- στην περιφρόνηση του θεσμού των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών και της αρχιτεκτονικής μελέτης- βραβείου.

Σε μια πόλη δίωξης και βιασμού των αρχιτεκτονικών έργων και του δημόσιου χώρου, που έλαβαν χώρα κάποια χρόνια νωρίτερα για λόγους ιδιωτικού συμφέροντος, θυμίζω την κατεδάφιση του Ξενία, του κινηματογράφου Ορφέα, την κακοποίηση της Όασης, της Κυρά-Φροσύνης και της πλατείας, η ιστορία συνεχίζεται με άλλα χαρακτηριστικά.

Και για όσους σκεφτούν ότι γράφω αυτό το σημείωμα- σκέψεις για να συνηγορήσω υπέρ της προηγούμενης Δημοτικής Αρχής, βεβαιώνω ότι πρώτα σκέφτομαι το «συνάφι» μου, τα δίκαιά του και προσδοκώ και σε άλλες σκέψεις, αλληλέγγυες του θεσμού των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών και της ανάγκης υλοποίησης των αποτελεσμάτων τους, δευτερευόντως τις ανάγκες των πολιτών και εν κατακλείδι καταθέτω ότι η προηγούμενη Δημοτική Αρχή, έδωσε λόγο και στους αρχιτέκτονες».