Μερόπη Τζούφη: «Το κοινωνικό κράτος πρέπει να μείνει όρθιο»

Λίγες μέρες πριν από τις βουλευτικές εκλογές της 7ης Ιουλίου, η υφυπουργός Παιδείας και υποψήφια του ΣΥΡΙΖΑ στα Γιάννενα, Μερόπη Τζούφη, μιλάει στον Τύπο Ιωαννίνων.

Πολλή συζήτηση γίνεται για τη μεσαία τάξη. Ποια είναι η άποψή σας για τη μεσαία τάξη;

Το πρόταγμα τη ΝΔ είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ κατέστρεψε τη μεσαία τάξη. Ας δούμε όμως ποια είναι τα πραγματικά στοιχεία, όπως αυτά έχουν αποτυπωθεί από την ΕΛΣΤΑΤ. Κατά τα δύο πρώτα σκληρά μνημόνια, το ετήσιο εισόδημα μιας οικογένειας μειώθηκε κατά 5.300 ευρώ. Σύμφωνα με τα τελευταία οικονομικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για την περίοδο 2015-2017, η αύξηση του ετήσιου εισοδήματος ανέρχεται πλέον στα 680 ευρώ.  Άρα πράγματι η μεσαία τάξη έχει χάσει σημαντικά εισοδήματα. Υπήρχε άλλη εναλλακτική λύση κατά τη δική μας διακυβέρνηση. Καταρχάς, ένα κομμάτι της μεσαίας τάξης φτωχοποιήθηκε. Κάτι που συμβαίνει οπουδήποτε υλοποιούνται νεοφιλελεύθερες πολιτικές  και προγράμματα λιτότητας. Προτεραιότητά μας λοιπόν ήταν η αντιμετώπιση της φτώχιας. Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν ότι τα καταφέραμε. Από και πέρα, μόνο το 1/3 της μεσαίας τάξης κατάφερε να επανέλθει. Άρα, πρέπει να μιλήσουμε για την επόμενη μέρα. Ήδη ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Οικονομικών έχουν καταθέσει συγκεκριμένα μέτρα προς αυτήν την κατεύθυνση. Κάποια έχουν αρχίσει να υλοποιούνται. Για παράδειγμα η γενίκευση των οικογενειακών επιδομάτων από το τέλος του 2018, το στεγαστικό επίδομα, το «άνοιγμα» των βρεφονηπιακών σταθμών, τα σχολικά γεύματα, η διατήρηση και ενίσχυση του δημόσιου χαρακτήρα της παιδείας και της υγείας, η μείωση του ΦΠΑ στα είδη μαζικής κατανάλωσης και στην ενέργεια.  Τι άλλο πρέπει να κάνουμε; Έχουμε μιλήσει ήδη για μείωση του ατομικού συντελεστή φορολόγησης, που πρέπει να γίνει όμως με ένα προοδευτικό τρόπο, για μείωση της εισφοράς της αλληλεγγύης και την κατάργησή της μέχρι τα 20.000 ευρώ. Για τον ΕΝΦΙΑ, είχαμε μια μείωση 30% για τις μικρές περιουσίες και γενικότερα προβλέπεται περαιτέρω μείωση τα επόμενα χρόνια.

Το να μείνει όρθιο όμως το κοινωνικό κράτος, αυτό το έχει ανάγκη η μεσαία τάξη.

Και οι μισθοί;

Αυτή η κυβέρνηση, υπό δύσκολες συνθήκες, έδωσε μια πολύ μεγάλη μάχη για την αύξηση του κατώτατου μισθού. Τότε, τα επιχειρήματα της ΝΔ ήταν ότι η αύξηση του κατώτατου μισθού –να θυμίσουμε εδώ και την κατάργηση του υποκατώτατου μισθού για τους νέους που σημαίνει αύξηση του εισοδήματός του κατά 27%- θα επιφέρει αύξηση της ανεργίας. Αντ’ αυτού, συνέχισε με σταθερό τρόπο να μειώνεται η ανεργία. Θα πεις κανείς τι γίνεται με τις θέσεις εργασίες, πλήρους ή μερικής; Οι νέες θέσεις είναι πλήρους απασχόλησης και έχουμε σημαντική μείωση της αδήλωτης εργασίας. Και έχουμε μιλήσει για την επόμενη μέρα, για περαιτέρω αύξηση των μισθών εφόσον υπάρξει ο δημοσιονομικός χώρος.

Πολύ συχνά αναφέρεστε στο παράδειγμα του Πανεπιστημίου και του μεγάλου ιδρύματος πλέον. Στον χώρο αυτόν, υπάρχει μια διαχρονική απαίτηση για διάφορα ζητήματα, όπως είναι η κάλυψη των θέσεων των διδασκόντων.

Είμαστε περήφανοι που το Πανεπιστήμιο προχώρησε σε αυτή τη μεταρρύθμιση. Ο χώρος της ανώτατης τριτοβάθμιας εκπαίδευσης έπρεπε να περιλαμβάνει και την έρευνα –γι’ αυτό και ιδρύσαμε και ερευνητικά πανεπιστημιακά ινστιτούτα. Για τέτοιου είδους πρωτοβουλίες, χρειάζονται ευρωπαϊκοί πόροι και αλληλεπίδραση με τον ευρωπαϊκό χώρο. Το πρόγραμμα Erasmus+ δίνει πολύ σημαντικούς πόρους, ένα πρόγραμμα του οποίου ο προϋπολογισμός έχει διπλασιαστεί για τις χώρες του Νότου. Απαιτούνται όμως ενδυναμωμένα και ενιαία εκπαιδευτικά ιδρύματα που να έχουν το απαραίτητο προσωπικό και να αντλούν πόρους από προγράμματα. Έτσι εξασφαλίζεται και η κινητικότητα των επιστημόνων.

Όταν ξεκίνησε η μεταρρύθμιση, δώσαμε επιπρόσθετες επιχορηγήσεις γιατί τα λειτουργικά έξοδα ήταν μεγάλα, όπως δώσαμε και όσες θέσεις μελών ΔΕΠ μας ζητήθηκαν σε πρώτη φάση. Με την τελευταία σύνοδο στην Κέρκυρα, δόθηκαν και επιπρόσθετες θέσεις. Άρα στο επίπεδο της ενδυνάμωσης των αντικειμένων, έγινε ό,τι ήταν εφικτό. Επίσης, νομοθετήσαμε τη δυνατότητα του 1:1 να ισχύει ειδικά για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Αυτό σημαίνει ότι για κάθε θέση αποχωρούντος οφείλει το Πανεπιστήμιο να προκηρύσσει τη θέση στο γνωστικό αντικείμενο. Δίνεται έτσι η δυνατότητα σε συναδέλφους να γυρίσουν από το εξωτερικό για να διεκδικήσουν τις θέσεις. Επίσης, σε συνεργασία με το υπουργείο Υγείας, δόθηκαν 13 θέσεις στην Ιατρική Σχολή.

Στο ζήτημα του προσωπικού, υπάρχει η κινητικότητα με τις μετατάξεις και προφανώς στην επόμενη φάση πρέπει να συζητήσουμε για την ανασυγκρότηση του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Υπάρχει κρίσιμη υποστελέχωση. Υπάρχει επίσης και το ζήτημα με τους συμβασιούχους στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Έχουμε πει ότι, μόλις μπορέσουμε, θα μοριοδοτήσουμε την  εμπειρία αυτών των ανθρώπων ώστε να μπορέσουν στη συνέχεια στις θέσεις που θα βγουν, να τις διεκδικήσουν. Η ΝΔ λέει ότι θα πρέπει να φύγουν όλοι. Το είχε κάνει με το καθεστώς της διαθεσιμότητας στα πανεπιστήμια. Επομένως υπάρχουν πολλές προκλήσεις μπροστά μας. Η πιο μεγάλη πρόκληση είναι η αλλαγή των προγαμμάτων σπουδών. Εκεί οι συνάδελφοι έχουν κάνει μεγάλες προσπάθειες για την αναμόρφωση των προγραμμάτων διότι υπάρχει μεγάλη απαίτηση όχι μόνο από τους νεοεισερχόμενους φοιτητές αλλά και από αυτούς που έχουν τελειώσει κάποιες σπουδές και θέλουν να αναβαθμίσουν τα πτυχία τους.

Ένα άλλο μεγάλο ζήτημα είναι η επαγγελματική εκπαίδευση. Τι άλλαξε τα τελευταία χρόνια;

Τα ΕΠΑΛ αντιμετωπίζονταν κάποτε ως σχολεία β’ κατηγορίας. Επί υπουργίας Κ. Αρβανιτόπουλου, 2500 εκπαιδευτικοί οδηγήθηκαν σε καθεστώς διαθεσιμότητας ενώ καταργήθηκαν μια σειρά από κρίσιμες ειδικότητες. Και δίπλα στήθηκαν τα ιδιωτικά ΙΕΚ. Το 2016 αποφασίσαμε έναν νέο στρατηγικό σχεδιασμό για την εφαρμογή του οποίου αναζητήσαμε ευρωπαϊκούς πόρους. Υπάρχει λοιπόν ένα μεγάλο πρόγραμμα πια που ονομάζεται «Νέα Αρχή στα ΕΠΑΛ» που στηρίχτηκε στις προτάσεις των καθηγητών. Ενισχύσαμε την ακαδημαϊκή γνώση και σχεδιάσαμε νέες ειδικότητες και τομείς. Υπήρξε δε μια σημαντική μεταβολή όσον αφορά τις προοπτικές που έχει ένα παιδί μόλις παίρνει το πτυχίο των ΕΠΑΛ. Έχει τρεις επιλογές: να δώσει πανελλαδικές εξετάσεις με ένα αυξημένο ποσοστό, να πάει στην τάξη Μαθητείας όπου αμείβεται με το 75% του κατώτατου μισθού –εδώ να πω ότι αυξηθεί η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στο να ανοίγει θέσεις για αυτά τα παιδιά- και να κινηθεί προς τα διετή προγράμματα, τα οποία είναι δωρεάν και θα έχουν πιστοποιημένο πτυχίο.

Έχουμε μια αύξηση του μαθητικού δυναμικού περίπου στο 15% στα ημερήσια ΕΠΑΛ και σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό στα εσπερινά.

Η ειδική αγωγή είναι ένας άλλος κρίσιμος τομέας.

Η ειδική αγωγή και εκπαίδευση είναι ένας τομέας με πολύ μεγάλες ανάγκες. Να σας πω ότι οι ανάγκες αυτές δεν ήταν καταγεγραμμένες. Παραλάβαμε ένα σύστημα με ελλείψεις και χωρίς μόνιμους εκπαιδευτικούς. Δεν είχαμε ποτέ ΑΣΕΠ στην ειδική αγωγή και εκπαίδευση. Προχωράμε λοιπόν σε 4500 προσλήψεις –δεν αρκούν βέβαια αλλά είναι ένα σημαντικό βήμα. Ήδη κατέθεσαν τα χαρτιά τους ήδη 43.000 άνθρωποι.

Υπάρχει και το ζήτημα της ποιοτικής κάλυψης. Πρέπει να γίνουν κι άλλα για την υλικοτεχνική υποδομή, την προσβασιμότητα στα σχολεία -το 70% των σχολειών μας δεν έχει προσβασιμότητα και κατάλληλους χώρους υγιεινής. Βγήκε όμως ένα μεγάλο πρόγραμμα από τα υπουργεία Παιδείας και Εσωτερικών για τη βελτίωση των χώρων. Μεγάλη σημασία έχει και η πρώιμη παρέμβαση. Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει την παρέμβαση κατά τα χρόνια της υποχρεωτικής δίχρονης εκπαίδευσης από ομάδες εκπαιδευτικών και επαγγελματιών υγείας. Ο στόχος είναι πάντα η συμπερίληψη των παιδιών αυτών στο γενικό σχολείο. Εκτός αν δεν μπορεί να γίνει αλλιώς.

Δεν θέλω να περιγράψω τον παράδεισο, αλλά γενικότερα είχαμε μια πρόοδο στην εκπαίδευση, παρά την κρίση.

Οι περιοδείες σας στο νομό έχουν ενταθεί λόγω της προεκλογικής περιόδου. Ποιο είναι το κλίμα; Τι σας λένε οι πολίτες;

Οι περιοδείες είναι σημαντικές. Μακάρι να είχαμε περισσότερο χρόνο. Ο κόσμος θέλει να μας νιώθει στον τόπο του. Οι πολίτες έχουν επηρεαστεί από το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών. Και αυτό μας ρωτάνε, είναι: «Αλλάζει η κατάσταση;».  Η απάντηση η δική μου είναι ότι αλλάζει. Ο καθένας διά της ψήφου του έχει τη δυνατότητα να επιλέξει την επόμενη μέρα. Εμείς υποστηρίζουμε ότι για τη μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία, η επόμενη μέρα πρέπει να έχει στη διακυβέρνηση τον ΣΥΡΙΖΑ. Για πάρα πολλούς λόγους… Γιατί κατάφερε με τις θυσίες του ελληνικού λαού να βγάλει τη χώρα από τα μνημόνια, γιατί πήρε μέτρα υπέρ της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας, γιατί έχει έναν σχεδιασμό στον οποίο θα πρέπει να συνταχθούν οι δημοκρατικοί και αριστεροί πολίτες και όσοι στηρίζουν την οικολογία. Η άλλη άποψη, η ακραία νεοφιλελεύθερη, οδηγεί πάρα πολλούς πολίτες στην ακροδεξιά. Αυτό είναι καταστροφικό και για μας και για τον ευρωπαϊκό χώρο. 

Στις σκληρές πολιτικές λιτότητας πρέπει να απαντήσουμε με ένα ευρύτερο προοδευτικό μέτωπο που θα μιλήσει για την ανάγκη ύπαρξης κοινωνικού κράτους, για την αναδιανομή του παραγόμενου αποτελέσματος, για τη δίκαιη ανάπτυξη, για μια παραγωγική ανασυγκρότηση με εξωστρέφεια και καινοτομία. Αλλιώς θα πάμε σε ακροδεξιές πολιτικές που λένε ότι φταίει ο πρόσφυγας και ο μετανάστης, που ζητάνε να υψώσουμε τείχη, που υποστηρίζουν ότι φταίει ο φτωχός. Όλη αυτή η επιχειρηματολογία δεν είναι κάτι καινούριο. Αυτά τα προτάγματα υλοποιήθηκαν και οδήγησαν τη χώρα στη χρεωκοπία. Ας θυμηθούμε λοιπόν και ο καθένας ας αποφασίσει ποια θα είναι η επόμενη καλύτερη μέρα γι αυτόν και για τα παιδιά του.

Ευχαριστούμε. 

Κι εγώ.

Βαρβάρα Αγγέλη-Γιώργος Τσαντίκος