Μελέτη αποδίδει έξι σεισμούς σε φράγματα και τεχνητές λίμνες

Οι σεισμοί θεωρούνται απρόβλεπτοι και αποδίδονται σε καθαρά φυσικά αίτια. Αυτό, όμως, μπορεί να αλλάξει.

Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Seismological Research Letters αυτή την εβδομάδα περιγράφει 728 περιοχές του πλανήτη όπου η ανθρώπινη δραστηριότητα προκάλεσε σεισμούς τα τελευταία 149 χρόνια. Από αυτούς, οι έξι φέρονται να έχουν συμβεί στην Ελλάδα, μεταξύ των οποίων και ο σεισμός Πουρναρίου Άρτας-Αράχθου, το 1981 μεγέθους 5,6 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ.

Οι περισσότεροι από αυτούς τους σεισμούς ήταν μικροί, μεταξύ 3 και 4 Ρίχτερ. Ωστόσο, ο κατάλογος περιλαμβάνει και αρκετούς μεγάλους, καταστροφικούς σεισμούς, Ο ισχυρότερος σεισμός που καταγράφηκε ήταν ισχύος 7,9 βαθμών, ο οποίος προκλήθηκε στην περιοχή Σιτσουάν της Κίνας το 2008 πιθανώς λόγω της δημιουργίας ενός μεγάλου φράγματος νερού σε απόσταση λίγων χιλιομέτρων από το επίκεντρο. Επίσης ο σεισμός μεγέθους 7,8 Ρίχτερ στο Νεπάλ τον Απρίλιο του 2015, ο οποίος σύμφωνα με μια έρευνα συνδέεται με την άντληση υπογείων υδάτων.

Η βάση δεδομένων Human-Induced Earthquake Database (HiQuake), αναπτύχθηκε το 2016 από βρετανούς επιστήμονες των πανεπιστημίων Ντάραμ και Νιούκαστλ, με επικεφαλής τον υδρογεωλόγο Μάιλς Ουίλσον. Η παλαιότερη είσοδος χρονολογείται το 1868, με σεισμό που προκλήθηκε από μια αυστραλιανή επιχείρηση εξόρυξης άνθρακα. 

Από τα 728 γεγονότα, 271 (37%) συνδέονται με την εξόρυξη -συχνά εξαιτίας της κατάρρευσης σηράγγων. Περίπου το 23% συνδέεται με κατασκευή φραγμάτων και το 15% με τη συμβατική μέθοδο άντλησης πετρελαίου και φυσικού αερίου. Ορισμένες από τις πιο ασυνήθιστες περιπτώσεις αφορούν σεισμούς που προκλήθηκαν από την κατασκευή βαρέων ουρανοξυστών ή από τις υπόγειες πυρηνικές εκρήξεις.

ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων, έχουν πιθανώς γίνει έξι σεισμοί σχετιζόμενοι με την ανθρώπινη δραστηριότητα, όλοι στο πλαίσιο της δημιουργίας φραγμάτων και αντίστοιχων τεχνητών λιμνών που συγκρατούν μεγάλους όγκους νερού: Μαραθώνα (1938 - 5,7 βαθμοί), Κρεμαστών Αιτωλοακαρνανίας-Ευρυτανίας (1966 - 6,2 βαθμοί), Καστρακίου Αιτωλοακαρνανίας-Αχελώου (1969 - 4,6 βαθμοί), Πουρναρίου Άρτας-Αράχθου (1981 - 5,6 βαθμοί), Ασωμάτων Βέροιας (1984 - 5,4 βαθμοί) και Πολυφύτου Κοζάνης-Αλιάκμονα (1995 - 6,5 βαθμοί - ο ισχυρότερος ανθρωπογενής σεισμός στη χώρα μας).

Συχνά, αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, προϋπάρχει τεκτονικό στρες προερχόμενο από φυσικές γεωλογικές δυνάμεις και η ανθρώπινη δραστηριότητα αποτελεί την τελευταία σταγόνα στο ποτήρι, που «πυροδοτεί» το σεισμό. Εξίσου συχνή όμως είναι η διαφωνία ειδικών και μη κατά πόσο ένας σεισμός οφείλεται (και) στους ανθρώπους. Οι ίδιοι οι δημιουργοί της HiQuake αναγνώρισαν πως είναι πολύ δύσκολο να υπάρχει σαφής απόδειξη ότι όντως ένας σεισμός οφείλεται στους ανθρώπους, αν και αυτό, όπως είπαν, δεν πρέπει να μας καθησυχάζει.

Τα αποτελέσματα της βάσης δεδομένων μπορείτε να τα δείτε στον ακόλουθο σύνδεσμο: The_Human-Induced_Earthquake_Database_HiQuake.xlsx

Πηγή: Nature, ΑΠΕ-ΜΠΕ