«Κυνηγώντας» την ανακύκλωση

Το «μέτωπο» της ανακύκλωσης δεν ήταν ποτέ εύκολο για τον Δήμο Ιωαννιτών. Μετά από πολλές καθυστερήσεις, ο Δήμος πρόκειται να κάνει κάποια βήματα για τη μείωση των υλικών που καταλήγουν στη Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) στο Ελευθεροχώρι Δωδώνης. Τα Γιάννενα παράγουν ετησίως 45.000 τόνους απορριμμάτων.

 Με εξασφαλισμένη τη χρηματοδότηση από ευρωπαϊκά και εθνικά προγράμματα, το «Πράσινο Σημείο», η ανάπτυξη συστήματος καφέ κάδων για τα βιοαπόβλητα και οι «γωνιές ανακύκλωσης» προχωρούν επιτέλους. Οι στόχοι βέβαια που έχουν τεθεί από το εθνικό σχέδιο διαχείρισης απορριμμάτων, δεν είναι μικροί: Η επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση, μέσω δράσεων χωριστής συλλογής και επεξεργασίας αστικών αποβλήτων, πρέπει να αγγίξει το 55%.

Το ποσοστό της ανακύκλωσης στα Γιάννενα, αυτή τη στιγμή, δεν ξεπερνά το 8% -κι αυτό χάρη στο σύστημα των «μπλε κάδων» που υιοθέτησε πριν από πολλά χρόνια. Το περιεχόμενο των μπλε κάδων οδηγείται στο ιδιωτικό Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών, από όπου όμως ένα (ανησυχητικό) υπόλειμμα της τάξης του 50%. Υπάρχουν βέβαια και το σύστημα με τα περίφημα «σπιτάκια» της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης Α.Ε., το οποίο έχει στηρίξει με πάθος η Μητρόπολη Ιωαννίνων. 

Μέχρι πριν λίγους μήνες τουλάχιστον, η «Ανταποδοτική Ανακύκλωση» επέμεινε στην πολιτική της να μην παρέχει στον Δήμο τα ποσοτικά στοιχεία της ανακύκλωσης. «Η πορεία της ανακύκλωσης στο Δήμο Ιωαννιτών δεν αποτυπώνεται με ακρίβεια στα στοιχεία που παρουσιάζονται επίσημα κι αυτό οφείλεται στη συμπεριφορά της εταιρίας ‘Ανταποδοτική Ανακύκλωση’ που δυστυχώς παρά τις επίμονες οχλήσεις δεν παρέχει ποσοτικά στοιχεία ως εκ του νομοθετικού πλαισίου όφειλε» ανέφερε σε ανακοίνωσή της τον Ιανουάριο του 2022 η δημοτική αρχή.

Ώς έναν βαθμό και κατά κάποιο τρόπο, η «Ανταποδοτική Ανακύκλωση» με τα κουπόνια λειτουργεί ανταγωνιστικά προς το σύστημα των μπλε κάδων, καθώς ομάδες πολιτών παίρνουν το υλικό από τους μπλε κάδους και το πηγαίνουν στα «σπιτάκια».

Προφανώς η μη προσμέτρηση στον Δήμο Ιωαννιτών των ανακυκλώσιμων αυτών υλικών είναι ένα πρόβλημα που πρέπει να επιλυθεί.  

Ένα βασικό «εργαλείο» που έχει αυτή τη στιγμή στα χέρια του ο Δήμος Ιωαννιτών και το οποίο θα τον βοηθήσει να αυξήσει τα ποσοστά του αλλά και να επεκτείνει την ανακύκλωση και σε άλλα υλικά πέραν των «παραδοσιακών» (χαρτί, μέταλλο, πλαστικό), είναι το «Πράσινο Σημείο».

Το «Πράσινο Σημείο» βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος από τη θητεία της προηγούμενης δημοτικής αρχής ακόμα. Το «Πράσινο Σημείο» -ένας οργανωμένος χώρος, όπου ο πολίτης θα πηγαίνει ο ίδιος τα ανακυκλώσιμα υλικά, ογκώδη (π.χ. έπιπλα, Α.Η.Η.Ε.), μικρά επικίνδυνα απόβλητα (όπως μπαταρίες, χρώματα, κλπ.) και άλλα είδη αποβλήτων. Θ κατασκευαστεί δε σε δημοτική έκταση δίπλα από την οδό Νιάρχου και δίπλα στην έκταση όπου πρόκειται να μετεγκατασταθεί το εργοτάξιο του Δήμου.

Ο προϋπολογισμός του έργου αυτού ανέρχεται σε 967.000 ευρώ. Η δυναμικότητα του «Πράσινου Σημείου» είναι 7.695 τόνοι ετησίως.

Σε ποια φάση βρίσκεται αυτό το έργο, το οποίο χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ; Αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε προσυμβατικό έλεγχο στο Ελεγκτικό Συνέδριο η σύμβαση για την κατασκευή του Πράσινου Σημείου, με προϋπολογισμό 560.000 ευρώ (η εταιρία Α. και Π. Λάμπρης Ο.Ε. αναδείχθηκε ανάδοχος). Ο Δήμος περιμένει επιπλέον το πράσινο φως από την Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης του επιχειρησιακού προγράμματος «Ήπειρος 2014-2020» για τη διακήρυξη της προμήθειας εξοπλισμού. Μέσα στον Σεπτέμβριο, επίσης, ο δήμαρχος Ιωαννίνων Μωυσής Ελισάφ υπέγραψε την ανάθεση της υπηρεσίας «Δράσεις ευαισθητοποίησης και Δημοσιότητας» στην εταιρία Followgreen (37.200 ευρώ ο προϋπολογισμός, 35.340 ευρώ το ποσό προσφοράς).

Η διαχείριση των βιοαποβλήτων είναι η άλλη δράση που είναι ενταγμένη στο επιχειρησιακό πρόγραμμα «Ήπειρος 2014-2020» από τον Μάιο του 2021, με προϋπολογισμό 1.192.000 ευρώ.

Διαχείριση βιοαποβλήτων ίσον καφέ κάδοι, οι οποίοι θα τοποθετηθούν σε σημεία της πόλης αλλά και σε πολυκατοικίες. Σε αυτούς θα τοποθετούνται απόβλητα κήπων και πάρκων, απορρίμματα τροφών από σπίτια, εστιατόρια, χώρους μεταποίησης τροφίμων, τα οποία με την κατάλληλη επεξεργασία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για λίπασμα. Η εκτίμηση του Δήμου είναι ότι ετησίως θα συλλέγονται τουλάχιστον 5.000 τόνοι βιοαποβλήτων.

Το έργο αυτό έχει τρία υποέργα, για τα οποία ολοκληρώνονται οι διαγωνιστικές διαδικασίες. Για το υποέργο της προμήθειας κάδων για τη διαχείριση των βιοαποβλήτων, με προϋπολογισμό 421.000 ευρώ, ανάδοχοι είναι οι εταιρίες  «Ελληνική Βιομηχανία Περιβαλλοντικών Συστημάτων» και «Σταματίου Νικ.» για διαφορετικές ομάδες προμήθειας ειδών, με συνολικό ποσό προσφορών 354.260 ευρώ.

Για το υποέργο της προμήθειας τεσσάρων οχημάτων, με προϋπολογισμό 747.000 ευρώ, αναδείχθηκαν ανάδοχοι οι εταιρίες «Α. Καούσης» και «Ελληνική Βιομηχανία Περιβαλλοντικών Συστημάτων» (για διαφορετικές κατηγορίες προμήθειας οχημάτων0.

Τέλος, υπάρχει και το υποέργο για «δράσεις ευαισθητοποίησης και δημοσιότητας» με προϋπολογισμό 61.442 ευρώ. Το υποέργο αυτό κατακυρώθηκε πρόσφατα στην εταιρία ΕΠΤΑ με τιμή προσφοράς 58.466 ευρώ. Ήταν η μοναδική προσφορά που κατατέθηκε.

Τελευταίο εργαλείο ανακύκλωσης, οι «γωνιές ανακύκλωσης», ένα έργο με χρηματοδότηση 1,326 εκατ. ευρώ από το πρόγραμμα τοπικής αυτοδιοίκησης «Αντ. Τρίτσης», το οποίο οδεύει προς δημοπράτηση μετά από πρόσφατη απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής.

Το δίκτυο των γωνιών ανακύκλωσης είναι μικρής δυναμικότητας. Εκτιμάται ότι ετησίως στον Δήμο Ιωαννιτών θα συγκεντρώνονται 535 τόνοι ανακυκλώσιμων υλικών -10,3 τόνοι εβδομαδιαίως.

Σύμφωνα με τη μελέτη του Δήμου, προβλέπονται 11 «γωνιές»: έξι υπέργειες «γωνιές» σε Κατσικά, Πεδινή, Σταυράκι, Κιάφα, Βοτανικό και Καρδαμίτσια και πέντε υπόγειες σε Πέραμα, Ανατολή, Αμπελόκηπους και Πνευματικό Κέντρο Ιωαννίνων. Οι γωνιές ανακύκλωσης αποτελούν ενιαία συστήματα πολλαπλών κάδων, 4 ή 6 θέσεων απόρριψης, στις οποίες οι πολίτες προσκομίζουν και απορρίπτουν χωριστά συλλεγέντα απόβλητα.

Με τη λειτουργία αυτών των τριών δράσεων, εκτιμάται ότι θα ανακυκλώνονται ετησίως 13.500 τόνοι απορριμμάτων. Πέραν των αυτονοήτων περιβαλλοντικών σκοπών που επιτελεί η ανακύκλωση, υπάρχει και οικονομικό όφελος για τον Δήμο, λόγω αφενός μεν της αξιοποίησης των ανακυκλώσιμων υλικών και αφετέρου του μειωμένου όγκου που οδεύει προς τη Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων με τα κάθε άλλο παρά μικρά τέλη εισόδου.