Σήμερα, στην Ελλάδα, λειτουργούν περίπου 500 μουσεία. Τα 200 από αυτά ανήκουν στο υπουργείο Πολιτισμού – τα υπόλοιπα σε διάφορους οργανισμούς. Βάσει θεσμικού πλαισίου του 2021, τα μουσεία του υπουργείου Πολιτισμού πρέπει να αποκτήσουν υποχρεωτικά σήμα πιστοποίησης, ενώ για τα υπόλοιπα μουσεία υπάρχει το σήμα αναγνώρισης, το οποίο είναι προαιρετικό.
Το υπουργείο λοιπόν ξεκίνησε πιλοτικά το πρόγραμμα πιστοποίησης των Δημόσιων Μουσείων από την Περιφέρεια Ηπείρου και τα αρχαιολογικά μουσεία Ιωαννίνων, Άρτας, Ηγουμενίτσας και Νικόπολης. Σήμερα ανακοινώθηκε ότι η διαδικασία της πιστοποίησης των τεσσάρων αυτών μουσείων ολοκληρώθηκε, με τη σκυτάλη να παίρνουν πια οι μουσειακοί οργανισμοί της Δυτικής Μακεδονίας και Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.
Με τη διαδικασία αυτή έρχεται να τεθεί σε μια ενιαία και συστηματική βάση το λειτουργικό πλαίσιο των μουσείων. Η διαδικασία υποχρεωτικής πιστοποίησης των κρατικών μουσείων υιοθετεί τρεις άξονες, σύμφωνα με δήλωσή της υπουργού Λίνας Μενδώνη: Την αξιοποίηση του Εθνικού Αρχείου Μνημείων από τα κρατικά Μουσεία στην καταγραφή και καταχώριση του συνόλου των κινητών μνημείων στα Μουσεία αρμοδιότητας του υπουργείου, την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς το κοινό και την ενίσχυση της εξωστρέφειας τους με σκοπό την διαμόρφωση διακριτής δημόσιας εικόνας στο διεθνές περιβάλλον.
«Η διαδικασία πιστοποίησης μουσείων σε συνδυασμό με την υιοθέτηση και τήρηση του πρόσφατου εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας τους, αποτελεί προϋπόθεση για την πιστοποίηση κάθε μουσείου, διευκολύνοντας τη στοχοθεσία, την εφαρμογή καινοτόμων προτάσεων και καλών πρακτικών, σε όλες τις πτυχές της λειτουργίας τους. Πρόκειται για μία ολιστική προσπάθεια αναβάθμισης των μουσειακών δομών της χώρας με στόχο την ανταποδοτικότητά τους προς τον επισκέπτη, αλλά και την ενδυνάμωσή τους ως φορέων πολιτισμού, δια βίου μάθησης και κοινωνικής συνοχής, στη βάση της νέας οργανωτικής δομής και φιλοσοφίας διαχείρισης. Στόχος μας, πάντα παραμένει η προσέλκυση, κυρίως, των νεανικών κοινών αλλά και περισσότερων και πολυποίκιλων κοινών, από την Ελλάδα και το εξωτερικό» αναφέρει η κα Μενδώνη.
Η διαδικασία για τα τέσσερα Αρχαιολογικά Μουσεία της Ηπείρου ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2021, με τη διενέργεια αυτοψίας από κλιμάκιο των αρμόδιων κεντρικών υπηρεσιών, στην Ήπειρο. Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, τον Σεπτέμβριο του 2023, μετά τον καθορισμό των προαπαιτούμενων για την απόδοση του σήματος πιστοποίησης, οι Εφορείες Αρχαιοτήτων Άρτας, Θεσπρωτίας, Ιωαννίνων και Πρέβεζας εργάστηκαν για την πλήρωση των κριτηρίων για τα μουσεία αρμοδιότητάς τους.
Όπως προστίθεται, η διαδικασία της πιστοποίησης λαμβάνει υπόψη της την κλίμακα και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε κρατικού μουσείου. Βασικό εργαλείο της διαδικασίας πιστοποίησης είναι η αυτοαξιολόγηση κάθε μουσειακού οργανισμού, μέσα από τη συμπλήρωση ενός εντύπου που συνιστά ακτινογραφία του συνόλου των λειτουργιών του.
Το κάθε μουσείο καλείται να αποτυπώσει την οργανωτική, οικονομική και στελεχιακή δομή του, τις κτιριακές του υποδομές, τον τρόπο συγκρότησης, τα εργαλεία τεκμηρίωσης και τα μέσα διαχείρισης και συντήρησης των συλλογών του, την επικοινωνιακή πολιτική, τις δράσεις εξωστρέφειας καθώς και τις προσφερόμενες υπηρεσίες του προς το κοινό.