Η Unesco ζητά την «αποβολή» των κινητών από τα σχολεία

Τα smartphones θα πρέπει να απαγορευτούν στα σχολεία για να αντιμετωπιστεί η αποδιοργάνωση στην τάξη, να βελτιωθεί η μάθηση και να προστατευτούν τα παιδιά από τον διαδικτυακό εκφοβισμό, σύμφωνα με έκθεση του ΟΗΕ.

Η Unesco, ο οργανισμός του ΟΗΕ για την εκπαίδευση, την επιστήμη και τον πολιτισμό, δήλωσε ότι υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η υπερβολική χρήση κινητών τηλεφώνων συνδέεται με μειωμένες εκπαιδευτικές επιδόσεις και ότι τα υψηλά επίπεδα χρόνου στην οθόνη έχουν αρνητικές επιπτώσεις στη συναισθηματική σταθερότητα των παιδιών.

Είπε ότι η έκκλησή της για την απαγόρευση των smartphones στέλνει ένα σαφές μήνυμα ότι η ψηφιακή τεχνολογία στο σύνολό της, συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης, θα πρέπει πάντα να υποτάσσεται σε ένα «ανθρωποκεντρικό όραμα» της εκπαίδευσης και ποτέ να μην υποκαθιστά την πρόσωπο με πρόσωπο αλληλεπίδραση με τους εκπαιδευτικούς.

Η Unesco προειδοποίησε τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής κατά της απερίσκεπτης υιοθέτησης της ψηφιακής τεχνολογίας, υποστηρίζοντας ότι ο θετικός αντίκτυπός της στα μαθησιακά αποτελέσματα και την οικονομική αποδοτικότητα μπορεί να υπερτιμηθεί και ότι το νέο δεν είναι πάντα καλύτερο. «Δεν αποτελούν όλες οι αλλαγές πρόοδο. Το γεγονός ότι κάτι μπορεί να γίνει δεν σημαίνει ότι πρέπει να γίνει», κατέληξε.

Η «κοινωνική διάσταση» της εκπαίδευσης

Καθώς όλο και περισσότερη μάθηση μετακινείται διαδικτυακά, ιδίως στα πανεπιστήμια, η έκθεση προέτρεψε τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να μην παραμελούν την «κοινωνική διάσταση» της εκπαίδευσης, όπου οι φοιτητές διδάσκονται στα αμφιθέατρα. «Εκείνοι που προτρέπουν στην αυξανόμενη εξατομίκευση μπορεί να χάνουν το νόημα του τι είναι η εκπαίδευση», ανέφερε.

«Η ψηφιακή επανάσταση έχει ανυπολόγιστες δυνατότητες, αλλά, όπως ακριβώς έχουν εκφραστεί προειδοποιήσεις για το πώς θα πρέπει να ρυθμιστεί στην κοινωνία, παρόμοια προσοχή πρέπει να δοθεί στον τρόπο που χρησιμοποιείται στην εκπαίδευση», δήλωσε η γενική διευθύντρια της Unesco, Οντρέ Αζουλέ.

Και πρόσθεσε: «Η χρήση του πρέπει να γίνεται για την ενίσχυση των μαθησιακών εμπειριών και για την ευημερία των μαθητών και των εκπαιδευτικών, όχι σε βάρος τους. Κρατήστε τις ανάγκες του μαθητή πρώτα και στηρίξτε τους εκπαιδευτικούς. Οι διαδικτυακές συνδέσεις δεν υποκαθιστούν την ανθρώπινη αλληλεπίδραση».

Η Unesco ανέφερε στην έκθεση ότι οι χώρες πρέπει να διασφαλίσουν ότι έχουν σαφείς στόχους και αρχές για να διασφαλίσουν ότι η ψηφιακή τεχνολογία στην εκπαίδευση είναι επωφελής και ότι αποφεύγεται η βλάβη, τόσο για την υγεία των μαθητών όσο και ευρύτερα για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, για παράδειγμα μέσω της παραβίασης της ιδιωτικής ζωής και της υποδαύλισης του διαδικτυακού μίσους.

Μελέτες και «μελέτες»

Η υπερβολική ή ακατάλληλη χρήση της τεχνολογίας από τους μαθητές στην τάξη και στο σπίτι, είτε πρόκειται για smartphones, tablets ή φορητούς υπολογιστές, θα μπορούσε να αποσπάσει την προσοχή, να διαταράξει και να οδηγήσει σε επιζήμιο αντίκτυπο στη μάθηση, αναφέρεται. Επικαλέστηκε δεδομένα διεθνούς αξιολόγησης μεγάλης κλίμακας που υποδεικνύουν μια «αρνητική σχέση» μεταξύ της υπερβολικής χρήσης της ψηφιακής τεχνολογίας και των επιδόσεων των μαθητών.

Αν και η τεχνολογία θα μπορούσε δυνητικά να ανοίξει ευκαιρίες μάθησης για εκατομμύρια ανθρώπους, τα οφέλη κατανέμονται άνισα, με πολλούς φτωχότερους ανθρώπους από όλο τον κόσμο να αποκλείονται ουσιαστικά, ανέφερε. Η ψηφιακή εκπαιδευτική υποδομή ήταν δαπανηρή και το περιβαλλοντικό κόστος της συχνά υποτιμημένο.

Υπήρχαν λίγες αξιόπιστες έρευνες που αποδείκνυαν ότι η ψηφιακή τεχνολογία προσέθετε εγγενώς αξία στην εκπαίδευση, ανέφερε η Unesco στην έκθεσή της 2023 Global Education Monitor. Μεγάλο μέρος των στοιχείων χρηματοδοτούνταν από ιδιωτικές εκπαιδευτικές εταιρείες που προσπαθούσαν να πουλήσουν ψηφιακά προϊόντα μάθησης. Η αυξανόμενη επιρροή τους στην εκπαιδευτική πολιτική σε όλο τον κόσμο ήταν «αιτία ανησυχίας», πρόσθεσε.

Σύμφωνα με την Unesco, οι χώρες «συνειδητοποιούν τη σημασία του να βάζουν τους μαθητές σε προτεραιότητα» όσον αφορά την ψηφιακή τεχνολογία. Ανέφερε την Κίνα, η οποία, όπως είπε, έχει θέσει όρια για τη χρήση ψηφιακών συσκευών ως διδακτικών εργαλείων, περιορίζοντάς τες στο 30% του συνολικού χρόνου διδασκαλίας, ενώ οι μαθητές αναμένεται να κάνουν τακτικά διαλείμματα για την οθόνη.

Με βάση την ανάλυσή της σε 200 εκπαιδευτικά συστήματα σε όλο τον κόσμο, η Unesco εκτίμησε ότι μία στις έξι χώρες είχε απαγορεύσει τα smartphones στα σχολεία, είτε μέσω νόμου είτε μέσω καθοδήγησης. Σε αυτές περιλαμβάνονταν η Γαλλία, η οποία εισήγαγε την πολιτική της το 2018, και οι Κάτω Χώρες, οι οποίες θα θέσουν περιορισμούς από το 2024.