Η πλατεία την εποχή του... Βενιζέλου

Η κεντρική πλατεία της πόλης (ή η πλατεία Πύρρου όπως είναι το επίσημο όνομά της), από τη δεκαετία του ’20 όταν και άρχισε να διαμορφώνεται, βίωσε αρκετές αλλαγές. Αναμφίβολα, η πιο βίαιη αλλαγή έγινε κατά τη δεκαετία του 2000, επί δημαρχίας Νίκου Γκόντα, με την κατασκευή του υπόγειου πάρκινγκ.

Μέχρι τότε και για δύο δεκαετίες, ένα από τα σημεία αναφοράς της κεντρικής πλατείας ήταν το άγαλμα του Ελευθέριου Βενιζέλου με το υπερυψωμένο χέρι. Ο ορειχάλκινος ανδριάντας του Βενιζέλου (με το υπερφυσικό μέγεθος των 2,10 μ.), διά χειρός του γλύπτη Θεόδωρου Παπαγιάννη, στήθηκε στην κεντρική πλατεία στα μέσα της δεκαετίας του ’80.

Η απόφαση του δημοτικού συμβουλίου Ιωαννίνων για την ανέγερση του ανδριάντα πάρθηκε ομόφωνα τον Οκτώβριο του 1983, επί δημαρχίας Σπύρου Κατσαδήμα ο οποίος είχε εκλεγεί με τη στήριξη του ΠΑΣΟΚ.

Κατά τη συνεδρίαση, ο επικεφαλής της μειοψηφίας Φίλιππας Φίλιος ναι μεν συμφώνησε με την απόδοση τιμής στον Ελευθέριο Βενιζέλο αλλά εξέφρασε την επιφύλαξή του ως προς την αναγκαιότητα ανέγερσης ανδριάντα. Το δημοτικό συμβούλιο προχώρησε σε απευθείας ανάθεση του έργου στον κ. Παπαγιάννη, ενώ παράλληλα αποφάσισε να γίνει η χύτευση του ανδριάντα στο 301 εργοστάσιο βάσης, μετά από συνεννόηση που είχε η δημοτική αρχή με το υπουργείο Εθνικής Άμυνας.

Επί δημαρχίας Χαρίλαου Τόλη, ο οποίος διαδέχθηκε στη δημαρχία τον Σπύρο Κατσαδήμα μετά τον θάνατό του, αποφασίστηκε η τοποθέτηση του ανδριάντα στην κεντρική πλατεία.

Η προσπάθεια της πόλης για την απόδοση ενός τέτοιου φόρου τιμής στον Ελευθέριο Βενιζέλο, είχε ξεκινήσει ήδη από τις αρχές της δεκαετίες του ’60, όταν και είχε συγκροτηθεί ερανική επιτροπή από διάφορους φορείς. Η επιτροπή αυτή είχε καταφέρει να συγκεντρώσει το ποσό των 800.000 δραχμών το οποίο διατέθηκε στη συνέχεια για την εκπλήρωση του σκοπού. Σε πολιτικό επίπεδο, τα Γιάννενα είχαν μια πολύ μεγάλη βενιζελική παράδοση.

Τα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα έγιναν τον Μάιο του 1985, δύο εβδομάδες πριν τις εθνικές εκλογές, παρουσία και του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών Κάρολου Παπούλια. «Τα Γιάννινα εκπληρώνουν ένα μεγάλο χρέος. Στήνουν στην πιο περίοπτη θέση της πόλης τον ανδριάντα του Ελευθερίου Βενιζέλου του μεγάλου πολιτικού αρχηγού τον οποίο σήμερα το πανελλήνιο αναγνωρίζει ως εθνάρχη» είχε δηλώσει ο δήμαρχος κ. Τόλης. Δύο δεκαετίες μετά, ο Βενιζέλος μετακόμισε απέναντι, μπροστά από το κτίριο της πρώην Νομαρχίας (και νυν Περιφέρειας Ηπείρου) και δίπλα από έναν άλλο πρωθυπουργικό ανδριάντα, του Ιωάννη Κωλέττη, σε μια όχι και τόσο «περίοπτη θέση».

* Kαρτ ποστάλ των Ιωαννίνων τη δεκαετία του '90 (φωτ. Γ. Κονταξής)