«Η έμφυλη βία ξεκινάει αθόρυβα…»

Η Ελευθερία Κοσσυβάκη, φεμινίστρια και μέλος της περιφερειακής παράταξης «Κοινό των Ηπειρωτών» γράφει για την έμφυλη βία με αφορμή τη σημερινή ημέρα εξάλειψης της βίας κατά των γυναικών.

Της Ελευθερίας Κοσσυβάκη

Όσο κι αν προσπαθούμε να ξεχάσουμε τις εικόνες σκληρής βίας δυστυχώς η καθημερινότητα μάς ξεπερνά…

Η βία αποτελεί  ντροπή  για την κοινωνία μας και εκφράζεται άμεσα και έμμεσα γύρω μας.

Κι αν δεν είχαμε εκπαιδευτεί να αναγνωρίζουμε όλες τις μορφές βίας ίσως να μην ψυχανεμιζόμαστε το σοβαρό πρόβλημα που απασχολεί την κοινωνία μας! Όχι δεν είναι μια καινούργια πραγματικότητα… Επιδεινώθηκε όμως αρκετά λόγω των κοινωνικών συνθηκών, της οικονομικής πολιτικής που εφαρμόζεται και της ανεπάρκειας της πολιτείας να προχωρήσει σε βαθιές τομές για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Για το δικαίωμα όλων των γυναικών να κυκλοφορούν στους δρόμους ελεύθερες, για το δικαίωμα όλων των θηλυκοτήτων να εκφράζονται ελεύθερα, για το δικαίωμα των ανθρώπων στον αυτοπροσδιορισμό.

Η έμφυλη βία -σεξιστική, οικονομική, ψυχολογική, διαδικτυακή, σεξουαλική- αποτυπώνεται και φτάνει μέχρι τις γυναικοκτονίες. Πίσω από όμορφες εικόνες κρύβονται άνθρωποι-θύματα που βιάζονται, κακοποιούνται, γίνονται δούλοι, χάνοντας και το τελευταίο ίχνος ανθρωπιάς και αξιοπρέπειας -ακόμα και παιδιά. Κι αν τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας, δεν μας κινητοποιούν, τότε θα πρέπει να αναρωτηθούμε ως κοινωνία τι μας αγγίζει και τι μας αφορά.

Στην Ευρώπη το 78% των παιδιών που διακινούνται για σεξουαλική εκμετάλλευση είναι κορίτσια, μία γυναίκα στις είκοσι έχει πέσει θύμα βιασμού, στο διαδίκτυο αναπτύσσεται σεξιστική ρητορική μίσους κατά των θηλυκοτήτων, το κίνημα metoo δέχεται  καταγγελίες για σεξουαλική κακοποίηση από τους/τις επιζήσασες. Οι γυναικοκτονίες αποτελούν καθημερινή είδηση κυρίως δε μετά τον νόμο για την συνεπιμέλεια και τις δημόσιες δηλώσεις υποστήριξης στους κακοποιητικούς γονείς.

Οι φεμινίστριες προσπαθήσαμε να αναδείξουμε όλες τις πτυχές του φαινομένου καθώς πρόκειται για μια πολυπαραγοντική διαδικασία. Προφανώς αφορά μια πατριαρχική κοινωνία που οι σχέσεις εξουσίας διαμορφώνουν μια στερεοτυπική συμπεριφορά και οι οικονομικές σχέσεις καθορίζουν και τις ανισότητες. Όμως υπάρχουν και άλλοι παράμετροι όπως αυτοί της φτώχειας, των διαφορετικών σεξουαλικών προτιμήσεων, της μετανάστευσης, του φύλλου, της θρησκείας, του πολιτισμού και των εθίμων που επηρεάζουν βαθιά και αλληλεπιδρούν στην εκδήλωση της βίας.

Η έμφυλη βία, όσο κι αν μας φαίνεται περίεργο, ξεκινάει αθόρυβα με σεξιστικά σχόλια, «πλακίτσες» και προκαταλήψεις διαμορφώνοντας σταδιακά μια ανεκτική αντίληψη για τον άνδρα ότι μπορεί να «τακτοποιεί» τα πάντα και να «συνετίζει» τη γυναίκα χωρίς η ίδια να έχει την δυνατότητα της ελεύθερης επιλογής.

Παρόλες τις θεσμικές πρωτοβουλίες που υπήρξαν κατά τις προηγούμενες δεκαετίες, οι  γυναίκες σε κανένα χώρο δεν αντιμετωπίζονται το ίδιο με τον άντρα. Και πώς θα μπορούσε άλλωστε όταν τα βαθύτερα αίτια δεν αντιμετωπίζονται! Αντίθετα καλλιεργείται συστηματικά από τη διαφήμιση, τη μόδα και τα ΜΜΕ μια διαστρεβλωμένη πραγματικότητα για τη γυναίκα και κυρίως για τα νέα κορίτσια που παρουσιάζονται ως αντικείμενα ηδονής, ελεγχόμενοι άνθρωποι που δίνουν έμφαση στην εικόνα και έχουν υποτακτική συμπεριφορά.

Μάστιγα για τις γυναίκες και τα κορίτσια αποτελεί η παρενόχληση στο χώρο του διαδικτύου όπου αναπτύσσονται διάφορες μορφές βίας που οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε πρωτίστως με νομικά εργαλεία. Προσβολή της αξιοπρέπειας και παραβιάσεις της ιδιωτικής ζωής, απειλές, παρακολούθηση, εκβιασμοί, έκθεση προσωπικών στιγμών και διασυρμός, κυβερνοπαρενόχληση, κακοποίηση, αυτοκτονίες. Και τα εγκλήματα δεν έχουν τελειωμό...

Είναι ξεκάθαρο ότι για την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας απαιτούνται ολιστικές πολιτικές με θεσμικές παρεμβάσεις και δεσμεύσεις όλων των κρατών μελών. Σήμερα περισσότερο από κάθε άλλη φορά καθίσταται απαραίτητη η ανάπτυξη των δομών του κοινωνικού κράτους. Της ανύπαρκτης κοινωνικής πρόνοιας για να είμαστε ειλικρινείς που καταργήθηκε τα προηγούμενα χρόνια ενώ υπήρχαν δομές που θα μπορούσαν να μετεξελιχθούν σε κέντρα κοινωνικής πολιτικής.

Κοινωνικοί λειτουργοί και ψυχολόγοι παντού! Δομές στα σχολεία, υποχρεωτική υποστήριξη και συμβουλευτική των γονέων για πρόληψη της ενδοοικογενειακής βίας, διαφημιστικές καμπάνιες και παρεμβάσεις στα ΜΜΕ, ευαισθητοποίηση των εκπαιδευτικών και εκπαιδευτικά προγράμματα σε μαθητές και καθηγητές, δομές φιλοξενίας, οικογενειακά δικαστήρια, πρόσβαση στις υποδομές των γυναικών που ζουν σε απομονωμένες περιοχές.

Μόνο με την αντιστροφή του παραδείγματος και την αποδόμηση των στερεοτυπικών συμπεριφορών για άνδρες, γυναίκες, παιδιά μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την ρητορική δημόσιας ηθικής που επιτίθεται οργανωμένα εναντίον των γυναικών, των σεξουαλικών προτιμήσεων και ελευθεριών, του δικαιώματος των γυναικών στην εργασία, των γενετησίων ελευθεριών.  Στην προσπάθεια που υποκρύπτεται για συντηρητικοποίηση της κοινωνίας και περιορισμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Όμως για αυτές τις διεκδικήσεις προαπαιτείται ενεργή  Γενική Γραμματεία Ισότητας!

 Αν θέλουμε ως γυναίκες μια αλληλέγγυα, δημοκρατική  και ανθρώπινη κοινωνία, μια κοινωνία που θα επικρατεί ο σεβασμός, η συναίνεση και η συνύπαρξη όλων των έμφυλων ταυτοτήτων οφείλουμε να δούμε με διαφορετική ματιά όσα συμβαίνουν γύρω μας!

Τα χαμηλωμένα μάτια, ο πόνος, η εμπορία των ανθρώπων, η κακοποίηση δεν μπορούν να μας αφήνουν αδιάφορους και αδιάφορες. Δεν γυρίζουμε την πλάτη στην έμφυλη βία, είμαστε εδώ και είμαστε αλληλέγγυες.