Η ακτινογραφία του κλάδου των εμφιαλωμένων νερών

Ο κλάδος των εμφιαλωμένων νερών παρουσίασε μεγάλη ανάπτυξη τις τελευταίες δεκαετίες στη χώρα μας. Η αύξηση της τουριστικής κίνησης σε συνδυασμό με την ανεπάρκεια του δικτύου ύδρευσης σε διάφορες περιοχές της χώρας, καθώς επίσης και οι διατροφικές συνήθειες των καταναλωτών, στα πλαίσια ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής, διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση της ζήτησης.

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της Κλαδικής Μελέτης της ICAP CRIF, o κλάδος των εμφιαλωμένων νερών στην Ελλάδα περιλαμβάνει αφενός μεγάλο αριθμό μικρομεσαίων επιχειρήσεων, αφετέρου δε ορισμένες μεγάλου μεγέθους επιχειρήσεις, οι οποίες είτε ασχολούνται αποκλειστικά με την εμφιάλωση νερού, είτε δραστηριοποιούνται στους ευρύτερους κλάδους των ειδών διατροφής και ποτών. 

Οι μεγαλύτερου μεγέθους επιχειρήσεις αξιοποιούν τα ήδη εγκατεστημένα και οργανωμένα δίκτυα πωλήσεων και διανομής των προϊόντων τους (όπως χυμοί και αναψυκτικά), επιτυγχάνοντας οικονομίες κλίμακας. 

Παράλληλα, ορισμένες επιχειρήσεις εμφιαλώνουν νερό και για λογαριασμό τρίτων (προϊόντα private label), οι οποίες δραστηριοποιούνται επίσης στους ευρύτερους κλάδους των τροφίμων και ποτών. 

Συσκευασίες

Σημαντικές αλλαγές έχουν συντελεστεί με την πάροδο των χρόνων σε ό,τι αφορά στις συσκευασίες των εμφιαλωμένων νερών. Ειδικότερα, οι συσκευασίες PVC έχουν αντικατασταθεί από τις πιο ασφαλείς -και πλήρως ανακυκλώσιμες- συσκευασίες τύπου ΡΕΤ, ενώ έχει διευρυνθεί η χρήση γυάλινων φιαλών, κυρίως σε χώρους μαζικής εστίασης. Τέλος, τη διετία 2020-2021 κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα εμφιαλωμένα νερά σε χάρτινη συσκευασία. 

H Σταματίνα Παντελαίου, Διευθύντρια Οικονομικών & Κλαδικών Μελετών της ICAP CRIF επισημαίνει ότι η εγχώρια παραγωγή εμφιαλωμένων νερών παρουσίασε ανοδική πορεία την περίοδο 2016-2019, ενώ υπέστη μείωση το 2020, ως αποτέλεσμα των επιπτώσεων της πανδημίας Covid-19. 

Την ακόλουθη διετία 2021-2022, η εγχώρια παραγωγή επέστρεψε σε θετικούς ρυθμούς μεταβολής, ξεπερνώντας οριακά, τα προ-πανδημίας επίπεδα.

Οι κατηγορίες

Όσον αφορά τη διάρθρωση της συνολικής εγχώριας παραγωγής ανά κατηγορία προϊόντων το 2021, εκτιμάται ότι η κατηγορία των μεταλλικών εμφιαλωμένων νερών κάλυψε ποσοστό της τάξης του 71% επί της συνολικής παραγωγής, τα επιτραπέζια εμφιαλωμένα νερά απέσπασαν μερίδιο που κυμαίνεται σε 23% και η κατηγορία του ανθρακούχου νερού αποτελεί περίπου το 6% του συνολικού παραγόμενου όγκου.

Πληθωρισμός

Σύμφωνα με όσα αναφέρει η Αναστασία Κυριακίδη, Consultant της Διεύθυνσης Οικονομικών - Κλαδικών Μελετών της ICAP CRIF μεγάλη πρόκληση για τον κλάδο των εμφιαλωμένων νερών το 2022 αποτέλεσαν οι έντονες πληθωριστικές πιέσεις στις τιμές ενέργειας και πρώτων υλών, οι οποίες οδήγησαν σε αξιόλογη αύξηση του κόστους παραγωγής και, κατά συνέπεια, του τελικού προϊόντος. 

Μάλιστα, όπως προέκυψε από την πρωτογενή έρευνα στις επιχειρήσεις του κλάδου, η επιβάρυνση στα κόστη υλικών συσκευασίας, μεταφοράς και ενέργειας τριπλασιάστηκε, οδηγώντας τις εταιρείες του κλάδου σε ανατιμήσεις των προϊόντων τους. Παρ’ όλα αυτά, με βάση τις εκτιμήσεις της ICAP CRIF, η συνολική εγχώρια αγορά εκτιμάται ότι παρουσίασε άνοδο το 2022, με ρυθμό της τάξης του 5%.

Χρηματοοικονομικές αναλύσεις

Στο πλαίσιο της μελέτης έγινε χρηματοοικονομική ανάλυση των επιχειρήσεων του κλάδου βάσει επιλεγμένων αριθμοδεικτών. Επίσης, συντάχθηκε ομαδοποιημένος ισολογισμός, βάσει αντιπροσωπευτικού δείγματος 19 επιχειρήσεων του κλάδου, για την πενταετία 2016-2020.

Από την ανάλυση του ισολογισμού προκύπτουν τα εξής: Το σύνολο του ενεργητικού των εταιρειών του δείγματος παρουσίασε ανοδική πορεία καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου 2016-2020, με μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής 9,5% και το τελευταίο έτος 2020 διαμορφώθηκε σε €452,4 εκατ. 

Ανάλογη πορεία σημείωσαν τα ίδια κεφάλαια την εξεταζόμενη περίοδο και διαμορφώθηκαν περίπου στα €278,6 εκατ. το 2020, καταγράφοντας σωρευτική άνοδο 52,1% έναντι του 2016.

Οι συνολικές πωλήσεις των εταιρειών του δείγματος παρουσίασαν αυξητική τάση τα έτη 2017- 2019 με μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής της τάξης του 9%, ενώ το 2020 σημείωσαν πτώση 8% έναντι του προηγούμενου έτους και διαμορφώθηκαν σε €273,7 εκατ. 

Ανοδική πορεία ακολούθησαν τα συνολικά μικτά κέρδη των επιχειρήσεων του δείγματος καθ’ όλη τη διάρκεια της εξεταζόμενης περιόδου, καταγράφοντας σωρευτική αύξηση της τάξης του 26,5% το 2020 σε σχέση με το 2016. 

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι παρά τη μείωση του κύκλου εργασιών που επήλθε το 2020 (-8% 2020/19), οι εταιρείες εμφιάλωσης νερού κατόρθωσαν να αυξήσουν -οριακά- τα μικτά τους κέρδη (+0,3% 2020/19), τα οποία διαμορφώθηκαν σε €121,5 εκατ., ενισχύοντας κατά 3,7 ποσοστιαίες μονάδες το περιθώριο μικτού κέρδους το 2020 σε σχέση με το 2019.

Άνοδο εμφάνισαν και τα λειτουργικά αποτελέσματα του συνόλου των εταιρειών κατά τη διετία 2019-2020, διαμορφούμενα σε €32,1 εκατ. το τελευταίο έτος (+6,5% 2020/19). όσον αφορά το τελικό καθαρό αποτέλεσμα του συνόλου των επιχειρήσεων του δείγματος, αυτό παρουσίασε άνοδο το 2020 και ανήλθε σε €31,5 εκατ. (+6,6% σε σχέση με το 2019). 

Μικρή άνοδο της τάξης του 2% εμφάνισαν τα κέρδη EBITDA το 2020, τα οποία ανήλθαν σε €49,3 εκατ., ύστερα από την αξιόλογη αύξηση που κατεγράφη το 2019 (+19,6% το 2019 έναντι του 2018). 

Τέλος, το 2020 από τις 19 εταιρείες του δείγματος, 15 ήταν κερδοφόρες, έναντι 13 κερδοφόρων εταιρειών το 2019.