«… η θηριωδία να μην ξεχαστεί»

Η Εσθήρ Κοέν, η Στέλλα όπως τη φώναζαν στα Γιάννενα, έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία 96 ετών. Μια γυναίκα που με τις μαρτυρίες της για τα όσα βίωσε όχι μόνο στην κόλαση του Άουσβιτς αλλά και στον τόπο της κατά την επιστροφή της, αποτέλεσε μια δυνατή φωνή κατά του ναζισμού και της τυραννίας, μια φωνή της πόλης των Ιωαννίνων και της ιστορίας της που δεν πρέπει να ξεχαστεί.

Ήταν 25 Μαρτίου του 1944, όταν η Γκεστάπο συγκέντρωσε στην πλατεία Μαβίλη, και σε άλλα σημεία, περίπου 1800 Γιαννιωτοεβραίους. Όλοι τους ανέβηκαν στα «τρένα του θανάτου».

Μόλις 50 επέστρεψαν με τη λήξη του πολέμου από τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Η Εσθήρ Κοέν (όπως και η αδελφή της) ήταν από τις λίγες που γύρισαν πίσω. Η ίδια είχε γλιτώσει την τελευταία στιγμή το κρεματόριο χάρη σε μια Γερμανίδα, εβραϊκής καταγωγής, που την είχε κρύψει στο αναρρωτήριο.

Η γυναίκα αυτή, τον Μάρτιο του 2014, βρέθηκε ενώπιον του πρώτου πολίτη της Γερμανίας, του τότε προέδρου Γιόακιμ Γκάουκ, ο οποίος είχε επισκεφθεί τη Συναγωγή κατά την επίσκεψή του στα Γιάννενα. Ήταν τότε που ο κ. Γκάουκ είχε ζητήσει συγνώμη για τις ναζιστικές θηριωδίες στην Ελλάδα και είχε ασπαστεί την Εσθήρ Κοέν, ένα από τα θύματα του ολοκαυτώματος. «Η θηριωδία εναντίον μας να γραφτεί σε βιβλία, να μην ξεχαστεί, να μάθουν και οι νεότερες γενιές αυτοί που θα έρθουν. Πεθαίνοντας εμείς, πρέπει ο κόσμος να μάθει ότι ο άνθρωπος δεν πρέπει να είναι απάνθρωπος» είχε πει η Κοέν…