Γεωπονία Άρτας: Χωρίς επαγγελματικά δικαιώματα

Η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας και ιδιαίτερα ο υφυπουργός Άγγελος Συρίγος, γνωστός για τις σκληρότατες, νεοφιλελεύθερες θέσεις του απέναντι στους-στις συναδέλφους του πανεπιστημιακούς, χρεώνεται (και) την κατάσταση που επικρατεί με τα τμήματα Γεωπονίας ανά τη χώρα.

Καταρχάς, πρέπει να σημειωθεί ότι το θέμα μεταξύ πτυχίων γεωπόνων και τεχνολόγων-γεωπόνων δεν είναι σημερινό. Παλιότερα, ελάχιστες ήταν οι φωνές που μιλούσαν για ενιαία συμφέροντα, ενιαία επαγγελματικά δικαιώματα στα γεωπονικά πτυχία, εν μέσω διαφόρων ειδών διακρίσεων.

Τώρα, τα τμήματα των πρώην ΤΕΙ μένουν εκτός ΓΕΩΤΕΕ, χωρίς επαγγελματικά δικαιώματα και χωρίς αναγνώριση των πενταετών σπουδών τους (που σε άλλες περιπτώσεις, δίνουν μάστερ). Ενώ λοιπόν το υπουργείο κινείται τροχάδην προς το κλείσιμο τμημάτων, αντιμετωπίζοντας σχεδόν με σκαιό τρόπο ρυθμίσεις των προκατόχων του, η ακαδημαϊκή κοινότητα προσπαθεί να κρατήσει ανοιχτά και με αντίκρισμα πτυχίων, τα τμήματα.

Ένα από αυτά είναι και η Γεωπονική στην Άρτα, που αποτελεί μέρος του προβλήματος.

Ο κοσμήτοράς της Τάσος Τσίνας, παλιός πρόεδρος του ΤΕΙ κατά την «ανωτατοποίησή» του, με επιστολή του ζητάει την παρέμβαση του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης Γιώργου Γεωργαντά:

«Από τις προσωπικές μας επαφές και επικοινωνίες διαπίστωσα ότι είστε εύστροφος, συνετός και αποφασιστικός. Έχετε κατανοήσει απόλυτα το ζήτημα και έχετε εκφραστεί θετικά, θέλοντας να δοθεί επιτέλους λύση. Μην αδικείτε λοιπόν τον εαυτό σας και ελευθερώστε άμεσα τους ομήρους που κρατάτε δέσμιους στα χέρια σας. Γνωρίζω ότι δεν επιθυμείτε να πολιτεύεστε με τέτοιους τρόπους, τουναντίον».

Το θέμα έχει ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον, καθώς η Γεωπονία της Άρτας είναι από τα τμήματα που πλήττονται σοβαρά από την ΕΒΕ, με πολλές κενές θέσεις.

Ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Γιώργος Στύλιος, βουλευτής Άρτας, έχει εκφράσει θετική θέση για τα αιτήματα του τμήματος. Φυσικά, θα πρέπει να πείσει την, άτεγκτη γενικά σε αιτήματα φοιτητών και εργαζόμενων, ηγεσία του Υπουργείου Υγείας, για να μην επωμιστεί το πολιτικό κόστος, ως «συναρμόδιος», λόγω του επιστημονικού αντικειμένου και της εκλογικής περιφέρειας.

Όσο για τον κ. Τσίνα, αναφέρει μεταξύ άλλων στην επιστολή του ότι «Η φιλελεύθερη ιδεολογία δεν είναι συμβατή με την ομηρία ψυχών». Σημειωτέον ότι ο καθηγητής είχε ταχθεί υπέρ της μεταφοράς του τμήματος Λογιστικής, από την Πρέβεζα στα Γιάννενα.

Η επιστολή του έχει ως εξής:

Με τις διατάξεις των νόμων 4559/2018 (Α’ 142), 4589/2019 (Α’ 13), 4610/2019 (Α’ 70) και του ΠΔ 52/2022 (Α’ 131) ιδρύθηκαν και λειτουργούν σήμερα τα εξής νέα Πανεπιστημιακά Τμήματα γεωπονικής κατεύθυνσης:
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Σχολή Γεωπονίας, Τμήμα Γεωπονίας,
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Σχολή Γεωπονικών Επιστημών: Τμήμα Γεωπονίας, Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος, Τμήμα Γεωπονίας-Αγροτεχνολογίας και Τμήμα Επιστήμης Ζωικής Παραγωγής,
Πανεπιστήμιο Πατρών, Σχολή Γεωπονικών Επιστημών: Τμήμα Γεωπονίας και Τμήμα Αειφορικής Γεωργίας,
Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Σχολής Γεωπονίας και Τροφίμων, Τμήμα Γεωπονίας,
Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο, Σχολή Γεωπονικών Επιστημών, Τμήμα Γεωπονίας,
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, Σχολή Γεωπονικών Επιστημών, Τμήμα Γεωπονίας,
Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος, Σχολή Γεωτεχνικών Επιστημών, Τμήμα Γεωπονίας.
Για τους πτυχιούχους των ως άνω πανεπιστημιακών Τμημάτων δεν υπήρξε μέχρι σήμερα καμία νομοθετική πρόβλεψη σχετικά με τα επαγγελματικά δικαιώματα και τη διαδικασία απονομής τους, γεγονός που καθιστά αδύνατη την απόδοση σε αυτούς της δυνατότητας άσκησης του επαγγέλματος του γεωπόνου, παρότι ολοκλήρωσαν (ή πρόκειται να ολοκληρώσουν) επιτυχώς προπτυχιακό πανεπιστημιακό πρόγραμμα σπουδών γεωπονικής κατεύθυνσης και έλαβαν (ή πρόκειται να λάβουν) πτυχίο γεωπόνου. Για την αυτοδίκαια επίλυση του ζητήματος αυτού, το αρμόδιο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων έχει λάβει ΟΜΟΦΩΝΕΣ αποφάσεις – προτροπές από: α) τις Συνελεύσεις των ενδιαφερόμενων Τμημάτων, β) τις Κοσμητείες των αντίστοιχων Σχολών, γ) τις Συγκλήτους των οικείων Πανεπιστημίων, και δ) την 99η Σύνοδο Πρυτάνεων και Προέδρων των ΔΕ των Ελληνικών Πανεπιστημίων (Ιωάννινα, 2-5 Μαΐου 2022), η οποία και συμπεριέλαβε στο τελικό κείμενο των συμπερασμάτων της σχετική απόφαση, με την οποία διαπιστώνεται το θεσμικό έλλειμα και ζητείτε η νομοθετική ρύθμιση του θέματος.
Και για να προλάβω τους βιαστικούς που θα πουν: «Μιλάς για τα πρώην Τμήματα των ΤΕΙ που ο ΣΥΡΙΖΑ εν μια νυκτί «πανεπιστημιοποίησε» και τώρα μας ζητάς να αποκτήσουν επαγγελματικά δικαιώματα οι ΤΕΙτζήδες». Λάθος αγαπητοί μου. Τα Τμήματα αυτά, ναι μεν δημιουργήθηκαν ως νέα πανεπιστημιακά Τμήματα στα Πανεπιστήμια που ενσωμάτωσαν τα επιχώρια Τεχνολογικά Ιδρύματα το 2018-19, όμως συνέταξαν ήδη από το 2018, κατέθεσαν στην τότε ΑΔΙΠ νυν ΕΘΑΑΕ νέα, σύγχρονα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών πενταετούς πανεπιστημιακής κατεύθυνσης (σημ. οι σπουδές στα ΤΕΙ ήταν τετραετούς διάρκειας) και με την έγκρισή της τα εφαρμόζουν έκτοτε. Τα προγράμματα αυτά είναι κατά 85-90% ίδια με τα αντίστοιχα προγράμματα προπτυχιακών σπουδών των «καθιερωμένων» Τμημάτων Γεωπονίας (πχ. ΓΠΑ και ΑΠΘ), ενώ ως νεότερα των «καθιερωμένων», έχουν ενσωματώσει και τις σύγχρονες και επικαιροποιημένες κατευθύνσεις και τάσεις της Γεωπονικής Επιστήμης, διδάσκοντας νέα σχετικά γνωστικά αντικείμενα, τεχνολογίες και πρακτικές. Ταυτόχρονα βέβαια και ορθώς, τα παραπάνω Τμήματα συνεχίζουν και ολοκληρώνουν τα παλαιά προγράμματα προπτυχιακών σπουδών τεχνολογικής κατεύθυνσης που λειτουργούσαν, για τους φοιτητές ΤΕΙ που ο νόμος τους βρήκε να σπουδάζουν στα Τμήματα αυτά, και οι οποίοι λαμβάνουν πτυχίο ΤΕΙ, όχι πανεπιστημιακό, και απολαμβάνουν τα αντίστοιχα επαγγελματικά δικαιώματα (σημ. οι τεχνολόγοι γεωπόνοι διαθέτουν κατοχυρωμένα επαγγελματικά δικαιώματα με το ΠΔ 109 από το 1989).
Εσφαλμένα ορισμένοι συνδέουν την απόδοση επαγγελματικών δικαιωμάτων στους ως άνω απόφοιτους με τις εν εξελίξει διαδικασίες του Υπουργείου Παιδείας & Θρησκευμάτων για την αναγνώριση του πτυχίου των οικείων πανεπιστημιακών Τμημάτων, ως ενιαίου και αδιάσπαστου τίτλου μεταπτυχιακών σπουδών (integrated master), κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 46 του νόμου 4485/2017 (Α’ 114). Επισημαίνεται, ότι οι συγκεκριμένες διαδικασίες οδηγούν αποκλειστικά και μόνο σε ακαδημαϊκή αναγνώριση του παρεχόμενου τίτλου σπουδών (το πτυχίο κατατάσσεται στο επίπεδο 7 του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων) και επιτρέπουν στον κάτοχό του τη βαθμολογική (ενδεχομένως στο μέλλον και τη μισθολογική) εξέλιξή του, σε καμία όμως περίπτωση δεν αποτελεί προϋπόθεση ή εχέγγυο για την απόδοση συγκεκριμένων επαγγελματικών δικαιωμάτων. Είναι άλλωστε γεγονός, ότι σε νέα Γεωπονικά Τμήματα που έχει αναγνωριστεί ότι παρέχουν τίτλο integrated master, οι απόφοιτοί τους δεν έχουν επαγγελματικά δικαιώματα. Άλλωστε, τον Μάιο του 2014 (ημερομηνία δημοσίευσης του ν. 4262/2014, οπότε και τέθηκε σε ισχύ η υφιστάμενη σήμερα πρόβλεψη για την άσκηση του επαγγέλματος του γεωπόνου από τους αποφοίτους των υφιστάμενων τότε γεωπονικών Τμημάτων ΑΕΙ), αφενός δεν είχε νομοθετηθεί η έννοια του ενιαίου και αδιάσπαστου τίτλου μεταπτυχιακών σπουδών και προφανώς τα αναφερόμενα στο άρθρο πανεπιστημιακά Τμήματα δεν έχαιραν εισέτι της συγκεκριμένης ακαδημαϊκής αναγνώρισης του τίτλου σπουδών που απέδιδαν στους αποφοίτους τους, αφετέρου, όπως ισχύει μέχρι και σήμερα, ουδεμία αντίστοιχη ή ανάλογη προϋπόθεση υφίσταται για την απόδοση των αυτών επαγγελματικών δικαιωμάτων στους κατόχους τίτλους σπουδών από ισότιμα Τμήματα ομοταγών Ιδρυμάτων της αλλοδαπής.
Κάποιος θα μπορούσε να πει: «Εντάξει, ας πιστοποιηθεί το πρόγραμμα σπουδών σας από την ΕΘΑΑΕ και μετά να γίνει αυτό που ζητάς». Δυστυχώς αγαπητοί μου οι εξελίξεις μας έχουν προλάβει και σε αυτό. Η πλειοψηφία των νέων Τμημάτων έχει ήδη περάσει τη διαδικασία της πιστοποίησης του προπτυχιακού προγράμματος σπουδών που εφαρμόζεται από επιτροπές της ΕΘΑΑΕ και έχει βαθμολογηθεί με «άριστα» ή «λίαν καλώς», ενώ στα εναπομείναντα αντίστοιχα Τμήματα ολοκληρώνεται οσονούπω η διαδικασία πιστοποίησης. Και πάλι όμως μην κάνουμε το ίδιο λάθος. Η περιοδική διαδικασία πιστοποίησης του προγράμματος σπουδών αφορά αποκλειστικά και μόνο τον έλεγχο της ποιότητας της ακαδημαϊκής λειτουργίας ενός πανεπιστημιακού Τμήματος και δεν έχει καμία σχέση με τα επαγγελματικά δικαιώματα που πρέπει να απολαμβάνει ο τίτλος σπουδών που χορηγεί. Προσωπικά είμαι από τους ένθερμους θιασώτες της αξιολόγησης-πιστοποίησης των σπουδών, δεδομένου ότι επιζητώ μια ανεξάρτητη επιτροπή ανά τακτά διαστήματα, να αξιολογεί την ποιότητα των σπουδών που προσφέρει το Τμήμα και ενδεχομένως να εντοπίζει σημεία που χρίζουν βελτίωσης, ώστε να αναβαθμιστεί περαιτέρω η ποιότητα των προσφερόμενων σπουδών. Επισημαίνω τέλος, ότι για τα υφιστάμενα το 2014 Γεωπονικά Τμήματα στα Ελληνικά Πανεπιστήμια, ο νόμος δεν έθετε καμία προϋπόθεση πιστοποίησης - θετικής αξιολόγησης των σπουδών που προσέφεραν, ενώ το ίδιο ίσχυε και για τους τίτλους σπουδών από ισότιμα Τμήματα ομοταγών Ιδρυμάτων της αλλοδαπής. Δηλαδή, αποδίδονται κανονικά και αυτόματα επαγγελματικά δικαιώματα γεωπόνου στα ελληνόπουλα που σπούδασαν σε Γεωπονικές Σχολές χωρών της ΕΕ (πχ. Βουλγαρία, Ρουμανία, κλπ.) χωρίς κάποιος να εξετάζει αν έχει πιστοποιηθεί το πρόγραμμα σπουδών της Σχολής από την αντίστοιχη εθνική ΕΘΑΑΕ ή αν το αντίστοιχο κράτος αναγνωρίζει τον τίτλο ως integrated master. Μόνο για τους αποφοίτους των νέων γεωπονικών Τμημάτων η Ελληνική Πολιτεία επιφυλάσσει την ιδιότυπη αυτή μορφή ομηρίας!
Σήμερα υπάρχουν περί τις 2500-3000 απόφοιτοι των συγκεκριμένων Τμημάτων με πτυχία για κορνίζα που δεν εξασφαλίζουν καμία επαγγελματική αποκατάσταση, σε μια χώρα μάλιστα που έχει αναδείξει την αγροδιατροφή ως ατμομηχανή για τη συνολική αναπτυξιακή της προοπτική και έχει ανάγκη όλα αυτά τα μυαλά και τα χέρια για να το πετύχει. Και προφανώς, όσο ο χρόνος περνά, ο αριθμός τους όλο και θα μεγαλώνει. Είναι λοιπόν καταφανές, ότι η Ελληνική Πολιτεία, σύμφωνα με τις συνταγματικές αρχές της ισονομίας, της αναλογικότητας και της ίσης μεταχείρισης, πρέπει να νομοθετήσει το αυτονόητο και να αποδώσει επαγγελματικά δικαιώματα γεωπόνου σε όλα αυτά τα παιδία …χθες! Τονίζω δε τη φράση «η Ελληνική Πολιτεία» και όχι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ χθες, της ΝΔ σήμερα ή του όποιου κόμματος αύριο, γιατί η Ελληνική Πολιτεία δημιούργησε με νόμους της τα νέα Γεωπονικά Τμήματα, η Ελληνική Πολιτεία, μέσω του θεσμού των πανελλαδικών εξετάσεων, επέλεξε τους συγκεκριμένους υποψήφιους και τους είπε πηγαίνετε να σπουδάσετε γεωπόνοι στα συγκεκριμένα Τμήματα, η Ελληνική Πολιτεία έχει δώσει σε εμάς, τους πανεπιστημιακούς δασκάλους, την αρμοδιότητα, αφενός να μορφώσουμε τα ελληνόπουλα που μας εμπιστεύθηκε, αφετέρου να πιστοποιούμε με τον αντίστοιχο τίτλο την επιτυχή ολοκλήρωση των σπουδών τους και τέλος η Ελληνική Πολιτεία αποδέχεται ως γνήσια και δεν αμφισβητεί τα πτυχία που χορηγούν τα Τμήματά μας, στο όνομα της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ!
Αυτές τις ημέρες, στα περισσότερα αν όχι σε όλα τα νέα Γεωπονικά Τμήματα, οι φοιτητές έχουν προχωρήσει σε καταλήψεις με μόνο αίτημα … το αυτονόητο: τα πτυχία και οι σπουδές τους να έχουν αντίκρισμα στην αγορά εργασίας και επιτέλους να απολαύσουν τα επαγγελματικά δικαιώματα που αυτοδίκαια τους αρμόζουν! Ιδεολογικά αντιτίθεμαι στις καταλήψεις ως μορφή αγώνα. Ειλικρινά όμως, δεν μπορώ να αντιτείνω το παραμικρό σε αυτά τα παιδιά που όλοι μας τα έχουμε οδηγήσει σε αδιέξοδο και βλέπουν τα όνειρά τους, τα χρόνια τους, το υστέρημα των οικογενειών τους και τις σπουδές τους να σπαταλούνται και να μην οδηγούν πουθενά. Επιτέλους, η Ελληνική Πολιτεία ας πράξει αυτό που οφείλει. Το αρμόδιο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων γνωρίζει το πρόβλημα σε όλες του τις λεπτομέρειες εδώ και 2 τουλάχιστον χρόνια. Επιπλέον, δεν έχει εκφραστεί, εμφανώς τουλάχιστον, καμιά αντίρρηση από κάποιον συναφή επιστημονικό ή επαγγελματικό φορέα/συλλογικότητα για το δίκαιο του αιτήματος. Πόσο χρόνο θέλουν λοιπόν οι δυνάμεις της αδράνειας ή αλλιώς το «βαθύ κράτος» του Υπουργείου για να πράξει το αυτονόητο; Αλήθεια, η φιλελεύθερη ιδεολογία που διατείνεστε ότι υπηρετείτε κύριοι κυβερνόντες συνάδει με το καθεστώς ομηρίας που έχετε επιφυλάξει για αυτά τα παιδιά; Το σίγουρο είναι ότι δεν μπορείτε να επικαλεστείτε άγνοια και δεν έχετε καμιά δικαιολογία για τις μη-πράξεις σας.
Τελειώνοντας, επιτρέψτε μου να απευθυνθώ προσωπικά στον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Γεωργαντά:
Αξιότιμε κ. Υπουργέ,
Από τις προσωπικές μας επαφές και επικοινωνίες διαπίστωσα ότι είστε εύστροφος, συνετός και αποφασιστικός. Έχετε κατανοήσει απόλυτα το ζήτημα και έχετε εκφραστεί θετικά, θέλοντας να δοθεί επιτέλους λύση. Μην αδικείτε λοιπόν τον εαυτό σας και ελευθερώστε άμεσα τους ομήρους που κρατάτε δέσμιους στα χέρια σας. Γνωρίζω ότι δεν επιθυμείτε να πολιτεύεστε με τέτοιους τρόπους, τουναντίον. Κάντε το λοιπόν πράξη και δώστε λύση ΤΩΡΑ!!!