Φόστερ Γουάλας «εναντίον» Πίντσον: η άλλη αμερικάνικη λογοτεχνία

Ηκυκλοφορία του βιβλίου «Η σκούπα και το σύστημα»  στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κριτική, σε (εξαιρετική) μετάφραση του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη, οριοθετεί μια νέα εποχή στη γνωριμία του ελληνικού αναγνωστικού κοινού με την αμερικάνικη λογοτεχνία των τελευταίων δεκαετιών, όπως επίσης και μια διαδικασία σύγκρισης δύο ικανότατων δημιουργών: του Ντέιβιντ Φόστερ Γουάλας και του Τόμας Πίντσον.

Τα εργαλεία μας τέτοιας σύγκρισης, εκτός από το ύφος και τη χρονική σύμπτωση των κυκλοφοριών στα ελληνικά ( τα βιβλία του Πίντσον είναι ένα από τα σχετικά καινούργια «κοσκινάκια» της ελληνικής αγοράς, ενώ ο Γουάλας ουσιαστικά ξανασυστήνεται με ένα από τα παλιότερα έργα του), είναι και μια ακόμα διάσταση: για πρώτη φορά εδώ και αρκετά χρόνια, ο «αμερικάνικος τρόπος γραφής» και η σχέση του έλληνα αναγνώστη μαζί του, μοιάζει να μπορεί να κοντράρει στα ίσια την ισχυρή τάση προς τη σκανδιναβική αστυνομική λογοτεχνία (από την οποία πλέον διαβάζουμε και τα καλά, αλλά και τα κακά) ή τους φλεγματικούς άγγλους-αγαπημένους των μεταφραστών και των αναγνωστών.

Η σύγκριση των δύο όμως, μπορεί να πάει πιο βαθιά. Στο επίπεδο των ιδεών, παρότι αμφότεροι φαίνεται να εκκινούν από τις ίδιες θέσεις, μια πιο «εκλαϊκευμένη» καταγραφή ακόμα και φιλοσοφικών αναζητήσεων και την πιο εστέτ προσέγγιση του «αμερικάνικου ονείρου», το ιδιαίτερο, σαρκαστικό και απαισιόδοξο χιούμορ, στην πορεία καταλήγουν αλλού ο καθένας τους.

O Γουάλας είναι πολύ πιο συγκεκριμένος στις ιδέες του, τόσο σε αυτή που πάνω της στηρίζει την υπόθεσή του, όσο και σε αυτές που θέλει (;) να μεταδώσει. Στον αντίποδα, ο Πίντσον, στα βιβλία αναφοράς του όπως το «Ουράνιο τόξο της βαρύτητας» και «Ενάντια στη μέρα», φτιάχνει ένα κανονικό σύμπαν όπου ο αναγνώστης μπορεί να βρει τα πάντα. Επίσης, περισσότερο από τον Πίντσον, μοιάζει να έρχεται σε αντίθεση με το απλώς παράφρον στυλ της «Αμερικάνικης ψύχωσης» και γενικώς, των βιβλίων του Μπρετ Ίστον Έλις, αλλά και της αμερικάνικης λογοτεχνίας της «γενιάς Χ».

Η «Σκούπα του συστήματος» θα μπορούσε να είναι μια μικροϊστορία σε κάποιο χιλιοσέλιδο βιβλίο του Πίντσον. Η δυναμική της πάντως είναι πολύ μεγάλη, εκφραστικά και ιδεολογικά.

Εν τέλει, η εισαγωγή (και) του Γουάλας στην ελληνική βιβλιογραφία, με ένα μυθιστόρημα αναφοράς, μετά τις ιστορίες της «Αμερικάνικης λήθης», το παλιότερα εκδομένο «Κορίτσι με παράξενα μαλλιά» και τα δοκίμια του συγγραφέα, φτιάχνει ένα καλό πεδίο σύγκρισης με τον Πίντσον. Μαζί, τα βιβλία και των δύο τους, διαμορφώνουν έναν εξαιρετικό αντίλογο στα μέχρι τώρα προτιμώμενα στη μεταφρασμένη λογοτεχνία.

Περισσότερα, μπορείτε να βρείτε εδώ...

..εδώ… 

…και εδώ...

...αλλά και εδώ.