Oikonomou pisoi Solarhub πίσω
ΑΠΟΨΕΙΣ

Το επίκαιρο ερώτημα της δημοκρατίας

Εικόνα του άρθρου Το επίκαιρο ερώτημα της δημοκρατίας
ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ: Γιώργος Τσαντίκος
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 02/04/2020, 11:19
ΑΠΟΨΕΙΣ

Η δημοκρατία ως σύνολο αξιών, δικαιωμάτων, υποχρεώσεων κα διαδικασιών, βρίσκεται σε κρίση εδώ και μια δεκαετία σχεδόν. Ο αναγκαστικός, για υγειονομικούς λόγους, «κατ’ οίκον περιορισμός» της στην εποχή της πανδημίας, επιβεβαιώνει αυτή την πορεία.

Την κορυφώνει κιόλας ή μήπως, πράγματα που δεν ανήκουν στο δημοκρατικό πλαίσιο, θα τα δούμε να παραμένουν και μετά την πανδημία;

Σε αυτή τη φάση που το δημοκρατικό δικαίωμα περιστέλλεται κοινή συναινέσει, είναι μια καλή ευκαιρία να αναλογιστούμε αυτά που, το προηγούμενο διάστημα, φάνηκαν περιττά ή και κατηγορήθηκαν από διάφορες εστίες εξουσίας ως αναχρονιστικά, αντιμεταρρυθμιστικά, ξεπερασμένα κ.λπ.

Την εξουσία του «ενός ανδρός» την είχαμε γνωρίσει και πριν τον κοροναϊό. Τώρα, η ουσία της απογυμνώνεται μπροστά στις επιτακτικές ανάγκες και φαίνεται πόσο μικρή σημασία έχει το προσωπικό κύρος μπροστά στη συλλογική ανάγκη. Η διαβόητη «ατομική ευθύνη» είναι μια κατάσταση που ελέγχεται κατά την επιστροφή των συνεπειών στο άτομο. Για να τις αποτρέψουμε όμως, χρειάζεται συλλογική ευθύνη. Επίσης, συνεχίζει να είναι αναγκαία η συλλογική συζήτηση και απόφαση, σε πείσμα της κοινωνικής αποστασιοποίησης. Με τηλεδιάσκεψη, έστω…

Οι δομές και οι θεσμοί που τελευταία εκφράζονται με το «κατ’ ανάγκη», αλληθωρίζουν όλο και περισσότερο προς τις αποφάσεις που μεγαλώνουν την εξαίρεση. Τα περιστατικά είναι πολλά, δεν ευθυγραμμίζονται, ούτε είναι όμοια. Το αποτέλεσμα στο οποίο τείνουν όμως, είναι το ίδιο. Όσο συνηθίζουμε πχ ότι είναι λογικό να αλλάζει εν μέρει ένα εκλογικό αποτέλεσμα μετά τις εκλογές, όπως συνέβη στην ελληνική αυτοδιοίκηση, άλλο τόσο πιθανό είναι να φανεί λογική η «νόμιμη δικτατορία» που επέβαλε ο Όρμπαν στην Ουγγαρία, που δεν έχει ημερομηνία λήξης. Η παραδοχή του υπουργού Προστασίας Πολίτη ότι «καλώς τα ΜΜΕ μεγεθύνουν το πλήθος ατόμων» για να περάσουν πιο σκληρά μέτρα για την κυκλοφορία, δεν είναι ειλικρίνεια. Είναι μια σημαντική εκτροπή, και για τον υπουργό και για τα ΜΜΕ που το κάνουν.

Επίσης, είναι καιρός να επανεκτιμήσουμε τα «βαρετά» και τα συνηθισμένα. Για παράδειγμα, όταν δεν ανακοινώνεται καν δημόσια η ημερομηνία και η ώρα συνεδρίασης δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων και επιτροπών ή όταν δεν υπάρχει η δυνατότητα δημόσιας παρακολούθησης, έστω της τηλεδιάσκεψης, αφαιρείται ακόμα ένα κομματάκι από το δημοκρατικό σύνολο πράξεων και αντιλήψεων. Αν συνηθίσουμε ότι αυτά είναι «άχρηστα» ή «για συγκεκριμένους», τότε πολύ εύκολα θα χάσει το νόημά της κάθε συμμετοχή στα κοινά.

Πρέπει να μπορούμε να μάθουμε τι γίνεται. Επίσης, πρέπει να θέλουμε και να επιμένουμε να μάθουμε, κάτι που πρέπει να το κρατήσουμε για το «μετά», μαζί με την επιτακτική ανάγκη της συμμετοχής. Η κοινωνική λειτουργία δεν λύνεται δια της καθολικής ανάθεσης, αφού και αυτή μπορεί να φαλκιδευτεί, όπως αποδεικνύεται. Η λύση των προβλημάτων δεν βρίσκεται στην «προσωπική πρωτοβουλία» και στους διαχειριστές, ούτε στο «κοιτάμε μόνο τη δουλειά μας».  Δεν είμαστε μόνοι-ες σε αυτό τον κόσμο και αυτή την ώρα, η αλληλεγγύη και η κοινωνική ενσυναίσθηση είναι πιο απαραίτητες από ποτέ.


Φωτογραφία: Ντιέγκο Ριβέρα, «Ο άνθρωπος στο σταυροδρόμι»

ΣΧΟΛΙΑ
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
Ντοτη3 dodoni back