Ένας αποχαιρετισμός που δεν θα έπρεπε να έχει γραφεί

Ο Στάθης Παπασταθόπουλος, καθηγητής στο τμήμα Ψυχολογίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, αποχαιρετά τη φοιτήτρια του, Ολυμπία, που έχασε τη ζωή της στο τροχαίο, στον κόμβο του Πανηπειρωτικού.

Δεν υπάρχει κανένας τρόπος να ξεκινήσεις να μιλάς για το θάνατο μιας φοιτήτριάς σου. Σήμερα δυσκολεύομαι να ξεκολλήσω από το μυαλό μου αυτό το διστακτικό, ντροπαλό και συνάμα ειλικρινές και εγκάρδιο χαμόγελο και βλέμμα που είχες όταν ερχόσουν στο διάδρομο να με βρεις κατά το διάλειμμα του μαθήματος και να με ρωτήσεις κάτι σχετικό, ή για ένα θέμα που σε απασχολούσε και ήθελες να σου δώσω κείμενα να διαβάσεις ή για να μπεις και εσύ στη συζήτηση που κάναμε εκείνη τη στιγμή. Ερχόσουν πάντα στις παραδόσεις και με έναν ήπιο τρόπο ρωτούσες για κάτι λίγο παραπάνω από αυτό που εκείνη τη στιγμή κουβεντιαζόταν ή απαντούσες με έναν τρόπο στοχαστικό. Ήσουν από εκείνα τα παιδιά που πολύ νωρίς φάνηκε ότι σε ενδιαφέρει μια Ψυχολογία πιο συμπεριληπτική, πιο κριτική, πιο κοινωνικά υπεύθυνη. Δεν υπερβάλλω, ο θάνατος σου παράλογος και συντριπτικός για όσους σε ξέραμε δεν χρειάζεται κάποιο φτιασίδι ή υπερβολή για να χωνευτεί. Ήσουν μια από τις καλύτερες φοιτήτριες που είχα όσα χρόνια διδάσκω, ένας άνθρωπος με τον οποίο χαίρεσαι να υπάρχεις και μια από αυτές τις μελλοντικές ψυχολόγους από τις οποίες περιμένεις πράγματα, που στοιχηματίζεις ότι δεν θα κάνουν απλώς τη δουλειά τους καλά.

Δεν είναι εύκολο να χαρακτηρίσεις ένα θάνατο, ακόμα και έναν όπως ο δικός σου που προκλήθηκε από κάτι τόσο εκνευριστικά κοινότοπο, την υπερβολική ταχύτητα ενός φορτηγού. Ο θάνατος σου είναι κάτι πολύ περισσότερο από άδικος ή πρόωρος.

Δεν πρέπει εμείς οι εκπαιδευτικοί να ζούμε το θάνατο μαθητών ή φοιτητών μας. Ακυρώνει ότι κάνουμε, γιατί αυτό που κάνουμε είναι να προετοιμάζουμε εσάς για να βγείτε έξω και να ζήσετε. Όχι μόνο να παράγετε, να αποδώσετε, να μαζέψετε τίτλους ή οτιδήποτε άλλο, αλλά να ζήσετε, με κάποια ελπίδα ότι θα το κάνετε καλύτερα από μας ή για έναν κόσμο καλύτερο από αυτόν που εμείς αναπαράγουμε ή μελετάμε.

Δεν υπάρχει τρόπος να αναπληρωθεί ένας θάνατος ή να ξεπεραστεί, γιατί αυτό που χάνεται μαζί με κάθε άνθρωπο είναι ένας κόσμος ολόκληρος. Μάλλον, αυτό που χάνεται με κάθε άνθρωπο είναι ένας τρόπος να είναι ο κόσμος μας αλλιώς. Χάνεται αυτή η μη αναγώγιμη μοναδικότητα καθενός που όταν αθροίζεται μετατρέπει την πραγματικότητά μας σε κάτι λιγότερο μονοδιάστατο και ποτέ περατωμένο, πάντα ανοιχτό. Κάθε ζωή που μοιράζεται είναι μια ελπίδα.

Για να γίνει αυτός ο θάνατος λιγότερο παράλογος, για να συνεχίσουμε να έχουμε το χαμόγελό σου μαζί μας,  μπορούμε να απαιτήσουμε η Δημοτική Αρχή των Ιωαννίνων να φροντίσει επιτέλους τις διαβάσεις πεζών της πόλης, να τις βάψει, να βάλει τα κατάλληλα σήματα σε κάθε μια γιατί οι οδηγοί δυστυχώς δεν τις προσέχουν.

Να απαιτήσουμε η τροχαία σε αυτή τη πόλη να κάνει επιτέλους τη δουλειά της. Αμέτρητες φορές έχω βρεθεί μάρτυρας παραβίασης της προτεραιότητας των πεζών ακόμα και στη διάβαση που είναι μπροστά από την Αστυνομική Διεύθυνση Ιωαννίνων στην Οδό 28^ης Οκτωβρίου.

Να απαιτήσουμε να γίνει κάτι με τους κόμβους καρμανιόλες όπως αυτός μπροστά στα ΤΕΙ όπου ο θάνατός σου συνέβη.

Να είμαστε καλύτεροι καθηγητές με τους φοιτητές μας, να μην είναι τα μαθήματα η παράπλευρη απώλεια της μανίας για δημοσιεύσεις σε ένα Πανεπιστήμιο που λειτουργεί όλο και λιγότερο ως Δημόσιο και περισσότερο με όρους αγοράς.

Να κάνουμε τις επιστήμες μας πιο συμπεριληπτικές, και να ανακτήσουμε την πολιτική δυναμική, την κοινωνική συμμετοχή και τον δημόσιο χαρακτήρα των Πανεπιστημίων. Σε έναν κόσμο που οδηγείται από την μια καταστροφή στην επόμενη, είναι κάπως στρουθοκαμηλικό να επιμένουμε ότι οι επιστήμες και η Ανώτατη Εκπαίδευση μόνο ως παραγωγοί έρευνας μπορούν να συμμετάσχουν.

Αντίο Ολυμπία, όσοι σε γνωρίσαμε φοιτητές και καθηγητές δεν θα σε ξεχάσουμε. Υπήρξες μία από μας με έναν τρόπο που έκανε τις μέρες μας πιο όμορφες και αισιόδοξες.