Ένα «Μπουλούκι», η τέχνη της πέτρας και το γεφύρι

Η τέχνη της πέτρας: δύσκολη, σκληρή, γεμάτη με αστείρευτη υπομονή και σοφία. Μαστόρια, τεχνίτες, κτιστάδες, πετράδες, που άφησαν πίσω τους μια τεράστια πολιτιστική κληρονομιά: από τα γεφύρια και τις κατοικίες μέχρι τις βρύσες και τις ξερολιθιές. Μια φυσική δόμηση, τα «μυστικά» της οποίας αρχίζουν να ξεχνιούνται.

Τα «μυστικά» αυτά της παραδοσιακής μορφής δόμησης προσπαθεί να διασώσει μια ομάδα νέων αρχιτεκτόνων με το όνομα «Μπουλούκι» με έδρα την Αθήνα. Μια λέξη δανεική από τις ομάδες των μαστόρων που πήγαιναν από τόπο σε τόπο, όπως οι Ηπειρώτες, για να βρουν δουλειά. Η ομάδα έρχεται να βάλει το δικό της λιθαράκι στην αναβίωση της τέχνης της πέτρας μαζί με τον Δήμο Βορείων Τζουμέρκων και το Μετσόβιο Κέντρο Διεπιστημονικής Έρευνας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.

Τον Αύγουστο, θα βρίσκεται στα Τζουμέρκα, σε έναν τόπο που ανέδειξε πολλούς μαστόρους, για να διοργανώσει ένα εργαστήριο πέτρινης δόμησης «Το μπουλούκι στο γεφύρι». Ένα εργαστήριο που φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα σχολείο για τη μετάδοση γνώσεων από τους παλιούς στους νεότερους και από τους ειδικούς στους λιγότερο ειδικούς αλλά και μία συνάντηση προβληματισμού για τη διάσωση της πολιτιστικής κληρονομιάς και της επιστροφής της φυσικής δόμησης.

Το εργαστήριο θα στηθεί σε ένα κάθε άλλο παρά τυχαίο σημείο. Δίπλα από το Γεφύρι της Πλάκας, όπου αυτόν τον καιρό αναμένεται να πιάσει δουλειά ο εργολάβος του κύριου έργου. «Το Γεφύρι της Πλάκας αποτελεί εν δυνάμει ένα σχολείο για την πέτρινη δόμηση» αναφέρουν στον «Τύπο Ιωαννίνων» ο Παναγιώτης Κωστούλας και η Μίνα Κουβάρα, μέλη της ομάδας (τα άλλα τρία μέλη είναι ο Χριστόφορος Θεοχάρης, ο Γρηγόρης Κουτρόπουλος και ο Ίωνας Σκλαβούνος). «Το έργο του γεφυριού δίνει μια ευκαιρία αναζωογόνησης των παραδοσιακών τεχνικών ενώ παράλληλα υπενθυμίζει ότι η πέτρινη παραδοσιακή δόμηση δεν έχει πεθάνει» μας λέει ο κ. Κωστούλας. Η κ. Κουβάρα, από την πλευρά της, δίνει έμφαση στην ανάγκη να επιβιώσει η παράδοση και να αποκτήσει μέλλον. «Σε όλη την Ευρώπη οι παραδοσιακές τεχνικές επανέρχονται». «Στην Ελλάδα βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο σημείο στο οποίο μπορεί να κοπεί το νήμα της συνέχειας της τέχνης της πέτρας» υπογραμμίζει.

Το Γεφύρι της Πλάκας αποτέλεσε για το «Μπουλούκι» την αφορμή να αναμοχλεύσει την τοπική γνώση και να αναζητήσει τους μαστόρους. Το προηγούμενο χρονικό διάστημα, η ομάδα κατέγραψε τις προφορικές μαρτυρίες μαστόρων, ιδίως μεγαλύτερης ηλικίας, που είχαν την εμπειρία έργων με την πέτρα να αποτελεί το βασικό δομικό υλικό. Στο εργαστήριο του Αυγούστου, θα διδάξουν μάστορες όπως ο Δημήτρης Λαγός από το Μιχαλίτσι, ο Χρήστος Τσέκας από τους Ραφταναίους, ο Πάτροκλος Πατσιούρας από το Ελληνικό και άλλοι πολλοί.

Το θεωρητικό κομμάτι του εργαστηρίου θα υποστηρίξουν σημαντικοί ακαδημαϊκοί, όπως ο Μανώλης Κορρές, ο Δημήτρης Καλιαμπάκος, ο Γιώργος Σμύρης, ο Βασίλης Γκανιάτσας, ο Σταύρος Μαμαλούκος και ο Θεόδωρος Παπαγιάννης, αλλά και η Έλενα Μαμάνη, αρχιτέκτονας και υποδιευθύντρια της οργάνωσης Cultural Heritage without Borders στην Αλβανία και ο Ντέιβιντ Μπάξτερ, διευθυντής των Ευρωπαϊκών Έργων του Ινστιτούτου Αποκατάστασης Ιστορικών Κτηρίων (IHBC).